ဘက္ေပါင္းစံုက ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြစုျပံဳရရွိခဲ့ၿပီး အာရပ္လိဂ္အျပင္ဘက္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ အာရပ္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲလာေလမလား။ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ေျခလွမ္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ရပါဦးမယ္။ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံအတြက္ အေသခံဖို႔ဆႏၵရႇိတယ္လို႔ ေျပာေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္ထားတဲ့ သမၼတအာဆတ္ဒ္ရဲ႕ဆႏၵအတိုင္းပဲ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္လွပလာေလမလား ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားၾကရမွာပါပဲ။ ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြကို သမၼတအာဆတ္က ဂရုျပဳခဲ့ဟန္မတူပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းတိုက္ခိုက္မႈေတြဟာလည္း တစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာခဲ့ပါၿပီ။ ျပင္းထန္ေနဆဲအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစဖို႔ ယူအန္-အာရပ္လိဂ္သံတမန္အဖဲြ႕ကို ဆီးရီးယားႏိုင္ငံထဲ၀င္ေရာက္ခြင့္နဲ႔အတူ ႀကိဳးပမ္းခ်က္တစ္ရပ္အျဖစ္ အခ်က္ ၆ခ်က္ပါတဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ ကို ကုလသမၼဂအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ဂါနာလူမ်ဳိး သံတမန္ ကိုဖီအာနန္က ၁၉၁၂ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၂ရက္ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြမွာ >>
(၁) သံတမန္အဖြဲ႕ကို ဆီးရီးယားျပည္သူေတြလိုလားေထာက္ခံတဲ့ ဆီရီးယားျပည္သူေတြဦးေဆာင္တဲ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ပါ၀င္လက္လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳရမယ္။
(၂) ျပည္သူျပည္သားေတြကိုကာကြယ္ဖို႔ နဲ႔ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္ေစဖို႔၊ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွန္သမွ်ကို ယူအန္ရဲ႕ထိေရာက္တဲ့အကူအညီနဲ႔ အပစ္အခတ္ေတြရပ္တန္႔ေအာင္ႀကိဳးပမ္းရာမွာခြင့္ျပဳရမယ္။ (ဒီလိုအပစ္အခတ္အဆံုးသတ္မႈမွာ ဆီးရီးယားအစိုးရကလည္း ခ်က္ခ်င္းေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းၿပီး တပ္သားေတြျပန္ရုတ္သိမ္းရပါမယ္။ လူစည္ကားရာေနရာေတြမွာ လက္နက္ႀကီးေတြ အသံုးျပဳေနတာေတြရပ္တန္႔ရမယ္။ အစိုးရဆန္႔က်င္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈေတြကိုရပ္တန္႔ေရးမွာ ယူအန္ရဲ႕ယႏၱရားအကာအကြယ္ယူသင့္တယ္။)
(၃) လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ေဆး၀ါး၊ ရိကၡာအေထာက္အပံ့ေပးေရးအတြက္ တစ္ေန႔မွာ ၂နာရီခန္႔ အခ်ိန္အတိအက် အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရမယ္။
(၄) ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့သူေတြ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူေတြ ကို ထိမ္းသိမ္းခံရတဲ့သူေတြကို လႊတ္ေပးၿပီး ေနရာတိုင္းေဒသအသီးသီးက ဖမ္းဆီခံရသူေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးျခင္းမရွိ စာရင္းထုတ္ျပန္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။
(၅) စာနယ္ဇင္းသမားေတြအတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လႈပ္ရွားခြင့္ျပဳၿပီး သူတို႔ေတြအတြက္ ျပည္၀င္ခြင့္စ်ည္းမ်ဥ္း ခြဲျခားသတ္မွတ္တာေတြ မရွိရဘူး။
(၆) ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵေဖာ္ေဆာင္ၾကသူေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကိုေလးစားရမယ္၊ တရားဥပေဒအရအကာအကြယ္ေပးရပါမယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြပါ၀င္ပါတယ္။ သမၼတအာဆတ္ဦးေဆာင္တဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္သားေတြက အပစ္အခတ္ရပ္စဲလိုက္ၿပီလို႔ေတာ့ ေျပာလာပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ အခ်က္၆ခ်က္ပါညႊန္ၾကားခ်က္ထဲက တစ္ခုကို လိုက္ေလ်ာခဲ့တယ္လို႔ဆိုေပမယ့္ လူစည္းကားတဲ့ေနရာေတြမွာ လက္နက္ႀကီးတပ္ဆင္ထားမႈေတြနဲ႔ တပ္သားေတြအျပည့္အသိပ္ တပ္ျဖန္႔ခ်ထားဆဲပါပဲ။ အတိုက္အခံ ေဒသခံညိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီ(LCC)ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ဧၿပီ ၁၃ရက္ေန႔မွာပဲ ဟာမာ၊ ဒါရား၊ ဟာစာကာ၊ အိဒ္လိဘ္ေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူ၁၃ဦးခန္႔ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြလို႔ အျပစ္တင္လိုက္တယ္။ အစိုးရသတင္းဌာန ဆီးရီးယားအာရပ္သတင္းဌာန(SANA) က ဟာမာမွာ လက္နက္ကိုင္အၾကမ္းဖက္အုပ္စုတစ္ခုဟာ အရာရွိတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ အစုိးရရုံးစိုက္ရာအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္ အာလပ္ပိုၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အရာရွိတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့အုပ္စုနဲ႔အမ်ဳိးအစားအတူတူပဲလို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုအုပ္စုေတြနဲ႔ သူတို႔ကိုေထာက္ခံသူေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစီအစဥ္ကို ေဘးေခ်ာ္ေစဖို႔ ရည္ရြယ္ေနၾကတယ္လို႔ SANAက ေၾကညာပါတယ္။ ၂၀၁၁ မတ္လကစတင္ခဲ့တဲ့ ဆီးရီးယားရဲ႕ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပမႈေတြမွာ ေသဆံုးခဲ့သူေပါင္း အနည္းဆံုး ၉၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီလို႔ ယူအန္က စာရင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပီး LCC က ေသဆံုးသူေပါင္း ၁၁၀၀၀ ေက်ာ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ကမၻာႀကီးရဲ႕ေထာင့္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြရွိေနၾကပါတယ္။ ဆီးရီးယားကိစၥေတြဟာ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ေတြအတြက္ ဘာေၾကာင့္မ်ား အေရးႀကီးေနရပါသလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကတယ္။ စီအန္အန္သတင္းဌာနက အေမရိကန္ေတြဘာေၾကာင့္ ဆီးရီးယားကို ဂရုျပဳသင့္သလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ဟီလာရီမန္းလဲဗရက္ထ္၊ ဂ်ဳိးဇက္ေဟာလီေဒး (ယူအက္စ္စစ္သားေဟာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေလ့လာသူ)နဲ႔ ေရာဘတ္ဇာရိတ္ထ္ (ဘူမိႏိုင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္) တို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ေျဖခဲ့တာက -----
အီရန္
ဆီးရီးယားက အီရန္ကိုအေထာက္အပံ့ေပးပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာ ယူႏိုက္တက္စတိတ္နဲ႔ အီရန္တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက အထိမခံတဲ့အေျခအေနရွိေနခဲ့ၾကတယ္။ ဘုရွ္ရဲ႕ စကားကို အမွတ္ရေနၾကဦးမွာပါ။ အီရန္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား နဲ႔ အီရတ္ႏိုင္ငံတို႔ကို “မိစၦာ၀င္ရိုးတန္းႏိုင္ငံမ်ား” လို႔ သံုးႏႈန္းခဲ့ဖူးတယ္။ “ဆီးရီးယားဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ အီရန္ရဲ႕ ေမာင္းတံပါ” လို႔ ဇာရိတ္ထ္ကေျပာတယ္။ အီရန္ဟာ ဆီးရီးယားကို စစ္ေရးေလ့က်င့္တဲ့ကြင္းလို အသံုးျပဳတယ္။ အီရတ္ႏိုင္ငံထဲကို ျဖတ္၀င္လာၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔တပ္သားေတြကို ထိခိုက္အနာတရျဖစ္ေစမယ့္ စစ္ေသြးၾကြေတြ ေထာက္ပံ့ေပးတယ္။ တစ္ျခားအၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ေလ့က်င့္ေပးေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ပါပဲ။ အီရန္က ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိေနၿပီလားဆိုတာ ယူအက္စ္နဲ႔ ကမၻာက ေသခ်ာမသိႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတစ္ေလွ်ာက္က ေသေသေၾကေၾကတိုက္ပဲြသတင္းေတြကို သတင္းယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ယူအန္လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ရဲ႕ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မႈဟာ ဧၿပီ ၁၄ရက္ေန႔မွာေတာ့ အဖြဲ႕၀င္၁၅ ႏိုင္ငံအားလံုးက တညီတညြတ္တည္း မဲေပးလိုက္ၾကပါၿပီ။ လက္နက္မပါတဲ့ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕ကို ျဖစ္ႏိုင္သမွ်အျမန္ဆံုးေစလႊတ္မယ္လို႔ ယူအန္အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ဘန္ကီမြန္းက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔မွာပဲ ပထမဆံုးအဖြဲ႔၀င္၆ဦးပါ အဖဲြ႕တစ္ဖြဲ႕ကိုေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ က်န္ေနေသးတဲ့အဖြဲ႔၀င္ ၂၄ဦးဟာလည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္စကပ္ကို အျမန္ဆံုးေရာက္ရွိလိမ့္မယ္လို႔ ယူအန္ရုံးအဖြဲ႕ကေျပာပါတယ္။ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕၀င္ ၂၅၀အထိ ပါ၀င္တဲ့အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ေစလႊတ္ဖို႔ အတည္ျပဳထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ အဖြဲ႕သားေတြ ေနာက္တစ္သုတ္တပ္ျဖန္႔ခ်ထားဖို႔ကိုေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီထားတာကို ဘယ္ေလာက္အထိ လိုက္နာသလဲဆိုတာ ဆီးရီးယားနဲ႔ အာနန္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြရဲ႕ တိုးတက္မႈကိုၾကည့္ၿပီး ေစလႊတ္မွာပါ။ ဆီးရီးယားအစိုးရကလည္း အတိုက္အခံအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္တာေတြျပဳလုပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုေနပါတယ္။
ဒီေန႔ထက္ထိ လုပ္ၾကံမႈအႏၱရာယ္ေတြက ဆီးရီးယားမွာေတာ့ အေတာမသတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဆီးရီးယားဟာ အေသခံကားဗံုးခြဲမႈေတြနဲ႔ ဒဏ္ရာဗရပြျဖစ္ခဲ့ရျပန္ပါၿပီ။ ေမလ ၁၁ရက္ ေသာၾကာေန႔က ၿမိဳ႕ေတာ္သတင္းဌာနက ဆီးရီးယားရဲ႕အႀကီးဆံုး ၿမိဳ႕ေတာ္ အလက္ပိုရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ကားဗံုးတစ္ခုနဲ႔ တိုက္ခိုက္ဖြယ္ရွိတာကို ရွင္းလင္းခဲ့ရတယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ကားထဲမွာ ေပါက္ကြဲေစႏိုင္တဲ့ပစၥည္း ၁၂၀၀ကီလိုဂရမ္(၂၆၄၀ေပါင္)သယ္ေဆာင္ထားၿပီး ဗံုးခြဲမယ့္သူလို႔ထင္ျမင္ရသူတစ္ဦးကို လုံျခံဳေရးတပ္သားေတြက အေသပစ္သတ္ခဲ့ရတယ္ တ့ဲ။ ၿမိဳ႕ေတာ္သတင္းမွာေျပာသြားပါတယ္။ အလက္ပိုၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ ဆီးရီးယားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမ ၁၄ခုထဲက လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုပါ။ ဆီးရီးယားလူဦးေရစုစုေပါင္းရဲ႕ ၂၃ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀၁၀ ေကာက္ယူထားတဲ့စာရင္းအရ လူဦးေရ ၄၇၄၄၀၀၀ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႔ မတိုင္ခင္ ၾကာသပေတးေန႔က အင္မတန္လူအေသအေပ်ာက္မ်ားခဲ့တဲ့ ဗံုးခြဲမႈ ဒမတ္စကပ္မွာျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ဒမတ္စကတ္အေသခံဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြပိုၿပီး သတိႀကီးႀကီးထားခဲ့ၾကရဟန္တူရဲ႕။ ဒမတ္စကတ္မွာ အေသခံဗံုးခြဲမႈ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၅၅ဦးအနည္းဆံုး ေသဆံုးခဲ့ျပန္တယ္။ ဒဏ္ရာရသူေတြက ၃၇၀ခန္႔ရွိခဲ့တယ္ လို႔ ဆီးရီးယားအာဏာပိုင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ဆီးရီးယားအတိုက္အခံပုန္ကန္မႈေတြ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၁၄လအၾကာမွာ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုးလုပ္ႀကံဗံုးခြဲမႈတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါၿပီ။ လူအသြားအလာအမ်ားဆံုးအခ်ိန္မွာ တစ္မိနစ္ေတာင္အခ်ိန္မကြာလိုက္ပဲ ဗံုးႏွစ္ႀကိမ္ဆက္တိုက္ေပါက္ကြဲပါတယ္။
ကားဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလာင္ကၽြမ္းပ်က္စီးကာ အနီေရာင္မီးေတာက္ေတြရဲ႕အလြန္မွာေတာ့ အနက္ေရာင္မီးခိုးေတြဟာ ေလထဲမွာ တလိပ္လိပ္ေ၀့၀ဲေနပါေတာ့တယ္။ ကာဇာ့ရပ္ကြက္ အေ၀းေျပးလမ္းမရဲ႕ေဘးဘက္က အစိုးရလံုျခံဳေရအေဆာက္အဦ၀င္းထဲမွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဲဒီဗံုးခြဲမႈမွာ၊ ကားဗံုးခြဲသူေတြဟာ သူတို႔ရဲကားေတြကို မနက္ေစာေစာ လူေတြအေျပးအလႊားအလုပ္မ်ားတဲ့အခ်ိန္၊ အခ်ိန္ကိုက္ ေဖာက္ခြဲခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ ေပါက္ကြဲပစၥည္း ၁၀၀၀ကီလိုဂရမ္ရဲ႕ အားဟာ အေ၀းေျပလမ္းမအထိပါ ႀကီးမားတဲ့ခ်ဳိင့္ႀကီးေတြျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကတယ္။ ေပါက္ကြဲမႈေတြျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးတဲ့အခါတိုင္း တိုက္ခိုက္မႈအတြက္တာ၀န္ရွိတဲ့သူအျဖစ္ ဘယ္သူကမွ ေဖာ္ထုတ္ေၾကညာျခင္းမရွိပါဘူး။ ဆီးရီးယားအစိုးရကလည္း သမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ကိုဆန္႔က်င္တဲ့အဖဲြ႕အစည္းေနာက္ခံရွိေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕လက္ခ်က္လို႔ပဲ ခ်က္ခ်င္းအျပစ္တင္လိုက္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားအမ်ဳိးသားေကာင္စီကေတာ့ ယူအန္ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕ကို ေျခာက္လွန္႔ေစဖို႔နဲ႔ အတိုက္အခံလႈပ္ရွားမႈေတြကို အမည္းစက္စြန္းထင္းေစဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့၊ အစိုးရရဲ႕ဇာတ္ကြက္ဇာတ္လမ္းေတြထဲက တစ္ခုပါပဲလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ဆီးရီးယားစစ္တပ္ကို လတ္တေလာကူးေျပာင္းခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဖာရက္ဇ္အမ္းမရိုက အာေရဘီယ်တီဗီကိုေျပာပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတြင္းမွာ ဒီလိုဗံုးမ်ဳိးမရႏိုင္ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံျခားအထူးကၽြမ္းက်င္တပ္ဖြဲ႕ေတြမွာသာရႏိုင္တဲ့ ေဖာက္ခြဲပစၥည္းေတြကိုအသံုးျပဳထားပါတယ္ တဲ့။
ဗံုးေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ေနရာအနီးအနားမွာ အမ်ဳိးသမီးငယ္တစ္ဦး ငိုရႈိုက္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူမက ေမးေနတယ္။ ဘယ္သူေတြကမ်ား ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈမ်ဳိးလုပ္ထိုက္တယ္လို႔ထင္ေနၾကသလဲ တဲ့။ ေနာက္အမ်ဳိးသားတစ္ဦးကလည္း ေျပာျပတယ္။ ပထမဗံုးကြဲပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ကေလးေတြကို ျပတင္းေပါက္နားကေန ခပ္ေ၀းေ၀းကိုခြာေစခဲ့တယ္။ ေနာက္ထပ္ဗံုးတစ္လံုးေပါက္ၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ အဲဒီေနရာမွာမွန္ကြဲစေတြ ကြန္ကရစ္တံုးအပိုင္းအစေတြအနီးအနား ဟိုဒီမွာ ျပန္႔က်ဲေနခဲ့ပါၿပီ။ အေဆာက္အဦးနံရံေတြလည္း ၿပိဳပ်က္ကြဲထြက္ကုန္ၾကၿပီ။ ဗုံးခြဲမႈေတြဟာဆီးရီးယားအတြက္ ေဘးအႏၱရာယ္ပါ။ အင္မတန္ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မႈမ်ဳိးလုပ္တဲ့သူ ဘယ္သူမဆို သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပႆနာေတြကိုေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္ဗံုးခြဲမႈေတြဟာ ဆီးရီးယားျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ ျပင္းထန္တဲ့ဆင္းရဲဒုကၡကို ဖန္တီးေပးေနတာပါပဲ။ ဆီးရီးယားအျပင္ဘက္၊ ဆီးရီးယားအတြင္းဘက္လူတိုင္းကို နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္ လို႔ ဆီးရီးယားျပည္သူျပည္သားေတြအားလံုးက ေျပာေနၾကပါၿပီ။
မၿပီးျပတ္ႏိုင္ေသးတဲ့ ဆီးရီးယားအေရးမွာ ယူအန္ကေရာ ဘယ္လိုေစာင့္ၾကည့္ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္မွာလဲ။
သမၼတအာဆတ္ကေရာ ဆီးရီးယား ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံေတြကို ဆက္ၿပီးလစ္လ်ဴရႈထားေနဦးမွာလား၊။
ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေသေၾကပ်က္စီးမႈေတြရပ္တန္႔ၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵအစစ္အမွန္ျဖစ္တဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ ေပၚထြက္လာမွာလဲ။
ဆီးရီးယားအနာဂါတ္အေျပာင္းအလဲဆီသို႕ ဦးတည္လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့အထိ ရင္ထိတ္စရာေကာင္းေနပါေသးတယ္။ ။
ဆီးရီးယားအနာဂတ္ အေျပာင္းအလဲဆီသို႔ (၁)
(၁) သံတမန္အဖြဲ႕ကို ဆီးရီးယားျပည္သူေတြလိုလားေထာက္ခံတဲ့ ဆီရီးယားျပည္သူေတြဦးေဆာင္တဲ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ပါ၀င္လက္လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳရမယ္။
(၂) ျပည္သူျပည္သားေတြကိုကာကြယ္ဖို႔ နဲ႔ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္ေစဖို႔၊ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွန္သမွ်ကို ယူအန္ရဲ႕ထိေရာက္တဲ့အကူအညီနဲ႔ အပစ္အခတ္ေတြရပ္တန္႔ေအာင္ႀကိဳးပမ္းရာမွာခြင့္ျပဳရမယ္။ (ဒီလိုအပစ္အခတ္အဆံုးသတ္မႈမွာ ဆီးရီးယားအစိုးရကလည္း ခ်က္ခ်င္းေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းၿပီး တပ္သားေတြျပန္ရုတ္သိမ္းရပါမယ္။ လူစည္ကားရာေနရာေတြမွာ လက္နက္ႀကီးေတြ အသံုးျပဳေနတာေတြရပ္တန္႔ရမယ္။ အစိုးရဆန္႔က်င္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈေတြကိုရပ္တန္႔ေရးမွာ ယူအန္ရဲ႕ယႏၱရားအကာအကြယ္ယူသင့္တယ္။)
(၃) လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ေဆး၀ါး၊ ရိကၡာအေထာက္အပံ့ေပးေရးအတြက္ တစ္ေန႔မွာ ၂နာရီခန္႔ အခ်ိန္အတိအက် အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရမယ္။
(၄) ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့သူေတြ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူေတြ ကို ထိမ္းသိမ္းခံရတဲ့သူေတြကို လႊတ္ေပးၿပီး ေနရာတိုင္းေဒသအသီးသီးက ဖမ္းဆီခံရသူေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးျခင္းမရွိ စာရင္းထုတ္ျပန္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။
(၅) စာနယ္ဇင္းသမားေတြအတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လႈပ္ရွားခြင့္ျပဳၿပီး သူတို႔ေတြအတြက္ ျပည္၀င္ခြင့္စ်ည္းမ်ဥ္း ခြဲျခားသတ္မွတ္တာေတြ မရွိရဘူး။
(၆) ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵေဖာ္ေဆာင္ၾကသူေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကိုေလးစားရမယ္၊ တရားဥပေဒအရအကာအကြယ္ေပးရပါမယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြပါ၀င္ပါတယ္။ သမၼတအာဆတ္ဦးေဆာင္တဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္သားေတြက အပစ္အခတ္ရပ္စဲလိုက္ၿပီလို႔ေတာ့ ေျပာလာပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ အခ်က္၆ခ်က္ပါညႊန္ၾကားခ်က္ထဲက တစ္ခုကို လိုက္ေလ်ာခဲ့တယ္လို႔ဆိုေပမယ့္ လူစည္းကားတဲ့ေနရာေတြမွာ လက္နက္ႀကီးတပ္ဆင္ထားမႈေတြနဲ႔ တပ္သားေတြအျပည့္အသိပ္ တပ္ျဖန္႔ခ်ထားဆဲပါပဲ။ အတိုက္အခံ ေဒသခံညိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီ(LCC)ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ဧၿပီ ၁၃ရက္ေန႔မွာပဲ ဟာမာ၊ ဒါရား၊ ဟာစာကာ၊ အိဒ္လိဘ္ေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူ၁၃ဦးခန္႔ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြလို႔ အျပစ္တင္လိုက္တယ္။ အစိုးရသတင္းဌာန ဆီးရီးယားအာရပ္သတင္းဌာန(SANA) က ဟာမာမွာ လက္နက္ကိုင္အၾကမ္းဖက္အုပ္စုတစ္ခုဟာ အရာရွိတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ အစုိးရရုံးစိုက္ရာအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္ အာလပ္ပိုၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အရာရွိတစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့အုပ္စုနဲ႔အမ်ဳိးအစားအတူတူပဲလို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုအုပ္စုေတြနဲ႔ သူတို႔ကိုေထာက္ခံသူေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစီအစဥ္ကို ေဘးေခ်ာ္ေစဖို႔ ရည္ရြယ္ေနၾကတယ္လို႔ SANAက ေၾကညာပါတယ္။ ၂၀၁၁ မတ္လကစတင္ခဲ့တဲ့ ဆီးရီးယားရဲ႕ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပမႈေတြမွာ ေသဆံုးခဲ့သူေပါင္း အနည္းဆံုး ၉၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီလို႔ ယူအန္က စာရင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပီး LCC က ေသဆံုးသူေပါင္း ၁၁၀၀၀ ေက်ာ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
ကမၻာႀကီးရဲ႕ေထာင့္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြရွိေနၾကပါတယ္။ ဆီးရီးယားကိစၥေတြဟာ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ေတြအတြက္ ဘာေၾကာင့္မ်ား အေရးႀကီးေနရပါသလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကတယ္။ စီအန္အန္သတင္းဌာနက အေမရိကန္ေတြဘာေၾကာင့္ ဆီးရီးယားကို ဂရုျပဳသင့္သလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ဟီလာရီမန္းလဲဗရက္ထ္၊ ဂ်ဳိးဇက္ေဟာလီေဒး (ယူအက္စ္စစ္သားေဟာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေလ့လာသူ)နဲ႔ ေရာဘတ္ဇာရိတ္ထ္ (ဘူမိႏိုင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္) တို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ေျဖခဲ့တာက -----
သဘာ၀ကုန္းေျမအေနအထား
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းရဲ႕ဗဟိုခ်က္အျဖစ္ရွိေနတဲ့ ဆီးရီးယားတည္ေနရာကုိ ထည့္ၿပီးေတြးၾကပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာအားနည္းေနရင္၊ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ခႏၶာမွာျပင္းထန္တဲ့ဒဏ္ရာရဖို႔ ပိုၿပီးထိေရာက္လြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။ ဆီးရီးယားက အၾကမ္းဖက္မႈဟာ နယ္ေျမခ်င္းထိစပ္ေနတဲ့ အီရတ္ထဲကို အလြယ္တကူစိမ့္၀င္ႏိုင္တယ္။ အီရတ္မွာက ၂၀၀၃မတ္လကေန ၂၀၁၁ ဒီဇင္ဘာလအထိ ႏႊဲခဲ့တဲ့စစ္ပြဲ ၿပီးဆံုးကာစ အေျခအေနပဲရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒီမွာ ယူအက္စ္တပ္သားေတြ၊ အေမရိကန္အရပ္သားေတြ အလုပ္လုပ္လက္စရွိေနၾကေသးတယ္။ အီရတ္အလြန္မွာ ယူအက္စ္မဟာမိတ္ တူရကီနဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္၊ လက္ဘႏြန္တို႔မွာလည္းအတူတူပါပဲ။ ဆီးရီးယားရဲ႕ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ လက္ဘႏြန္ကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးရိုက္ခတ္မယ္ဆိုရင္၊ လက္ဘႏြန္မွာ အရင္ဆယ္စုႏွစ္ေတြတုန္းက ျဖစ္ခဲ့ဖူးသလို ျပည္တြင္းစစ္အတြင္း ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္ လို႔ ေဟာလီေဒးက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီတိုက္ခိုက္မႈမ်ဳိးဟာ ေနာက္ထပ္ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ သံတမန္ဆိုင္ရာျပႆနာ မီးတစ္စ ယူႏိုက္တက္စတိတ္ကို လြင့္က်သလို ရင္ဆိုင္ရႏိုင္တယ္။
အယ္လ္ေကးဒါး
ယူႏိုက္တက္စတိတ္ရဲ႕ နံပါတ္တစ္ ရန္သူ အယ္လ္ေကးဒါးေတြက အေရွ႕အလယ္ပိုင္းစစ္ဆင္ေရးမွာ အေမရိကန္ရႈံးနိမ့္တဲ့ေနာက္ထပ္ႏိုင္ငံေပၚလာၿပီဆိုၿပီး လိုလိုလားလား ႀကိဳဆိုေနပါလိမ့္မယ္။
အီရန္
ဆီးရီးယားက အီရန္ကိုအေထာက္အပံ့ေပးပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာ ယူႏိုက္တက္စတိတ္နဲ႔ အီရန္တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက အထိမခံတဲ့အေျခအေနရွိေနခဲ့ၾကတယ္။ ဘုရွ္ရဲ႕ စကားကို အမွတ္ရေနၾကဦးမွာပါ။ အီရန္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား နဲ႔ အီရတ္ႏိုင္ငံတို႔ကို “မိစၦာ၀င္ရိုးတန္းႏိုင္ငံမ်ား” လို႔ သံုးႏႈန္းခဲ့ဖူးတယ္။ “ဆီးရီးယားဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ အီရန္ရဲ႕ ေမာင္းတံပါ” လို႔ ဇာရိတ္ထ္ကေျပာတယ္။ အီရန္ဟာ ဆီးရီးယားကို စစ္ေရးေလ့က်င့္တဲ့ကြင္းလို အသံုးျပဳတယ္။ အီရတ္ႏိုင္ငံထဲကို ျဖတ္၀င္လာၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔တပ္သားေတြကို ထိခိုက္အနာတရျဖစ္ေစမယ့္ စစ္ေသြးၾကြေတြ ေထာက္ပံ့ေပးတယ္။ တစ္ျခားအၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ေလ့က်င့္ေပးေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ပါပဲ။ အီရန္က ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိေနၿပီလားဆိုတာ ယူအက္စ္နဲ႔ ကမၻာက ေသခ်ာမသိႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။
ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္း
ဆီးရီးယားဟာ လစ္ဗ်ားထက္ေလာင္စာဆီထုတ္လုပ္ႏိုင္မႈ နည္းပါးတယ္ဆိုေတာင္မွ ဥပမာအားျဖင့္ ဆီးရီးယားက အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာေလာင္စာဆီေစ်းကစားမႈနဲ႔ ေစ်းႏႈန္းေတြကို သက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္ပါတယ္ လို႔ လဲဗရက္ထ္က ေျပာပါတယ္။
စီးပြားေရး
ဆိုးပါတယ္။ ယူႏိုက္တက္စတိတ္မွာ အခု အီရတ္စစ္ပြဲအေၾကာင္း မစဥ္းစားၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေျပာတာက အဲဒီစစ္ပြဲအတြက္ကုန္က်စရိတ္ဟာ ခန္႔မွန္းေျခ ေဒၚလာ တစ္ ထရီလီယံေလာက္ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေမ့မျပစ္ဖို႔ အေရးၾကီးတယ္တဲ့။ ဆီးရီးယားမွာ အေထာက္အပံ့ေပးတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတိုက္အခံလုပ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေရးအရၾကား၀င္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ကုန္က်စရိတ္ေတြဟာ အေမရိကန္စီးပြားေရးကို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိမွာပါပဲ။
ကမၻာအႏွံ႔ပ်ံ႕ႏွ႔ံေနတဲ့ဂုဏ္သတင္း
ကမၻာတ၀ွမ္းကလူေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မေျပာင္းလဲတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတယ္။ အာရပ္ေႏြဦးအဓိကရုဏ္းေတြအတြင္းမွာေတာ့ မတူညီမႈေတြရွိတယ္လို႔ အျပစ္တင္ခံခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ဇာရိတ္ထ္ေျပာပါတယ္။ ယူႏိုက္တက္စတိတ္ဟာ ေနတိုးဦးေဆာင္တဲ့နည္းနဲ႔ ၂၀၁၁က လစ္ဗ်ားမွာ စစ္ေရးၾကား၀င္မႈရွိခဲ့တယ္။ အီဂ်စ္သမၼတဟုိစနီမူဘာရတ္ကို အီဂ်စ္ႏိုင္ငံသားေတြဆန္႔က်င္ၾကတုန္းက ၀ါရွင္တန္က အနည္းဆံုးစကားလံုးေတြနဲ႔ အေထာက္အပံ့ေပးခဲ့တယ္။ ျပည္သူ႔အစိုးရ၀ါဒအေျခခံသေဘာတရားေတြကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မယ့္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တာ၀န္ယူရပ္တည္တာက အေမရိကရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရးတန္ဖိုးပါလို႔ ဆိုတယ္။
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတစ္ေလွ်ာက္က ေသေသေၾကေၾကတိုက္ပဲြသတင္းေတြကို သတင္းယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ယူအန္လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ရဲ႕ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မႈဟာ ဧၿပီ ၁၄ရက္ေန႔မွာေတာ့ အဖြဲ႕၀င္၁၅ ႏိုင္ငံအားလံုးက တညီတညြတ္တည္း မဲေပးလိုက္ၾကပါၿပီ။ လက္နက္မပါတဲ့ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕ကို ျဖစ္ႏိုင္သမွ်အျမန္ဆံုးေစလႊတ္မယ္လို႔ ယူအန္အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး ဘန္ကီမြန္းက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔မွာပဲ ပထမဆံုးအဖြဲ႔၀င္၆ဦးပါ အဖဲြ႕တစ္ဖြဲ႕ကိုေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ က်န္ေနေသးတဲ့အဖြဲ႔၀င္ ၂၄ဦးဟာလည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္စကပ္ကို အျမန္ဆံုးေရာက္ရွိလိမ့္မယ္လို႔ ယူအန္ရုံးအဖြဲ႕ကေျပာပါတယ္။ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕၀င္ ၂၅၀အထိ ပါ၀င္တဲ့အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ေစလႊတ္ဖို႔ အတည္ျပဳထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ အဖြဲ႕သားေတြ ေနာက္တစ္သုတ္တပ္ျဖန္႔ခ်ထားဖို႔ကိုေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီထားတာကို ဘယ္ေလာက္အထိ လိုက္နာသလဲဆိုတာ ဆီးရီးယားနဲ႔ အာနန္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြရဲ႕ တိုးတက္မႈကိုၾကည့္ၿပီး ေစလႊတ္မွာပါ။ ဆီးရီးယားအစိုးရကလည္း အတိုက္အခံအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္တာေတြျပဳလုပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုေနပါတယ္။
ဒီေန႔ထက္ထိ လုပ္ၾကံမႈအႏၱရာယ္ေတြက ဆီးရီးယားမွာေတာ့ အေတာမသတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဆီးရီးယားဟာ အေသခံကားဗံုးခြဲမႈေတြနဲ႔ ဒဏ္ရာဗရပြျဖစ္ခဲ့ရျပန္ပါၿပီ။ ေမလ ၁၁ရက္ ေသာၾကာေန႔က ၿမိဳ႕ေတာ္သတင္းဌာနက ဆီးရီးယားရဲ႕အႀကီးဆံုး ၿမိဳ႕ေတာ္ အလက္ပိုရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ကားဗံုးတစ္ခုနဲ႔ တိုက္ခိုက္ဖြယ္ရွိတာကို ရွင္းလင္းခဲ့ရတယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ကားထဲမွာ ေပါက္ကြဲေစႏိုင္တဲ့ပစၥည္း ၁၂၀၀ကီလိုဂရမ္(၂၆၄၀ေပါင္)သယ္ေဆာင္ထားၿပီး ဗံုးခြဲမယ့္သူလို႔ထင္ျမင္ရသူတစ္ဦးကို လုံျခံဳေရးတပ္သားေတြက အေသပစ္သတ္ခဲ့ရတယ္ တ့ဲ။ ၿမိဳ႕ေတာ္သတင္းမွာေျပာသြားပါတယ္။ အလက္ပိုၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ ဆီးရီးယားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမ ၁၄ခုထဲက လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုပါ။ ဆီးရီးယားလူဦးေရစုစုေပါင္းရဲ႕ ၂၃ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀၁၀ ေကာက္ယူထားတဲ့စာရင္းအရ လူဦးေရ ၄၇၄၄၀၀၀ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႔ မတိုင္ခင္ ၾကာသပေတးေန႔က အင္မတန္လူအေသအေပ်ာက္မ်ားခဲ့တဲ့ ဗံုးခြဲမႈ ဒမတ္စကပ္မွာျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ဒမတ္စကတ္အေသခံဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြပိုၿပီး သတိႀကီးႀကီးထားခဲ့ၾကရဟန္တူရဲ႕။ ဒမတ္စကတ္မွာ အေသခံဗံုးခြဲမႈ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၅၅ဦးအနည္းဆံုး ေသဆံုးခဲ့ျပန္တယ္။ ဒဏ္ရာရသူေတြက ၃၇၀ခန္႔ရွိခဲ့တယ္ လို႔ ဆီးရီးယားအာဏာပိုင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ဆီးရီးယားအတိုက္အခံပုန္ကန္မႈေတြ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ၁၄လအၾကာမွာ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုးလုပ္ႀကံဗံုးခြဲမႈတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါၿပီ။ လူအသြားအလာအမ်ားဆံုးအခ်ိန္မွာ တစ္မိနစ္ေတာင္အခ်ိန္မကြာလိုက္ပဲ ဗံုးႏွစ္ႀကိမ္ဆက္တိုက္ေပါက္ကြဲပါတယ္။
ကားဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလာင္ကၽြမ္းပ်က္စီးကာ အနီေရာင္မီးေတာက္ေတြရဲ႕အလြန္မွာေတာ့ အနက္ေရာင္မီးခိုးေတြဟာ ေလထဲမွာ တလိပ္လိပ္ေ၀့၀ဲေနပါေတာ့တယ္။ ကာဇာ့ရပ္ကြက္ အေ၀းေျပးလမ္းမရဲ႕ေဘးဘက္က အစိုးရလံုျခံဳေရအေဆာက္အဦ၀င္းထဲမွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဲဒီဗံုးခြဲမႈမွာ၊ ကားဗံုးခြဲသူေတြဟာ သူတို႔ရဲကားေတြကို မနက္ေစာေစာ လူေတြအေျပးအလႊားအလုပ္မ်ားတဲ့အခ်ိန္၊ အခ်ိန္ကိုက္ ေဖာက္ခြဲခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ ေပါက္ကြဲပစၥည္း ၁၀၀၀ကီလိုဂရမ္ရဲ႕ အားဟာ အေ၀းေျပလမ္းမအထိပါ ႀကီးမားတဲ့ခ်ဳိင့္ႀကီးေတြျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကတယ္။ ေပါက္ကြဲမႈေတြျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးတဲ့အခါတိုင္း တိုက္ခိုက္မႈအတြက္တာ၀န္ရွိတဲ့သူအျဖစ္ ဘယ္သူကမွ ေဖာ္ထုတ္ေၾကညာျခင္းမရွိပါဘူး။ ဆီးရီးယားအစိုးရကလည္း သမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ကိုဆန္႔က်င္တဲ့အဖဲြ႕အစည္းေနာက္ခံရွိေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕လက္ခ်က္လို႔ပဲ ခ်က္ခ်င္းအျပစ္တင္လိုက္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားအမ်ဳိးသားေကာင္စီကေတာ့ ယူအန္ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕ကို ေျခာက္လွန္႔ေစဖို႔နဲ႔ အတိုက္အခံလႈပ္ရွားမႈေတြကို အမည္းစက္စြန္းထင္းေစဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့၊ အစိုးရရဲ႕ဇာတ္ကြက္ဇာတ္လမ္းေတြထဲက တစ္ခုပါပဲလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ဆီးရီးယားစစ္တပ္ကို လတ္တေလာကူးေျပာင္းခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဖာရက္ဇ္အမ္းမရိုက အာေရဘီယ်တီဗီကိုေျပာပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတြင္းမွာ ဒီလိုဗံုးမ်ဳိးမရႏိုင္ပါဘူး၊ ႏိုင္ငံျခားအထူးကၽြမ္းက်င္တပ္ဖြဲ႕ေတြမွာသာရႏိုင္တဲ့ ေဖာက္ခြဲပစၥည္းေတြကိုအသံုးျပဳထားပါတယ္ တဲ့။
ဗံုးေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ေနရာအနီးအနားမွာ အမ်ဳိးသမီးငယ္တစ္ဦး ငိုရႈိုက္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူမက ေမးေနတယ္။ ဘယ္သူေတြကမ်ား ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈမ်ဳိးလုပ္ထိုက္တယ္လို႔ထင္ေနၾကသလဲ တဲ့။ ေနာက္အမ်ဳိးသားတစ္ဦးကလည္း ေျပာျပတယ္။ ပထမဗံုးကြဲပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ကေလးေတြကို ျပတင္းေပါက္နားကေန ခပ္ေ၀းေ၀းကိုခြာေစခဲ့တယ္။ ေနာက္ထပ္ဗံုးတစ္လံုးေပါက္ၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ အဲဒီေနရာမွာမွန္ကြဲစေတြ ကြန္ကရစ္တံုးအပိုင္းအစေတြအနီးအနား ဟိုဒီမွာ ျပန္႔က်ဲေနခဲ့ပါၿပီ။ အေဆာက္အဦးနံရံေတြလည္း ၿပိဳပ်က္ကြဲထြက္ကုန္ၾကၿပီ။ ဗုံးခြဲမႈေတြဟာဆီးရီးယားအတြက္ ေဘးအႏၱရာယ္ပါ။ အင္မတန္ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မႈမ်ဳိးလုပ္တဲ့သူ ဘယ္သူမဆို သိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပႆနာေတြကိုေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္ဗံုးခြဲမႈေတြဟာ ဆီးရီးယားျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ ျပင္းထန္တဲ့ဆင္းရဲဒုကၡကို ဖန္တီးေပးေနတာပါပဲ။ ဆီးရီးယားအျပင္ဘက္၊ ဆီးရီးယားအတြင္းဘက္လူတိုင္းကို နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္ လို႔ ဆီးရီးယားျပည္သူျပည္သားေတြအားလံုးက ေျပာေနၾကပါၿပီ။
မၿပီးျပတ္ႏိုင္ေသးတဲ့ ဆီးရီးယားအေရးမွာ ယူအန္ကေရာ ဘယ္လိုေစာင့္ၾကည့္ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္မွာလဲ။
သမၼတအာဆတ္ကေရာ ဆီးရီးယား ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံေတြကို ဆက္ၿပီးလစ္လ်ဴရႈထားေနဦးမွာလား၊။
ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေသေၾကပ်က္စီးမႈေတြရပ္တန္႔ၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵအစစ္အမွန္ျဖစ္တဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ ေပၚထြက္လာမွာလဲ။
ဆီးရီးယားအနာဂါတ္အေျပာင္းအလဲဆီသို႕ ဦးတည္လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့အထိ ရင္ထိတ္စရာေကာင္းေနပါေသးတယ္။ ။
ဆီးရီးယားအနာဂတ္ အေျပာင္းအလဲဆီသို႔ (၁)
ႏြယ္နီမဂၢဇင္း၊ ဇြန္လ၊ ၂၀၁၂ |
2 comments:
ဆီးရီးယား ျပသနာက လြယ္လြယ္ ေျပလည္မယ္မထင္ပါ
နိုင္ငံျခားေရာက္ေနတဲ့ ဆီးရီးယားေတြ လက္ရွိ အစိုးရကို ေထာက္ခံသူနဲ႔ သူပုန္ေထာက္ခံသူေတြ အုပ္စုကြဲေနပါတယ္
လက္ရွိသူပုန္ေတြက မူဆလင္ ရွရီယာ ဥပေဒနဲ႔ နိုင္ငံထူေထာင္ခ်င္ေနတယ္။
လက္ရွိအာဆပ္အစိုးရက ဘာသာေရလြတ္လပ္မႈ အထိုက္အေလွ်ာက္ လြတ္လပ္မႈေပးတဲ့ လူနဲစုေတြကို နားလည္တဲ့ လဘ္စားတဲ့ အစိုးရပါ။
အာရပ္ေႏြးဦး အဆံုးမွာ အီဂ်စ္၊ လစ္ဗ်ာMuslims Brother ေတြအာဏာရလာပါတယ္။ လစ္ဗ်ားမွာဆို အေမရိကန္သံအမတ္ အသတ္ခံရတဲ့အထိပါ။ ဒါေၾကာင့္ လစ္ဗ်ားမွာ အေမရိကန္က ေလေသနပ္နဲ႔ပဲ ပစ္မွာ။
အာဆပ္အစိုးရျပဳပ္ရင္ေတာင္ ေနာက္တက္မယ့္သူပုန္ေတြဟာ မူဆလင္ လိုလားတဲ့ အစိုးရပဲ ျဖစ္မွာ။
ျပီးေတာ့ ဒီသူပုန္အဖြဲ႔ေတြက အစိုးရေထာက္ခံသူေတြကို သတ္တာ၊ အရပ္သားၾကားမွာေနျပီး အစိုးရကိုတိုက္တာ ရွိေနပါတယ္။ အစိုးရဘက္ကလဲ အလားတူ ရက္စက္မႈေတြရွိေနပါတယ္။ဒါေၾကာင့္သူတို႔အနာဂတ္ဟာ မေကာင္းနိုင္ပါ
ဆီးရီးယား ျပသနာက လြယ္လြယ္ ေျပလည္မယ္မထင္ပါ
နိုင္ငံျခားေရာက္ေနတဲ့ ဆီးရီးယားေတြ လက္ရွိ အစိုးရကို ေထာက္ခံသူနဲ႔ သူပုန္ေထာက္ခံသူေတြ အုပ္စုကြဲေနပါတယ္
လက္ရွိသူပုန္ေတြက မူဆလင္ ရွရီယာ ဥပေဒနဲ႔ နိုင္ငံထူေထာင္ခ်င္ေနတယ္။
လက္ရွိအာဆပ္အစိုးရက ဘာသာေရလြတ္လပ္မႈ အထိုက္အေလွ်ာက္ လြတ္လပ္မႈေပးတဲ့ လူနဲစုေတြကို နားလည္တဲ့ လဘ္စားတဲ့ အစိုးရပါ။
အာရပ္ေႏြးဦး အဆံုးမွာ အီဂ်စ္၊ လစ္ဗ်ာMuslims Brother ေတြအာဏာရလာပါတယ္။ လစ္ဗ်ားမွာဆို အေမရိကန္သံအမတ္ အသတ္ခံရတဲ့အထိပါ။ ဒါေၾကာင့္ လစ္ဗ်ားမွာ အေမရိကန္က ေလေသနပ္နဲ႔ပဲ ပစ္မွာ။
အာဆပ္အစိုးရျပဳပ္ရင္ေတာင္ ေနာက္တက္မယ့္သူပုန္ေတြဟာ မူဆလင္ လိုလားတဲ့ အစိုးရပဲ ျဖစ္မွာ။
ျပီးေတာ့ ဒီသူပုန္အဖြဲ႔ေတြက အစိုးရေထာက္ခံသူေတြကို သတ္တာ၊ အရပ္သားၾကားမွာေနျပီး အစိုးရကိုတိုက္တာ ရွိေနပါတယ္။ အစိုးရဘက္ကလဲ အလားတူ ရက္စက္မႈေတြရွိေနပါတယ္။ဒါေၾကာင့္သူတို႔အနာဂတ္ဟာ မေကာင္းနိုင္ပါ
Post a Comment