အန္ေကာ၀ပ္ ေက်ာင္းေတာ္မဟာ

ယခုအခါ ယူနက္စကို၏ သတ္မွတ္စံထားခ်က္အရ အန္ေကာ၀ပ္သည္ ကမၻာတြင္ အႀကီးဆုံး ခန့္ညားထယ္၀ါမွဳအရွိဆုံးကမၻာ့အံ့ဖြယ္အေဆာက္အဦးျဖစ္သည္။ေျမျပင္မွ ၆၅မီတာအျမင့္တြင္ရွိ၍ ပုဂံမွ သဗၺညဳေစတီေတာ္သည္ ၆၁မီတာသာရွိသည္ဟု သိရသည္။အေရွ႔ေတာင္အာရွတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ  ပုဂံၿမိဳ႔မွ သဗၺညဳဘုရားႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားမွ အန္ေကာ၀ပ္ဘုရားေက်ာင္းတို႔သည္ ပိသုကာလက္ရာတြင္ အထူးခြ်န္အေျပာင္ေျမာက္ဆုံး အေဆာက္အဦးမ်ားအျဖစ္ ထင္ရွားေက်ာ္ႀကားလွ၏။

က်ံဳးကိုျဖတ္ေက်ာ္ တေမွ်ာ္တေခၚ ရွဳႀကည့္လိုက္ရင္ …ေနာက္ဘက္အုတ္တံတိုင္းမွသည္….ျဖူလြလြမိုးတိမ္မ်ားဆီသို႕

တည္ေနရာ - ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ ဆင္း(မ္) ရိ(ပ္)ျပည္နယ္

အမည္ရင္း - ပရာဆပ္ အန္ေကာ ၀ပ္(Prasat Angkor Wat)

ဗိသုကာစတိုင္-  ခမာ၊ ဒရာဗီြဂ်င္(Khmer, Dravidian)

တည္ေဆာက္သည့္ ေန႔စြဲ - ၁၂ရာစု 

တည္ေဆာက္သူ - ဆာရာဗာမင္ II/ ဆမူဒရာ ဂု (ပ္)တား

၁၂ရာစုအေစာပိုင္းကာလ ခမာအင္ပါယာ ထြန္းကားစဥ္ ယာဆိုထရာပူရာအရပ္ (ယခု အန္ေကာေဒသ)  ဘုရင္ဆာရာဗာမင္ IIက (1113_c.1150တြင္) ႏိုင္ငံပိုင္ဘုရားေက်ာင္းကို  ခန္႔ညားထယ္၀ါစြာ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

အန္ေကာ၀ပ္သည္ ပိႆႏိုးနတ္မင္းအားရည္ညႊန္းေဆာက္လုပ္ေသာ ကမၻာ့အႀကီးဆုံးဘာသာေရးအထိမ္းအမွတ္ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္း အေဆာက္အဦႀကီးျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေနာင္အခါ ဗုဒၶဘာသာ အေဆာက္အဦးအျဖစ္ထင္ရွားခဲ့သည္။ 5.5 ကီလိုမီတာ (၃.၄မိုင္)ရွီသည္။ "၀ပ္”ဆိုသည္မွာ “ဘုရားေက်ာင္းပရ၀ဏ္" ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ဂ၀ံေက်ာက္ အုတ္ စသည္တို႔ထက္ သဲေက်ာက္ကို အမ်ားဆုံးသံုးထားေႀကာင္းသိရသည္။ အန္ေကာ၀ပ္တြင္ အလယ္ေမွ်ာ္စင္မွ ထိုးထြက္လ်က္ရွိေသာ  ေဒါင့္မွန္စတုဂံပုံ ျပခန္းသုံးခုသည္  ၿဗဟၼာ၊ လစႏၵာ ႏွင့္ ပိႆႏိုးနတ္မင္းႀကီးတို႔အား တို႔အားရည္ညႊန္းေဆာက္လုပ္ထားေႀကာင္းအဆိုရွိသည္။

ေကာင္းကင္မွ ျမင္ရသည့္ ေတာအုပ္ စိမ္းစိမ္းထူထူႀကားက ခန္႔ခန္႔ထည္ထည္ လ်ိဳ႔၀ွက္တည္ရွိေနတဲ့ အန္ေကာ၀ပ္္ဘုရားေက်ာင္း

 ေက်ာက္ကိုထြင္းထုထားေသာ ေရွးဘာရတဇတ္၀င္ခန္း သရုပ္ေဖၚကကြက္မွ ကေျခသည္ နတ္မိမယ္မ်ား 

ကေမၻာဒီးယားသည္ အန္ေကာ၀ပ္ ဘုရားေက်ာင္းေႀကာင့္ ပိုမို ဂုဏ္ရည္ျမင့္မားခဲ့ရသလို ခရီးသြားၿမိဳ႔ေတာ္ 

 “Angkor Tourist City “  အျဖစ္ ကမၻာက အတည္ၿပဳ သိမွတ္ထားၿပီ ျဖစ္သည္။ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴ ဒ႑ာရီလာ အသူရာႏွင့္ ေဒ၀တာတို႔ ျခံရံလ်က္ ပိႆႏိုးနတ္မင္းအား ေက်ာက္ဆစ္ေဖါင္းႀကြ လက္ရာအသြင္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ Kurma အျဖစ္ ၀င္စားလာသည့္ ကမၻာလိပ္ႀကီးကိုလည္း ႏြားႏို႔ ပင္လယ္ထဲတြင္ ကူးခတ္ေနသည္ကို  ေဖါင္းႀကြ ရုပ္လုံးအသြင္ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။

အတြင္းဘက္နံရံမ်ားတြင္ ဟိႏၵဴေမာ္ကြန္းတင္၀တၳဳ ရာမယနႏွင့္ မဟာဘာရတ ၀တၳဳပါ သရုပ္ေဖၚဇတ္ကြက္ဇတ္လမ္းမ်ား ထြင္းထုထားသည္။ အေလာင္းေတာ္ရာမက  ရာ၀ဏ အား  ႏွိမ္နင္းခန္းပါ၀င္ ထုဆစ္ထားေသာ သရုပ္ေဖၚလက္ရာမ်ားပါ၀င္သည္။ ငရဲခန္း၃၂ခန္း ဘုံခန္း၃၇ခန္းကိုလည္း သရုပ္ေဖၚထုဆစ္ထားသည္။ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မ်ား၏မ်က္ႏွာမ်ားကို အမ်ားဆုံး ေဖါင္းႀကြပန္းပုအသြင္ ထုဆစ္ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ အန္ေကာ၀ပ္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့ပံု အေသးစိပ္စီမံခ်က္မ်ား(ဂရိႏွင့္ ေရာမတို႔၏ လက္ရာမ်ားႏွင့္ ႏိုင္းယွဥ္ႀကည့္က ထူးျခားေသာ ခမာလက္ရာကို ျမင္ေတြ႔ႏိုင္သည္။

္

ေက်ာင္းေတာ္ေရွ႔မွ ႀကက္ေျခခပ္ပုံစံ(လက္၀ါးကပ္တိုင္ဆန္ေသာ) ေလွခါးထစ္ကုန္းျမင့္ကို္ အန္ေကာ၀ပ္ပံုစံငယ္တြင္ ခုလို  ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ဘုရားေက်ာင္းမွ ေက်ာက္သားမ်ားသည္ ေခ်ာမြတ္ေတာက္ေျပာင္ေသာ စက်င္ေက်ာက္ျဖဴသားျဖင့္လည္း အသုံးျပဳတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ တည္ေဆာက္စဥ္က စက္ပစၥည္းအကူမပါ လက္မွဳပညာသက္သက္ျဖင့္ ခိုင္ၿမဲေအာင္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ျခင္းသည္အံ့ႀသ ဂုဏ္ယူရမည္ျဖစ္သည္။ အန္ေကာ၀ပ္သည္ အေရွ႔တြင္ တည္ရွိေသာ္လည္း အေနာက္သို႔ယိမ္းသည္ဟု ပညာရွင္အခ်ိဳ႔က ဆိုသည္။တည္ေဆာက္သူ ဘုရင္ ဆာရာဗာမင္သည္ ၿဗဟၼာဏတို႔ ထုံးတမ္းစဥ္လာႏွင့္အညီ မိမိသက္မဲ့ခႏၶာအား ေနာင္တေန႔ ဂူသြင္း ၿမဳပ္ႏွံရန္ရည္စူး၍ ဂူဗိမာန္သ႑ာန္္ အေဆာက္အဦတခုကို တည္ေဆာက္ခဲ့ပံုရသည္။ေ ရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး ေဒါက္တာ ခ်ားလ္ဟိုက္ခ်္မင္ သည္ အသုဘဆိုင္ရာ အိုးတလုံးပါရွိေသာ အေလာင္းေနရာခ်ထားႏိုင္မည့္ ကုန္ေသတၱာတခုကို  အလယ္ခန္းေမွ်ာ္စင္ မွ ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိရေႀကာင္း ေဖၚထုတ္ေႀကညာခဲ့သည္။ 

၁၃ရာစုအေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ဟိႏၵဴဆန္ဆန္တည္ရွိေနရာမွ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာသို႕ အသြင္ကူးေျပာင္း ယိမ္းယိုင္သြားေႀကာင္းႏွင့္ ထိုအခါကစ၍ ဘုရင္ကိုယ္တိုင္ ဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္ကို ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္လာသည္မွာ ယေန႔အထိဟု  သမိုင္းမ်ားကဆိုသည္။ ကေမၻာဒီးယားအား ထိုင္းတို႔ ေခတၱသိမ္းပိုက္ထားၿပီးျပန္လည္ထြက္ခြာသြားစဥ္ အန္ေကာ၀ပ္အား စြန္႔ျပစ္ထားခဲ့ရာမွ ျပင္သစ္တို႔ ၀င္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ျပန္လည္ တူးေဖၚထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သည္။ ၁၅၈၆တြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားခရီးသြားမ်ား ၀င္ေရာက္ခဲ့ရာ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳး အန္တိုနီယိုမက္တယ္လီနိဳ က “ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးရဲ႔ တည္ေဆာက္မွုဳပိသုကာပညာကေတာ့ ထူးထူးျခားျခား လြန္လြန္ကဲကဲ ပါပဲဗ်ာ..စာနဲ့ ေရးဖြဲ႔လို႔ကုန္မယ္မထင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ဘယ္အေဆာက္အဦးနဲ႔ မဆို ေပါ့။ အန္ေကာမွာရွိတဲ့ဘုရားေက်ာင္းေတြထဲကမွ အန္ေကာ၀ပ္က ပို ပိုၿပီးအံ့ႀသဖို႔ ေကာင္းပါတယ္" ဟု ေျပာခဲ့သည္။ သဘာ၀၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ျပင္သစ္သုေတသနမွဴး ဟင္နရီ မိုေဟာ့ထ္ က   “ဒီဘုရားေက်ာင္းေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ အန္ေကာ၀ပ္ဟာ ေဆာလမြန္ေခတ္နဲ႔  အၿပိဳင္ပါ။ ေရွးေဟာင္း အီတာလွ်ံ ပိသုကာဆရာႀကီး ကဗ်ာဆရာ Michelangeloေဆာက္လုပ္တဲ့ အေဆာက္အဦးေတြလို ဂုဏ္ယူစရာေကာင္းပါတယ္။ ေရာမနဲ႔ ဂရိတို႔ရဲ့ လက္ရာေတြထက္လည္း  သာပါတယ္" ဟု ပြင့္လင္းရိုးသားစြာခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ မွ၁၉၈၀အတြင္း ခမာနီ အစိုးရ လက္ထက္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမွဳ လက္ရာ အမ်ားအျပား ခိုးယူျခင္း ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

ယေန႔ အန္ကာ၀ပ္တြင္ ဟြန္ဆန္အစိုးရကထိုင္းႏွင့္ သူပိုင္ ငါပိုင္ အျငင္းပြားၿပီးေနာက္ ႀကပ္မတ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္မွဳမ်ား အားသြန္ခြန္စိုက္ ၿပဳလုပ္ခဲ့သည္။ The German Apsara  Conservation Project (GACP) uက ပ်က္စီးယိုယြင္းေနေသာေက်ာက္ဆစ္လက္ရာ  ေဖါင္းႀကြ ရုပ္လုံး မ်ားကိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးခဲ့သည္။ 1992တြင္ ထူေထာင္ေသာ အန္ေကာ World Heritage Site ကလည္း ရံပံုေငြမ်ားထူေထာင္၍ ၿပဳညပင္မြန္းမံျခင္း ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမ်ားတိုးျမွင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။   

Florist

source : Wikipedia/ Internet