ဒီကမၻာႀကီးထဲကအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕အနာဂါတ္ကို ယူအက္စ္လို၊ စကန္ဒီေနဗီးယားလိုႏိုင္ငံေတြမွာ လင္းလက္ေတာက္ပေနတာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မူဘိုင္း၊ မနီလာနဲ႔ ဆာေပၚလို လမ္းမေတြေပၚမွာ သရက္သီးကေန အိမ္ခ်ဳပ္ အ၀တ္အထည္ေတြအထိ ပစၥည္းစံုေရာင္းခ်ေနၾကတဲ့ ကုန္သည္၊ စီးပြားေရးသမား အမ်ဳိးသမီးေတြစီတန္းေနတာ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရတယ္။ မိခင္တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္ကေအာက္ေျခလုပ္သားအဲဒီအမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ၂၁ရာစုထဲကအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀ျမင့္မားတိုးတက္မႈကို ကန္႔သတ္တဲ့အစြန္းအနားအျဖစ္ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ အျမဲလိုသတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။
အခ်မ္းသာဆံုးတိုင္းျပည္ေတြမွာပဲ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕တက္လမ္းဟာ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ျမင္သာထင္သာရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ဆယ္စုႏွစ္ေတြထဲက အခု ဆုတ္ခြာလာခဲ့ပါၿပီ။ သုေတသနျပဳေလ့လာမႈေတြဟာ ေဘာင္က်ဥ္းေနေသးေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈ တိုးတက္ေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြေနရာတိုင္းမွာ ေျခလွမ္းက်ဲႀကီးေတြနဲ႔လွမ္းေနၾကၿပီ။ ဖြံၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ႀကီးပဲ တိုးပြားလာေနပါတယ္။
အဲဒီတိုင္းျပည္ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ေတြမွာ၊ တရားဥပေဒနယ္ပယ္နဲ႔ အထူးသျဖင့္ ပညာေရးနယ္ပယ္ေတြမွာ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္တဲ့တိုးတက္မႈေတြရွိလာျခင္းအားျဖင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြကိုပါ လတ္တေလာရယူႏိုင္လာၾကတယ္။ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက ၂၁ရာစုရဲ႕ အဓိကစီးပြားေရးအလႊာထဲမွာ လုပ္ငန္းရွင္အျဖစ္ အေရအတြက္ပိုမ်ားလာေနတာပါ။
ကမၻာႀကီးရဲ႕ဘယ္ေနရာကအမ်ဳိးသမီးေတြ တိုးတက္မႈျမန္ဆန္ေနသလဲဆိုတာ သုေတသနျပဳတဲ့အခါ ပညာေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးဆိုတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကိုအေျခခံၿပီးၾကည့္ပါတယ္။ ယူႏိုက္တက္ေနရွင္းရဲ႕ အလယ္တန္းလြန္ပညာေရး လူဦးေရစာရင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ပါ၀င္မႈစာရင္းေတြ ေလ့လာပါတယ္။ စီပြားေရးနယ္ပယ္အတြက္ဆံုးျဖတ္ဖို႔ကိုေတာ့ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရွင္ ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔အစည္း(Global Entrepreneurship Monitor-GEM) ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးစလုပ္ငန္းရွင္စာရင္းနဲ႔ ကမၻာ့ဘဏ္၊ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ေတြက အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းရွင္စာရင္းကြာဟမႈေတြကိုလည္း ေလ့လာၾကတယ္။ ကမၻာအရပ္ရပ္က စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ NGO ေတြကထုတ္တဲ့ စာေစာင္ေတြလည္းရွာရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြကိုလည္းလိုအပ္တဲ့အခါ သြားၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာ အနီးစပ္ဆံုးအေရအတြက္၊ သတင္းနဲ႔ ေလ့လာစူးစမ္းမႈေတြကို ေမႊေႏွာက္ၾကပါတယ္။ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတာက ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘရာဇီး၊ အိႏၵိယ၊ ဗီယက္နမ္ နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက အမ်ဳိးသမီးေတြ တိုးတက္မႈျမန္ဆန္ေနတာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈရဲ႕ မရွိမျဖစ္benchmarkအမွတ္အသားကျပတာက အဲဒီႏိုင္ငံေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္မႈမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ၀င္ပတ္သက္မႈက အဓိကအခန္းက႑ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြအမ်ားႀကီးရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္ရွင္ႏႈန္းထားဟာ G-7 တိုင္းျပည္ေတြမွာထက္ ေက်ာ္လြန္ေနပါတယ္။ လက္တင္အေမရိက၊ အိႏၵိယ၊ အေရွ႕အာရွ၊ အာဖရိကနဲ႔ ဥေရာပအလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြလို ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ တရားဥပေဒအတားအဆီးေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးေစ်းကြက္မွာ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြ မၾကာခဏေဘာင္ခတ္ခံၾကရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြေတာင္မွ လိုအပ္ခ်က္အရ စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြျဖစ္လာၾကတယ္။
ကြာျခားခ်က္က ေရွ႕ကိုေရာက္ႏွင့္ေနၿပီးတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အမ်ဳိးသမီးစီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရွင္ႏႈန္းထားျမင့္မားမေနၾကပါဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးလူ႔ေဘာင္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြအေၾကာင္းအေျပာမ်ားၾကသည့္တိုင္ေအာင္ ယူအက္စ္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးရာခိုင္ႏႈန္း တေရြ႕ေရြ႕က်ဆင္းေနပါတယ္။ အီးယူမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးထုအိုင္ထြန္းေနၾကတယ္။ အဲဒီ က်ဆင္းမႈဟာ အမ်ဳိးသမီးမ်ဳိးဆက္သစ္အတြက္ အခြင့္အေရးလမ္း ခ်ဲ႕ေပးတာလို႔ေတာ့ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အလယ္အလတ္တန္းအဆင့္ အလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္နဲ႔ အဆင့္ျမင့္အဖြဲ႔အစည္းအဆင့္အဆင့္မွာပါ မိခင္ေတြထက္ သိသိသာသာ ပညာေရးပိုၿပီး အဆင့္ျမင့္လာႏိုင္ၾကတယ္။ အစဥ္အလာအရ “အင္အား”ႀကီးမႈနဲ႔ အာရုံစူးစိုက္ႏိုင္မႈစတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕အသာစီးရမႈေတြကို လုပ္ငန္းခြင္သေဘာသဘာ၀ထဲက အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႔ “ဥာဏ္စြမ္း”နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းေတြက ေက်ာ္လြန္လာေစတယ္။ အဲဒီအေျပာင္းအလဲေတြက အရွိန္ျမင့္လာေနပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္ရွင္ တိုးတက္မႈ
လက္တင္အေမရိကဟာ ပြဲဦးထြက္နမူနာပါပဲ။ ဘရာဇီးနဲ႔ ကိုစတာရီကာတို႔ဟာလည္း ကမၻာ့ဘဏ္ရဲဲ႕ အမ်ဳိးသမီးပိုင္ဆိုင္မႈအဆင့္ ထိပ္တန္း ၁၀ႏိုင္ငံထဲမွာ ပါ၀င္ၾကတယ္။ အဲဒီေဒသေတြဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသစ္တစ္ခု စတင္မႈမွာ ဂ်န္ဒါကြာဟမႈနည္းပါးတဲ့အေနအထားအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသားေတြလိုပဲ လုပ္ငန္းေတြစတင္လုပ္ကိုင္လာၾကသလို တစ္ခါတစ္ရံ ထူးထူးျခားျခားေအာင္ျမင္ေနၾကတယ္။ စြန္႔ဦးစြန္႔စားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတည္ေထာင္မႈ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးတူညီတဲ့ထိပ္တန္းတိုင္းျပည္ေတြၾကားမွာ Global Entrepreneurship Monitor ဂရုျပဳမိတာက လက္တင္အေမရိကန္တိုင္းျပည္ေတြ- အထူးသျဖင့္ ဘရာဇီးနဲ႔ ပီရူးမွာဆိုရင္ ယူအက္စ္နဲ႔ ဥေရာပတိုင္းျပည္ေတြထက္ ဂ်န္ဒါကြာဟခ်က္က်ဥ္းေျမာင္းလာေနတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
အာရွမွာလည္း တူညီတဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚထြက္လာေနပါတယ္။ အပူပိုင္းေဒသတိုင္းျပည္ေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ လစာမရႏိုင္တဲ့မိသားစုအလုပ္ေတြနဲ႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနၾကတာေတြလည္း အလုပ္သမားစာရင္းပံုျပမွတ္တမ္းေတြမွာ ေတြ႕ေနရတယ္။ ႏိုင္ငံအဆင့္ကူညီေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး အေသးစား၊ အလယ္အလတ္တန္းစာလုပ္ငန္း(SMEs)အတြက္ ေဒသတြင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ တစ္ဦးခ်င္းအေသးစားေငြေခ်းမႈေတြမွာပါ၀င္မႈေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာတာနဲ႔အတူ ေတာင္အာရွရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္ရွင္ေတာက္ပမႈမွာ အိႏၵိယက ေရွ႕ဆံုး ေရာက္လာပါတယ္။ ဗီယက္နမ္၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာလည္း အလားတူ အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနပါတယ္။ ဥပမာ- ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ကုမၸဏီလုပ္ငန္း တစ္သိန္းအထက္မွာ ၂၄ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြကပိုင္ဆိုင္ၾကတယ္။ အိုးအိမ္လုပ္ငန္း ၃သန္းရဲ႕ ၂၇ရာခိုင္ႏႈန္းဟာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြပိုင္ဆိုင္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသမီးပုဂၢလိကလုပ္ငန္းပိုင္သူႏႈန္းဟာ ၁၀၀မွာ ၁၁ဦးေက်ာ္ရွိၾကၿပီး ကမၻာ့ပ်မ္းမွ်ႏႈန္း ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ ျမင့္မားေနတယ္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒီလို႔နာမည္ေက်ာ္တဲ့ ဂ်ပန္ဟာ အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕ရာခိုင္ႏႈန္းကို ကပ္ကပ္သပ္သပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြက ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါတယ္။
ယူေရးရွားနဲ႔ ဥေရာပအေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္လႈပ္ရွားမႈမွာလႈပ္လႈပ္ရြရြရွိခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳရခဲ့ပါၿပီ။ လက္တင္အေမရိကလိုပဲ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္မႈေတြ မၾကာခဏေပၚထြက္လာတာဟာ တိုင္းျပည္အေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကေမာက္ကမျဖစ္မႈရဲ႕ ရလာဒ္လိုျဖစ္ေနတယ္။ ကေမာက္ကမအေျခအေနဆိုတာမ်ဳိးဟာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက်ဆံုးၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စီးပြားေရးၿပိဳကြဲဆုတ္ယုတ္မႈနဲ႔ အမ်ဳိးသားေတြႏိုင္ငံရပ္ျခားေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြပါ။
အာဖရိကေတာင္ပိုင္းကုန္းတြင္းပိတ္ႏိုင္ငံ လီဆူးတူး ကို အာရုံစိုက္ထားၾကတဲ့ အေကာင္းျမင္သတင္းေတြ ေတြ႕ၾကရၿပီး အာဖရိကန္စီးပြားေရးေလာကထဲကအမ်ုဳိးသမီးေတြရဲ႕ စာရင္းအခ်က္အလက္နည္းပါးေနပါေသးတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ရဲ႕ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းအဆင့္မွာ နံပါတ္ ၁ နဲ႔ နံပါတ္ ၂ ေနရာမွာ လီဆူးတူးႏိုင္ငံရပ္တည္ေနတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ေတာင္အာဖရိကရဲ႕အဖြံ႔ၿဖိဳးဆံုးႏိုင္ငံ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးစီးပြားေရးဇံုလို႔ လြတ္လပ္တဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္း(Economist Intelligence Unit)ရဲ႕ မွတ္တမ္းမွာ ဆံုးျဖတ္ထားတာက အံ့အားသင့္စရာေတာ့မေကာင္းလွပါဘူး။ ဂါနာမွာလည္း ရုန္းကန္လာၾကတဲ့အေနအထားရွိေနတယ္လို႔ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ကဆိုတယ္။ အေသးစားေငြေခ်းသူေတြ၊ NGOေတြနဲ႔ ယူအန္အဖြဲ႔က ကင္ညာလိုပဲ အေသးစားလုပ္ငန္း-အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းရွင္ေတြေပၚထြက္လာဖို႔ ကူညီေနပါတယ္။ အေသးစားလုပ္ငန္းဆိုတာက ဆပ္ျပာထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္း၊ အသီးအႏွံနဲ႔ ေျပာင္းဖူးထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းမ်ဳိးေတြ တည္ေတာင္တာမ်ဳိးပါ။
ေရွ႕တန္းက ပညာတတ္အမ်ဳိးသမီးမ်ား
ကမၻာတစ္၀ွမ္း ပညာေရးမွာေအာင္ျမင္ေနတဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အျမင့္ကို အျမန္ဆံုးေရာက္ေနၾကပါတယ္။ အလယ္တန္းလြန္ပညာေရးမွာဆိုရင္ အထက္တန္းလြန္အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသင္တန္းေက်ာင္းမ်ား၊ ေကာလိပ္နဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြလည္းပါ၀င္တယ္။ ဘရာဇီး၊ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္၊ ဟြန္ဒူးရပ္စ္၊ လီဆူးတူး၊ မေလးရွား၊ မြန္ဂိုလီယာ နဲ႔ ေတာင္အာဖရိကတို႔ပါ၀င္တဲ့ ဖြံ႔႕ၿဖဳိးဆဲတိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြက အမ်ဳိးသားေတြထက္အေရအတြက္ အခုအခါ ပိုမ်ားပါတယ္။ ၁၉၇၀ နဲ႔ ၂၀၀၈ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာတလႊားက အလယ္တန္းလြန္အမ်ဳိးသမီးေက်ာင္းသူေတြဟာ သန္း၇၀ရွိေအာင္ မ်ားျပားလာၾကတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြက သန္း၆၀ပဲရွိေနတာ ႏႈိင္းယဥ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
လုပ္အားခနဲ႔ ပစၥည္းပိုင္ဆိုင္မႈအတြက္ တရားဥပေဒဆိုင္ရာအခြင့္အေရး
စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာေရး တိုးတက္မႈေတြရွိလာတာနဲ႔အမွ် ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာပါ တိုးတက္မႈေတြ မည္မည္ရရရွိလာၾကတယ္။ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲကမၻာတေလွ်ာက္ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္လာတဲ့ ေရြ႕လ်ားမႈတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအာဏာရရွိလာျခင္းေတြဆီကိုပါ။ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ေငြရင္းေငြႏွီးနဲ႔ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆိုင္မႈေတြ တိုးတက္လာၿပီး ေဒသတြင္းမွာအမ်ဳဳိးသမီးေတြကို ပိုၿပီးအာရုံစိုက္စရာျဖစ္လာတယ္။ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးလိုကိစၥေတြအတြက္ေတာ့ ဂရုျပဳစရာေတြရွိလာၾကတယ္။
တစ္ခုကိုညႊန္းရရင္ ဒီရာစုရဲ႕ပထမဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာဆိုရင္ ပါလီမန္ထဲမွာအမ်ဳိးသမီးေတြေနရာရမႈႏႈန္း ကမၻာအႏွံ႔ျမင့္တက္လာတယ္။ အခုဆို ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိပါတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာေရးကဲ့သို႔ လတ္တေလာ ရုတ္တရက္တိုးတက္လာမႈဟာ ၀င္ေငြျမင့္မားတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာပါ။ အဲဒီေနရာေတြမွာ အစိုးရထိပ္တန္းအဆင့္ဆင့္မွာေတာင္အေတာ္အတန္ေနရာရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။
လက္တင္အေမရိကဟာ အဲဒီေဒသတစ္၀ိုက္ အမ်ဳိးသမီးႏိုင္ငံေရးအာဏာသိမ္းႀကံဳးယူႏိုင္မႈမွာ ျမင္သာတဲ့ အမွတ္အသားျဖစ္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၀ မွာ ဘရာဇီးက ဒီလ္မာရုစ္ဆက္ဖ္ သမၼတေရြးေကာက္ခံရေတာ့ အာဂ်င္တီးနား၊ ကိုစတာရီကာ၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုၿပီးနီးစပ္သြားပါတယ္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ကေရြးေကာက္ခံ အာဂ်င္တီးနားသမၼတ ခရစ္စ္တီးနားဖာနန္ဒက္ဇ္၊ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ခံ ကိုစတာရီကာသမၼတ ေလာ္ရာခ်င္ခ်ီလာနဲ႔ ပထမဆံုး ယူအန္အမ်ဳိးသမီး အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာလည္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆-၂၀၁၀ေရြးေကာက္ခံ ခ်ီလီသမၼတ မစ္ရွဲဘာခ်ဲလက္ တို႔က ဘရာဇီးအိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေရးအာဏာရအမ်ဳိးသမီးေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ လက္တင္အေမရိကဟာ အမ်ဳိးသမီးႏိုင္ငံေရးေလာကကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးပါပဲ။ ကိုစတာရီကာ၊ အာဂ်င္တီးနား၊ အီေကြေဒါနဲ႔ ဘိုလီးဗီးယားတို႔မွာ ပါလီမန္ထဲအမ်ဳိးသမီးေနရာရမႈဟာ ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ရွိပါတယ္။
တခ်ဳိ႕အံ့အားသင့္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြလည္း အာဖရိကမွာ ေနရာယူလာပါၿပီ။ ရ၀မ္ဒါမွာ အခုဆုိရင္ ပါလီမန္နဲ႔ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ကမၻာ့မွာအျမင့္ဆံုးရာခိုင္ႏႈန္းေတြနဲ႔ ေနရာရေနပါၿပီ။ ပါလီမန္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔အထက္ရွိေနၾကတယ္။ ေတာင္အာဖရိက၊ အန္ဂိုလာ၊ မိုဇန္ဘစ္၊ ယူဂန္ဒါ နဲ႔ တန္ေဇနီးယားမွာလည္း ပ်မ္းမွ်ႏႈန္းရဲ႕အထက္မွာ ၀င့္ၾကြားစြာရွိေနၾကပါၿပီ။
ကမၻာ့စီးပြားေရးကံၾကမၼာဟာ အဲဒီတိုင္းျပည္ေတြဆီ အလွည့္အေျပာင္းရွိလာပါတယ္။ ေနာက္ကလိုက္ေနခဲ့ေပမယ့္ လွ်င္ျမန္တဲ့အရွိန္အဟုန္နဲ႔ အေျပးလိုက္ခဲ့ၾကတာမ်ဳိးပါ။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ သြားရာလမ္းေၾကာင္း တိုးတက္လာပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အနာဂါတ္၊ အခြင့္အလမ္းေတြဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြကေန ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြဆီ အလွည့္အေျပာင္း လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလာၾကပါၿပီ။
Source : Women Ascendent: Where Females Are Rising The Fastest – Forbes
အခ်မ္းသာဆံုးတိုင္းျပည္ေတြမွာပဲ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕တက္လမ္းဟာ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ျမင္သာထင္သာရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ဆယ္စုႏွစ္ေတြထဲက အခု ဆုတ္ခြာလာခဲ့ပါၿပီ။ သုေတသနျပဳေလ့လာမႈေတြဟာ ေဘာင္က်ဥ္းေနေသးေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈ တိုးတက္ေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြေနရာတိုင္းမွာ ေျခလွမ္းက်ဲႀကီးေတြနဲ႔လွမ္းေနၾကၿပီ။ ဖြံၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ႀကီးပဲ တိုးပြားလာေနပါတယ္။
အဲဒီတိုင္းျပည္ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ေတြမွာ၊ တရားဥပေဒနယ္ပယ္နဲ႔ အထူးသျဖင့္ ပညာေရးနယ္ပယ္ေတြမွာ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္တဲ့တိုးတက္မႈေတြရွိလာျခင္းအားျဖင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြကိုပါ လတ္တေလာရယူႏိုင္လာၾကတယ္။ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက ၂၁ရာစုရဲ႕ အဓိကစီးပြားေရးအလႊာထဲမွာ လုပ္ငန္းရွင္အျဖစ္ အေရအတြက္ပိုမ်ားလာေနတာပါ။
ကမၻာႀကီးရဲ႕ဘယ္ေနရာကအမ်ဳိးသမီးေတြ တိုးတက္မႈျမန္ဆန္ေနသလဲဆိုတာ သုေတသနျပဳတဲ့အခါ ပညာေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးဆိုတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကိုအေျခခံၿပီးၾကည့္ပါတယ္။ ယူႏိုက္တက္ေနရွင္းရဲ႕ အလယ္တန္းလြန္ပညာေရး လူဦးေရစာရင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ပါ၀င္မႈစာရင္းေတြ ေလ့လာပါတယ္။ စီပြားေရးနယ္ပယ္အတြက္ဆံုးျဖတ္ဖို႔ကိုေတာ့ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရွင္ ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔အစည္း(Global Entrepreneurship Monitor-GEM) ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးစလုပ္ငန္းရွင္စာရင္းနဲ႔ ကမၻာ့ဘဏ္၊ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ေတြက အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းရွင္စာရင္းကြာဟမႈေတြကိုလည္း ေလ့လာၾကတယ္။ ကမၻာအရပ္ရပ္က စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ NGO ေတြကထုတ္တဲ့ စာေစာင္ေတြလည္းရွာရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြကိုလည္းလိုအပ္တဲ့အခါ သြားၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာ အနီးစပ္ဆံုးအေရအတြက္၊ သတင္းနဲ႔ ေလ့လာစူးစမ္းမႈေတြကို ေမႊေႏွာက္ၾကပါတယ္။ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတာက ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘရာဇီး၊ အိႏၵိယ၊ ဗီယက္နမ္ နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက အမ်ဳိးသမီးေတြ တိုးတက္မႈျမန္ဆန္ေနတာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈရဲ႕ မရွိမျဖစ္benchmarkအမွတ္အသားကျပတာက အဲဒီႏိုင္ငံေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္မႈမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ၀င္ပတ္သက္မႈက အဓိကအခန္းက႑ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြအမ်ားႀကီးရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္ရွင္ႏႈန္းထားဟာ G-7 တိုင္းျပည္ေတြမွာထက္ ေက်ာ္လြန္ေနပါတယ္။ လက္တင္အေမရိက၊ အိႏၵိယ၊ အေရွ႕အာရွ၊ အာဖရိကနဲ႔ ဥေရာပအလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြလို ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ တရားဥပေဒအတားအဆီးေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးေစ်းကြက္မွာ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြ မၾကာခဏေဘာင္ခတ္ခံၾကရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြေတာင္မွ လိုအပ္ခ်က္အရ စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြျဖစ္လာၾကတယ္။
ကြာျခားခ်က္က ေရွ႕ကိုေရာက္ႏွင့္ေနၿပီးတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အမ်ဳိးသမီးစီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ရွင္ႏႈန္းထားျမင့္မားမေနၾကပါဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးလူ႔ေဘာင္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြအေၾကာင္းအေျပာမ်ားၾကသည့္တိုင္ေအာင္ ယူအက္စ္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးရာခိုင္ႏႈန္း တေရြ႕ေရြ႕က်ဆင္းေနပါတယ္။ အီးယူမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးထုအိုင္ထြန္းေနၾကတယ္။ အဲဒီ က်ဆင္းမႈဟာ အမ်ဳိးသမီးမ်ဳိးဆက္သစ္အတြက္ အခြင့္အေရးလမ္း ခ်ဲ႕ေပးတာလို႔ေတာ့ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အလယ္အလတ္တန္းအဆင့္ အလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္နဲ႔ အဆင့္ျမင့္အဖြဲ႔အစည္းအဆင့္အဆင့္မွာပါ မိခင္ေတြထက္ သိသိသာသာ ပညာေရးပိုၿပီး အဆင့္ျမင့္လာႏိုင္ၾကတယ္။ အစဥ္အလာအရ “အင္အား”ႀကီးမႈနဲ႔ အာရုံစူးစိုက္ႏိုင္မႈစတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕အသာစီးရမႈေတြကို လုပ္ငန္းခြင္သေဘာသဘာ၀ထဲက အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႔ “ဥာဏ္စြမ္း”နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းေတြက ေက်ာ္လြန္လာေစတယ္။ အဲဒီအေျပာင္းအလဲေတြက အရွိန္ျမင့္လာေနပါတယ္။
လက္တင္အေမရိကဟာ ပြဲဦးထြက္နမူနာပါပဲ။ ဘရာဇီးနဲ႔ ကိုစတာရီကာတို႔ဟာလည္း ကမၻာ့ဘဏ္ရဲဲ႕ အမ်ဳိးသမီးပိုင္ဆိုင္မႈအဆင့္ ထိပ္တန္း ၁၀ႏိုင္ငံထဲမွာ ပါ၀င္ၾကတယ္။ အဲဒီေဒသေတြဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသစ္တစ္ခု စတင္မႈမွာ ဂ်န္ဒါကြာဟမႈနည္းပါးတဲ့အေနအထားအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသားေတြလိုပဲ လုပ္ငန္းေတြစတင္လုပ္ကိုင္လာၾကသလို တစ္ခါတစ္ရံ ထူးထူးျခားျခားေအာင္ျမင္ေနၾကတယ္။ စြန္႔ဦးစြန္႔စားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတည္ေထာင္မႈ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးတူညီတဲ့ထိပ္တန္းတိုင္းျပည္ေတြၾကားမွာ Global Entrepreneurship Monitor ဂရုျပဳမိတာက လက္တင္အေမရိကန္တိုင္းျပည္ေတြ- အထူးသျဖင့္ ဘရာဇီးနဲ႔ ပီရူးမွာဆိုရင္ ယူအက္စ္နဲ႔ ဥေရာပတိုင္းျပည္ေတြထက္ ဂ်န္ဒါကြာဟခ်က္က်ဥ္းေျမာင္းလာေနတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
အာရွမွာလည္း တူညီတဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚထြက္လာေနပါတယ္။ အပူပိုင္းေဒသတိုင္းျပည္ေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ လစာမရႏိုင္တဲ့မိသားစုအလုပ္ေတြနဲ႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနၾကတာေတြလည္း အလုပ္သမားစာရင္းပံုျပမွတ္တမ္းေတြမွာ ေတြ႕ေနရတယ္။ ႏိုင္ငံအဆင့္ကူညီေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး အေသးစား၊ အလယ္အလတ္တန္းစာလုပ္ငန္း(SMEs)အတြက္ ေဒသတြင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ တစ္ဦးခ်င္းအေသးစားေငြေခ်းမႈေတြမွာပါ၀င္မႈေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာတာနဲ႔အတူ ေတာင္အာရွရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္ရွင္ေတာက္ပမႈမွာ အိႏၵိယက ေရွ႕ဆံုး ေရာက္လာပါတယ္။ ဗီယက္နမ္၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာလည္း အလားတူ အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနပါတယ္။ ဥပမာ- ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ကုမၸဏီလုပ္ငန္း တစ္သိန္းအထက္မွာ ၂၄ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြကပိုင္ဆိုင္ၾကတယ္။ အိုးအိမ္လုပ္ငန္း ၃သန္းရဲ႕ ၂၇ရာခိုင္ႏႈန္းဟာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြပိုင္ဆိုင္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသမီးပုဂၢလိကလုပ္ငန္းပိုင္သူႏႈန္းဟာ ၁၀၀မွာ ၁၁ဦးေက်ာ္ရွိၾကၿပီး ကမၻာ့ပ်မ္းမွ်ႏႈန္း ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ ျမင့္မားေနတယ္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒီလို႔နာမည္ေက်ာ္တဲ့ ဂ်ပန္ဟာ အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕ရာခိုင္ႏႈန္းကို ကပ္ကပ္သပ္သပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြက ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းပိုင္ဆိုင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါတယ္။
ယူေရးရွားနဲ႔ ဥေရာပအေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးစြမ္းေဆာင္လႈပ္ရွားမႈမွာလႈပ္လႈပ္ရြရြရွိခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳရခဲ့ပါၿပီ။ လက္တင္အေမရိကလိုပဲ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္မႈေတြ မၾကာခဏေပၚထြက္လာတာဟာ တိုင္းျပည္အေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကေမာက္ကမျဖစ္မႈရဲ႕ ရလာဒ္လိုျဖစ္ေနတယ္။ ကေမာက္ကမအေျခအေနဆိုတာမ်ဳိးဟာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံက်ဆံုးၿပီးေနာက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စီးပြားေရးၿပိဳကြဲဆုတ္ယုတ္မႈနဲ႔ အမ်ဳိးသားေတြႏိုင္ငံရပ္ျခားေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြပါ။
အာဖရိကေတာင္ပိုင္းကုန္းတြင္းပိတ္ႏိုင္ငံ လီဆူးတူး ကို အာရုံစိုက္ထားၾကတဲ့ အေကာင္းျမင္သတင္းေတြ ေတြ႕ၾကရၿပီး အာဖရိကန္စီးပြားေရးေလာကထဲကအမ်ုဳိးသမီးေတြရဲ႕ စာရင္းအခ်က္အလက္နည္းပါးေနပါေသးတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ရဲ႕ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းအဆင့္မွာ နံပါတ္ ၁ နဲ႔ နံပါတ္ ၂ ေနရာမွာ လီဆူးတူးႏိုင္ငံရပ္တည္ေနတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ေတာင္အာဖရိကရဲ႕အဖြံ႔ၿဖိဳးဆံုးႏိုင္ငံ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးစီးပြားေရးဇံုလို႔ လြတ္လပ္တဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္း(Economist Intelligence Unit)ရဲ႕ မွတ္တမ္းမွာ ဆံုးျဖတ္ထားတာက အံ့အားသင့္စရာေတာ့မေကာင္းလွပါဘူး။ ဂါနာမွာလည္း ရုန္းကန္လာၾကတဲ့အေနအထားရွိေနတယ္လို႔ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ကဆိုတယ္။ အေသးစားေငြေခ်းသူေတြ၊ NGOေတြနဲ႔ ယူအန္အဖြဲ႔က ကင္ညာလိုပဲ အေသးစားလုပ္ငန္း-အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းရွင္ေတြေပၚထြက္လာဖို႔ ကူညီေနပါတယ္။ အေသးစားလုပ္ငန္းဆိုတာက ဆပ္ျပာထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္း၊ အသီးအႏွံနဲ႔ ေျပာင္းဖူးထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းမ်ဳိးေတြ တည္ေတာင္တာမ်ဳိးပါ။
ကမၻာတစ္၀ွမ္း ပညာေရးမွာေအာင္ျမင္ေနတဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အျမင့္ကို အျမန္ဆံုးေရာက္ေနၾကပါတယ္။ အလယ္တန္းလြန္ပညာေရးမွာဆိုရင္ အထက္တန္းလြန္အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသင္တန္းေက်ာင္းမ်ား၊ ေကာလိပ္နဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြလည္းပါ၀င္တယ္။ ဘရာဇီး၊ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္၊ ဟြန္ဒူးရပ္စ္၊ လီဆူးတူး၊ မေလးရွား၊ မြန္ဂိုလီယာ နဲ႔ ေတာင္အာဖရိကတို႔ပါ၀င္တဲ့ ဖြံ႔႕ၿဖဳိးဆဲတိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြက အမ်ဳိးသားေတြထက္အေရအတြက္ အခုအခါ ပိုမ်ားပါတယ္။ ၁၉၇၀ နဲ႔ ၂၀၀၈ခုႏွစ္အတြင္း ကမၻာတလႊားက အလယ္တန္းလြန္အမ်ဳိးသမီးေက်ာင္းသူေတြဟာ သန္း၇၀ရွိေအာင္ မ်ားျပားလာၾကတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြက သန္း၆၀ပဲရွိေနတာ ႏႈိင္းယဥ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာေရး တိုးတက္မႈေတြရွိလာတာနဲ႔အမွ် ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာပါ တိုးတက္မႈေတြ မည္မည္ရရရွိလာၾကတယ္။ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲကမၻာတေလွ်ာက္ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္လာတဲ့ ေရြ႕လ်ားမႈတစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအာဏာရရွိလာျခင္းေတြဆီကိုပါ။ အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ေငြရင္းေငြႏွီးနဲ႔ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆိုင္မႈေတြ တိုးတက္လာၿပီး ေဒသတြင္းမွာအမ်ဳဳိးသမီးေတြကို ပိုၿပီးအာရုံစိုက္စရာျဖစ္လာတယ္။ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးလိုကိစၥေတြအတြက္ေတာ့ ဂရုျပဳစရာေတြရွိလာၾကတယ္။
တစ္ခုကိုညႊန္းရရင္ ဒီရာစုရဲ႕ပထမဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာဆိုရင္ ပါလီမန္ထဲမွာအမ်ဳိးသမီးေတြေနရာရမႈႏႈန္း ကမၻာအႏွံ႔ျမင့္တက္လာတယ္။ အခုဆို ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိပါတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ ပညာေရးကဲ့သို႔ လတ္တေလာ ရုတ္တရက္တိုးတက္လာမႈဟာ ၀င္ေငြျမင့္မားတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာပါ။ အဲဒီေနရာေတြမွာ အစိုးရထိပ္တန္းအဆင့္ဆင့္မွာေတာင္အေတာ္အတန္ေနရာရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။
လက္တင္အေမရိကဟာ အဲဒီေဒသတစ္၀ိုက္ အမ်ဳိးသမီးႏိုင္ငံေရးအာဏာသိမ္းႀကံဳးယူႏိုင္မႈမွာ ျမင္သာတဲ့ အမွတ္အသားျဖစ္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၀ မွာ ဘရာဇီးက ဒီလ္မာရုစ္ဆက္ဖ္ သမၼတေရြးေကာက္ခံရေတာ့ အာဂ်င္တီးနား၊ ကိုစတာရီကာ၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုၿပီးနီးစပ္သြားပါတယ္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ကေရြးေကာက္ခံ အာဂ်င္တီးနားသမၼတ ခရစ္စ္တီးနားဖာနန္ဒက္ဇ္၊ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ခံ ကိုစတာရီကာသမၼတ ေလာ္ရာခ်င္ခ်ီလာနဲ႔ ပထမဆံုး ယူအန္အမ်ဳိးသမီး အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာလည္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆-၂၀၁၀ေရြးေကာက္ခံ ခ်ီလီသမၼတ မစ္ရွဲဘာခ်ဲလက္ တို႔က ဘရာဇီးအိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေရးအာဏာရအမ်ဳိးသမီးေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ လက္တင္အေမရိကဟာ အမ်ဳိးသမီးႏိုင္ငံေရးေလာကကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးပါပဲ။ ကိုစတာရီကာ၊ အာဂ်င္တီးနား၊ အီေကြေဒါနဲ႔ ဘိုလီးဗီးယားတို႔မွာ ပါလီမန္ထဲအမ်ဳိးသမီးေနရာရမႈဟာ ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ရွိပါတယ္။
တခ်ဳိ႕အံ့အားသင့္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြလည္း အာဖရိကမွာ ေနရာယူလာပါၿပီ။ ရ၀မ္ဒါမွာ အခုဆုိရင္ ပါလီမန္နဲ႔ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ကမၻာ့မွာအျမင့္ဆံုးရာခိုင္ႏႈန္းေတြနဲ႔ ေနရာရေနပါၿပီ။ ပါလီမန္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ၅၀ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔အထက္ရွိေနၾကတယ္။ ေတာင္အာဖရိက၊ အန္ဂိုလာ၊ မိုဇန္ဘစ္၊ ယူဂန္ဒါ နဲ႔ တန္ေဇနီးယားမွာလည္း ပ်မ္းမွ်ႏႈန္းရဲ႕အထက္မွာ ၀င့္ၾကြားစြာရွိေနၾကပါၿပီ။
ကမၻာ့စီးပြားေရးကံၾကမၼာဟာ အဲဒီတိုင္းျပည္ေတြဆီ အလွည့္အေျပာင္းရွိလာပါတယ္။ ေနာက္ကလိုက္ေနခဲ့ေပမယ့္ လွ်င္ျမန္တဲ့အရွိန္အဟုန္နဲ႔ အေျပးလိုက္ခဲ့ၾကတာမ်ဳိးပါ။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ သြားရာလမ္းေၾကာင္း တိုးတက္လာပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အနာဂါတ္၊ အခြင့္အလမ္းေတြဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြကေန ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြဆီ အလွည့္အေျပာင္း လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလာၾကပါၿပီ။
 |
| Education Digest Vol 1. No.5 |
Source : Women Ascendent: Where Females Are Rising The Fastest – Forbes
2 comments:
like သြားတယ္ေနာ္ :)
ေကာင္းတယ္... အမ်ိဳးသမီးေတြ စြမ္းေဆာင္ရည္ တိုးတက္လာမွ အမ်ိဳးသားေတြလည္း အနားရလာမွာ.. အမ်ားၾကီးၾကိဳဆိုပါတယ္ မျဖိဳးေရ...
Post a Comment