စစ္ပြဲတစ္ပြဲဟာ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ခဏေလးအတြင္းစိတ္အခန္႔မသင့္၊ စိတ္ဆိုးစိတ္ေကာက္ၿပီး စကားေတြမ်ား၊ ရန္ေတြျဖစ္ ၊ စကားလံုးေတြနဲ႔ပစ္ေပါက္ ၿပီးေတာ့ျပန္တည့္သြား အဲဒီသေဘာသဘာ၀မ်ဳိး မရွိၾကဘူး။ စစ္ပြဲအေၾကာင္း ဖတ္ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ရာဇ၀င္သမိုင္းေၾကာင္းက ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား၊ အခန္႔မသင့္တဲ့ကိစၥေတြက အေတာ္မ်ားမ်ား၊ ေသြးထြက္သံယို ဒဏ္ရာအနာတရေတြက ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ အလဲလဲအကြဲကြဲ၊ ဘယ္သူက မွားတယ္၊ ဘယ္သူက မမွားဘူး၊ မွန္တယ္ မမွန္ဘူး၊ ဆံုးျဖတ္ၾကည့္လို႔ မရေအာင္ ရႈပ္ေထြးလွပါတယ္။ အဆံုးသတ္ဖို႔လဲ သိပ္ခက္တယ္၊ လူမ်ဳိးေရးေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ၊ ဘာသာေရးေတြ ညွိယူလို႔ မရတာေတြ၊ ညွိယူဖို႔ မစဥ္းစားၾကေတြ မာန္မာနေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္တာေတြ၊ ရပိုင္ခြင့္ ဆံုးရႈံးသြားမွာ ၾကိဳတင္တြက္ခ်က္ၾကတာေတြ၊ ကိုယ့္တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ အေရးကိုလည္း မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းစဥ္းစား ၾကရတာေတြ၊ တစ္ဖက္က ဖိအားေတြ၊ အျခားတစ္ဖက္က တြန္းအားေတြ အဲဒါေတြ အမ်ားၾကီးျပည့္ႏွက္ေနတယ္။ စစ္ပြဲရဲ႕အဓိက ဖန္တီးရွင္ႏွစ္ဦးလံုးမွာလည္း အခက္အခဲေတြ သိပ္မ်ားလြန္းတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးမွာ အျပစ္ေတြမ်ားသလို အက်ပ္အတည္းေတြ မ်ားၾကတယ္။ တိုင္းသူျပည္သားေတြဆိုတာကေတာ့ ေျပာဖြယ္မရွိေပါ့၊ စိတ္ပင္ပမ္းဆင္းရဲၾကရတယ္။ ဘ၀ကို တိုးတက္ေအာင္ ပိုပိုၿပီး ရုန္းကန္ၾကရတယ္။ သာယာျငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့ စစ္မဲ့ေဒသေတြက ကံေကာင္းလွတဲ့ တိုင္းသူျပည္သားေတြထက္ အမ်ားၾကီးပိုၾကိဳးစားၾကရတယ္။
ကိုဆိုဗိုသမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ ေရွးေရွးကအျဖစ္ေတြ ...
ကိုဆိုဗိုစစ္ပြဲမတိုင္ခင္ ႏွစ္ေတြအမ်ားၾကီး ေနာက္ျပန္ဆုတ္ၾကည့္ရရင္၊ ၄ရာစုေလာက္က ေရွးက်ၿပီး ဘာသာစကား တစ္မ်ဳိးတည္းကိုပဲေျပာေနၾကတဲ့ ဆလာ့ဗ္လူမ်ဳိးဆိုတာေတြပဲရွိေနၾကတယ္။ သူတို႔ေတြေနထိုင္ၾကတာက အေရွ႕ဥေရာပနဲ႔ ဥေရာပအလယ္ပိုင္းေတြဆီမွာ၊ ေဘာ္လ္ကန္ေဒသေတြမွာလဲ အေျခက်ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ေဘာ္လ္ကန္ေဒသေတြကေတာ့ ဥေရာပအေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသေတြ၊ ေဘာ္လ္ကန္ေတာင္တန္းေတြဆီက ဘူလ္ေဂးရီးယားတေလွ်ာက္ျဖတ္လွ်က္ ဆားဘီယား အေရွ႕ပိုင္းေဒသေတြအထိပါ၀င္ၾကတယ္။ အဲဒီေခတ္က ျမိဳ႕စား(Duke)ေတြ အသီးသီးအုပ္ခ်ဳပ္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ရဲတိုက္ေတြနဲ႔ ကိုယ္၊ ကိုယ္ပိုင္တပ္သား၊ ကိုယ္ပိုင္နယ္နမိတ္ သတ္မွတ္ၿပီး ကိုယ့္ရြာသားေတြနဲ႔ကိုယ္ ေနထိုင္ၾကတဲ့ေခတ္မ်ဳိးပါ။ အဲဒီေခတ္က ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ ရာခ်္႕ကာျပည္နယ္(Raška)ရွိေနတယ္၊ အဲဒီျပည္နယ္ရာခ်္႕ကာရဲ႕ျမိဳ႕စားက ဆာဘ့္(ဆားဘီးယန္း) ဘိုးေဘးကဆင္းသက္လာတဲ့ ျမိဳ႕စားၾကီးစတဲဖန္နဲမာညာ(Stefan Nemanja)ပါ။ သူက အင္အားအၾကီးဆံုး ျမိဳ႕စားျဖစ္လာၿပီး နယ္ေျမဧကေတြအမ်ားၾကီး ပိုင္ဆိုင္တယ္။ တျခား ျမိဳ႕စားေတြကို လႊမ္းမိုးလာႏိုင္တယ္။ ျမိဳ႕စားၾကီးနဲမာညာက သူပိုင္တဲ့ေဒသေတြနဲ႔ ၾသဇာလႊမ္းမိုးတဲ့ နယ္ေျမေဒသေတြမွာပါ ဘာသာေရး၊ လူမႈစီးပြားေရး ဖြ႕ံျဖဳိးတိုးတက္မႈရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေရွ႕ေရာမ အင္ပါယာနဲ႔ အေနာက္ေရာမအင္ပါယာတို႔က အားၾကီးေနခ်ိန္၊ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ နယ္နမိတ္ေတြက အတိအက်မရွိၾကေသးပါဘူး။ ဘာသာေရးမွာလည္း အေရွ႕ေရာမအင္ပါယာ(Byzantine Empire) ပိုင္းကေတာ့ အစပိုင္းမွာ နတ္ဘုရားေတြကိုးကြယ္ခဲ့တဲ့ေခတ္ကေန ဘုရားသခင္နဲ႔ ခရစ္ေတာ္ကိုယံုၾကည္သက္၀င္တဲ့ monotheism ၀ါဒကို ေျပာင္းလာၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေအာ္သိုေဒါစ့္ခရစ္ယာန္(Eastern Christianity)ကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းေျပာင္းလဲလာတယ္။ အေနာက္ေရာမအင္ပါယာကေတာ့ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္၀င္ေတြ အမ်ားစု ျဖစ္လာၾကတယ္။ ၁၁ရာစုေနာက္ပိုင္း တူရကီေတြက ေရာမအင္ပါယာကိုေအာင္ႏိုင္လာခဲ့ၿပီး ေအာ္တမန္အင္ပါယာ ထူေထာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသေတြအထိပါ တုိက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ လာႏိုင္ခဲ့တယ္။ တူရကီေတြအင္အားအၾကီးဆံုး ၁၆ရာစု၊ ၁၇ရာစုအခ်ိန္မွာ ဥေရာပအေရွ႕ေတာင္ပိုင္း၊ အာရွအေနာက္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္အာဖရိကထိပါ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္လာၾကၿပီး၊ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ ႏိုင္သေလာက္ ဘာသာေရးမွာလည္း လက္ေအာက္ခံနယ္ေျမေတြမွာ ဆြန္နီအစၥလာမ္ဘာသာ လႊမ္းမိုးလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း၁၉၁၄ခုႏွစ္ ေႏြရာသီကာလမွာမွ ဥရာပတိုက္က စတင္ေမႊးတဲ့မီး ပထမကမၻာစစ္ျဖစ္လာခဲ့တယ္။
အယ္လေဘးနီးယားႏိုင္ငံဟာ ကမ္းရိုးတန္းေဒသႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ေျမမ်က္ႏွာျပင္နိမ့္က်ၿပီး အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြကို ႏြံထဲမွာေနတဲ့သူေတြလို႔ ဆိုၾကတယ္၊ တစ္ဖက္မွာလည္း ကိုဆိုဗိုဘက္ျဖတ္ထြက္တဲ့ေနရာမွာ ေတာင္ေတြေရာယွက္ေနတဲ့ သစ္ေတာသံုးမ်ဳိးရွိေနၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ မိသားစုတစ္စုမွာ ကေလး ၁၀ေယာက္ အနည္းဆံုးရွိၾကတယ္ဆိုလို႔တယ္။ လူဦးေရမ်ားျပားလြန္းလာတဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြက အဲဒီေတာင္ေတြေပၚကေက်ာ္ၿပီး ကိုဆိုဗို၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ မက္ဆီဒိုးနီးယား၊ ရိုေမးနီးယားနဲ႔ အနီးအနားေနရာေဒသအသီးသီးမွာ အေျခခ်လာၾကပါတယ္။ ဆြန္နီအစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ အေျခက်ေနခဲ့ၾကၿပီ၊ ျမိဳ႕စားၾကီးနဲမာညာ လက္ထက္ကတည္းက တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေအာ္သိုေဒါစ့္ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းေတြရွိ ေနခဲ့သလို မ်ဳိးရိုးစဥ္ဆက္ေနထိုင္လာတဲ့ ဆာ့ဘ္လူမ်ဳိးေတြလဲ ကိုဆိုဗိုမွာရွိေနၾကတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက်ဆံုးခဲတဲ့ေခတ္ ေနာက္ပိုင္း၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံျပိဳကြဲသလို မူလယူဂိုဆလားဘီးယားဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကစၿပီး တႏိုင္ငံၿပီးတစ္ႏိုင္ငံ ခြဲထြက္လာခဲ့ၾကတာဟာ ၂၀၀၈ခုႏွစ္မွာေတာ့ အစိတ္စိတ္အပိုင္းပိုင္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြ အသီးသီးရယူခဲ့ၾကတယ္။ ဥေရာပမွာ အားအၾကီးဆံုး ဆိုဗီယက္ယူနီယံၾကီးျပိဳခြဲတာကို ယူအက္စ္စီအိုင္ေအအဖြဲ႕ United States Central Intelligence Agency ၾကီးရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြပါတယ္လို႔ ယူဆသူေတြလဲရွိေနၾကတယ္၊ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာလည္း လူမ်ားစုျဖစ္လာေနတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြနဲ႔ ေအာ္သိုေဒါစ့္ခရစ္ယာန္၀င္ေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ရွိလာၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုေဒသက အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြကလည္း ခြဲထြက္ခြင့္ၾကိဳးစား လာၾကတယ္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေတာင္းဆိုလာၾကတယ္။
အတြင္းလူေတြရဲ႕အျမင္မွာ ...
အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ မိသားစုတစ္စုမွာ ကေလးငယ္ေပါင္း ၁၀ဦးေက်ာ္ပွ်မ္းမွ်နဲ႔ ၁၅ဦးအထက္ရွိလာၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြအရမ္းမ်ားလာတယ္။ ေနရာေဒသေတြပိုလိုတယ္။ အစားအစာ၊ အလုပ္အကိုင္ အားလံုး အမ်ားၾကီးလိုလာၾကၿပီ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြမ်ားလြန္းလာေတာ့ လိုအပ္သလို ေတာင္းလာၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ လူမ်ားစုျဖစ္လာတဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ ကိုဆိုဗိုေဒသကို စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အာဏာပါ လိုခ်င္လာၾကတယ္။ အခြန္အခေတြ မေပးခ်င္ၾကေတာ့ဘူး၊ ဆားဘီးယားအာဏာရအစိုးရကိုဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတယ္။ ဆာ့ဘ္ေတြကိုေတြ႕ရင္ တိုက္ခိုက္ၾကတယ္၊ ဘုရားေက်ာင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးလာၾကတယ္။ ကေလး၊ သူငယ္၊ မိန္းကေလးေတြ သတ္ျဖတ္လာၾကတယ္။ ဆာ့ဘ္ေတြကလည္း ျပန္တိုက္ခိုက္ၾကတာပါပဲ၊ ႏွစ္ဘက္လံုးတိုက္ၾက၊ ခိုက္ၾက ေသေၾကၾကတယ္။ တိုက္ခိုက္ၾကတာက အျပန္ျပန္ အလွန္လွန္၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ ခြဲျခားၿပီး ႏွစ္ဘက္လံုးက နယ္ေျမလုတိုက္ခိုက္ၾကတယ္၊ ေသေၾကၾကတယ္။ ဆားဘီးယားအစိုးရ အာဏာရွိေသးတဲ့အတြက္ ဆားဘီးယန္းရဲေတြကို ကိုဆိုဗိုေဒသကိုလႊတ္တယ္။ (ဆားဘီးယန္းရဲေတြရဲ႕ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြကို ကိုင္တြယ္မႈဟာ အင္မတန္ၾကမ္းလြန္းတယ္လို႔ အတြင္းလူေတြကပဲ လက္ခံၾကပါတယ္)၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဆလိုေဘာ္ဒန္မီလိုရွဗစ္ခ်္ရဲ႕ဟာကြက္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအေနအထားမ်ဳိးမွာ ႏိုင္ငံတကာက အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက အားနည္းတဲ့ လူမ်ဳိးစုတစ္စုကို အာဏာနဲ႔ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္မႈ (လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ) လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ေတာ့တယ္၊ အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕သတင္းကြန္ယက္ျပန္႕ႏွံတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း မြတ္စလင္လူမ်ဳိးေတြကို လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈၾကီး(Genocide) လို႔ သံုးႏႈန္းလာၾကတယ္။ ဆာ့ဘ္ေတြရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈေတြအတြက္ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြ သင့္ေစခဲ့ၿပီး အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈမွာေတာ့ သူရဲေကာင္းေတြ ေပၚထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပရိယာယ္ အင္မတန္နည္းေသးတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ဆားဘီးယား အစိုးရကို ျမင္ၾကတယ္။ ေနတိုးအဖြဲ႔က ၁၉၉၀မွာ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈစတင္ခဲ့ပါတယ္၊ ဆားဘီးယား အစိုးရရဲ႕ ကိုဆိုဗိုေဒသကို လႊမ္းမိုးထားတဲ့အာဏာကို ျပတ္ေတာက္က်ဆံုးေစလိုၾကတယ္။ အားနည္းတယ္လို႔ ယူဆတဲ့လူမ််ဳိးစု (အယ္လ္ေဘးနီးယန္း)ေတြကို လက္နက္ရိကၡာစစ္သင္တန္းေတြေပးတယ္၊ စီအိုင္ေအရဲ႕ ညႊန္ၾကားမႈေတြ၀င္လာၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြရဲ႕ ကေလးငယ္ေတြ အဆမတန္ေမြးဖြားမႈကို ႏိုင္ငံေရးကြက္ဆင္မႈေတြထဲကတစ္ခုလို႔ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ကိုေတာ့ ဘုရားသခင္ကိုယံုၾကည္ၾကတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြက ကေလးသူငယ္ေမြးဖြားမႈဟာ ဘုရားသခင္ရဲ႕အလိုေတာ္အတိုင္းမို႔ ကေလးငယ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ ကေလးငယ္ေတြဟာ အျပစ္ကင္းစင္ၾကတယ္ လို႔ ျငင္းဆိုၾကပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ေတြဟာ အင္မတန္ပါးနပ္ၿပီး အဆင့္တိုင္းအဆင့္တိုင္း အကြက္ျမင္ ဥာဏ္ၾကီးၾကတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အင္မတန္ ပါးနပ္လိမၼာၾကတယ္လို႔လဲ အထင္ၾကီးခ်ီးက်ဴးသလို တစ္ဖက္ကလည္း၊ ရုရွားႏိုင္ငံနဲ႔ႏိုင္ငံေရး အခ်ိတ္အဆက္ေတြေၾကာင့္ ကိုဆိုဗို လူမ်ဳိးေရးကိစၥမွာ ကုလသမဂၢနဲ႔အတူ အေမရိကန္တပ္ေတြ ကိုဆိုဗိုမွာေနရာယူထားႏိုင္ထားတာဟာ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခုလို႔လဲ ယူဆၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုမွာ မိုင္းတြင္းေတြရွိေနတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕အခက္အခဲကို ေျပလည္ေစခ်င္ရုံသက္သက္၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပံုေဖာ္လိုရုံသက္သက္နဲ႔ေတာ့ အေမရိကန္တပ္ေတြ ဘယ္ေတာ့မွ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္လာမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ထရက္ပ္ခ်ာမိုင္းတြင္းTrepča Mines ေတြကို ေထာက္ျပၾကတယ္၊ ကိုဆိုဗိုျမိဳ႕ေတာ္ ပရစ္ရွ္တီးနားမွာ ဘီလ္ကလင္တန္လမ္းဆိုတာေပၚလာတယ္။ ေပ ၁၀ျမင့္တဲ့ အေမရိကန္သမၼတ ဘီလ္ကလန္တန္ရဲ႕ရုပ္တု ထုလာၾကတယ္။ ျမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕လမ္းေတြမွာ သမၼတဘုရွ္အပါအ၀င္၊ ၂၈ေယာက္ေျမာက္အေမရိကန္သမၼတ၀ီလ္ဆင္ရဲ႕အမည္ေတြ မွည့္ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္၊ ပါလီမန္ကိုယ္စားျပဳ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလမ္းေၾကာင္းဆီေျပာင္းလဲလာၾကတယ္။ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြ တိုးလာေနတယ္လို႔ စာရင္းဇယားေတြနဲ႔ ခ်ျပၾကတယ္။ အရင္က အယ္လ္ေဘးနီးယန္းအၾကမ္းဖက္သမား ေတြက ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအျဖစ္သတ္မွတ္ခံရၿပီး အခုအခါ အာဏာေတြရလာၾကတယ္။ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ ပိုပိုမ်ားလာၿပီး သူေဌးၾကီးေတြျဖစ္လာၾကတယ္လို႔ အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ကုလသမဂၢတပ္ ေတြက ေအာ္သိုေဒါစ့္ဘုရားေက်ာင္း ေတြကို စည္းရိုးေတြကာထားၿပီး အကာအကြယ္ေပးထားၾကပါတယ္။ အဲဒီတပ္ေတြတျဖည္းျဖည္း ရုတ္သိမ္းၿပီး အယ္လ္ေဘးနီးယန္းအာဏာရတပ္ဖြဲ႔ေတြက အကာအကြယ္ ေပးၾကလိမ့္မယ္လို႔ ကုလသမဂၢတပ္ေတြဘက္က ေၾကညာၾကတယ္။ လက္ေတြ႕မွာက အဲဒီအာဏာရ တပ္သားေတြက အရင္က ေအာ္သိုေဒါစ့္ဘုရားေက်ာင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ဖူးသူေတြပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္ လို႔ဆိုတယ္။ အဲဒီတပ္သားေတြက ဘယ္လုိကာကြယ္ ေပးၾကမွာတဲ့လဲ လို႔ စိုးရိမ္သူေတြရွိေနၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုမွာ ရွိေနတဲ့ လူနည္းစု ဆာ့ဘ္ေတြရဲ႕ ရပ္ကြက္ေတြမွာ လွ်ပ္စစ္မီး ခဏခဏျပတ္ေတာက္ တာေတြျဖစ္တယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မေပး၊ အခ်ိန္အတိုင္းအတာမရွိ လွ်ပ္စစ္မီးျပတ္ၾကတယ္။ ေသာက္သံုးေရစနစ္ရပ္တန္႔သြားတာေတြ ၾကံဳရတယ္လို႔ဆိုၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုမွာရိွေနတဲ့ ဆာ့ဘ္ေတြကို ကိုဆိုဗိုကေန ေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔မွာ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ေနထိုင္လာၾကသူေတြက ေျပာင္းေရႊ႕ရမွာ ျငင္းဆန္ၾကသလို အႏၱရာယ္ကင္းကင္းေနထိုင္ေရးမွာလည္း အခက္အခဲေတြ ရွိေနၾကျပန္တယ္။
အျပင္လူေတြရဲ႕အျမင္မွာ ...
ဆာ့ဘ္ေတြက ကိုဆိုဘိုကို သူတို ့ရဲ႕၀ိညာဥ္၊ သူတို ့ရဲ ့ အသဲႏွလုံးသဘြယ္ ခံယူထားတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ဘဲလ္ဂိတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ ေဘာဆနီးယားနဲ႔ ခရိုေအးရွား တိုက္ပြဲအတြင္း အိမ္ေျခယာမဲ့ျဖစ္သြားတဲ့ ဆာ့ဘ္ေတြကို ကိုဆိုဘိုေဒသမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ လူဦးေရ ၉၀ % ေလာက္ရွိေနတဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြၾကားမွာ ဆာ့ဘ္တို႔လုံျခံဳေဘးကင္းဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္ကူလွပါဘူး။ အုပ္စုႏွစ္ခုဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပဋိပကၡစျဖစ္ေတာ့တယ္လို႔ ထင္ျမင္ၾကတယ္။ ဆာဘီးယန္းဒုကၡသည္မ်ား ကိုဆိုဘိုမွာ ေနရာခ်ေပးလိုက္ျခင္းဟာ မီးခတ္ေက်ာက္ေပၚ ေလာင္စာခ် လိုက္ျခင္းလို ့ သမိုင္းဆရာေတြကလည္း ေရးသားၾကတယ္။ ဆာဘီးယန္းရဲေတြဟာ ေနအိမ္ေတြကို ၀င္ေရာက္ရွာေဖြ ဖမ္းဆီးတာ၊ ရိုက္ႏွက္တာလုပ္လာၾကတယ္။ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ သာမေညာင္ညကိစၥလို လုပ္ေဆာင္လာၾကတယ္။ အဲဒီက စလို ့ မ်ိဳးတုံးသုတ္သင္မွဳ “Ethnic Cleaning “ဆိုတာေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္ လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းမ်ဳိးႏြယ္စုေတြ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အလိုရွိလာၾကတယ္၊ ေဘာ္လ္ကန္ေဒသရွိ ႏိုင္ငံငယ္ အားလုံးဟာ ကိုယ္စီ ကိုယ္စီ ေသြးစြန္းေပခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေၾကာက္ခမန္းလိလိ ျဖစ္ရပ္ဆိုးေတြက ေန့ညမေရြး ေျခာက္လွန့္ေနခဲ့ၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြက သူတို ့ ဒီမွာ အေျခခ်ေနလာတာ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီေနၿပီ လို႔ေျပာလာၾကတယ္။ သူတို႔ ဒုတိယလူ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ဆိုတယ္။ ပထမ ၊ဒုတိယ ဆိုတ့ဲ ေနရာတခုအတြက္ တိုက္ခိုက္တာေတြ ႏွစ္ဘက္လံုး လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုလျငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ေတြ ၀င္လာတဲ့အခါ အဲဒီလူမ်ဳိးေရး စစ္ပြဲေတြကို ရပ္ျပစ္ႏိုင္ၾကေတာ့မယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္း ေတြက ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကတယ္။ အယ္ေဘးနီးယန္း မ်ိဳးႏြယ္စုတို႔ဟာ တကယ္ေတာ့ ေဘာစနီးယားက မ်ိဳးတုံးသတ္သင္မွဳမ်ိဳး ျဖစ္လာမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ဟာ ေနာင္ ျဖစ္္လာႏိုင္ေျခရွိုတဲ့စစ္ပြဲေတြကို တားဆီးဖို႔ ဆႏၵရွိလာၾကၿပီ၊ ေခတ္မွီျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးျဖစ္လာဖို႔ ဆႏၵတူညီရွိုလာၾကတယ္။ အေရွ႕ဥေရာပတစ္ခြင္ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္မွဳကို ပြင့္လင္းညင္သာ စြာ အသြင္ကူးေျပာင္းလိုၾကတယ္။ မာရွယ္တီတိုရဲ႕ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒလဲ က်ဆုံးပါျပီ၊ ဆာဘီးယန္း အာဏာရွင္ ဆလိုေဘာ္ဒန္ မီလိုရွဗစ္ခ်္ ရဲ႕ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳကလဲ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါျပီ၊ ေဘာ္လ္ကန္ုေဒသမွာ စစ္မက္ မျဖစ္ပြားေစလိုေတာ့ဘူး။ စစ္ပြဲေတြကိုရပ္ျပစ္ဖို႔ ကုလသမဂၢတပ္ေတြၾကိဳးစားေနၾကၿပီ၊ လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ ေဖၚေဆာင္ၾကဖို႔ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ထူေထာင္ၾကဖို႔ သူတို ့ၾကိဳးစားေနၾကပါၿပီ လို႔ ဆိုၾကတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုေဖာ္ေဆာင္ၾကသူေတြ စနစ္ေဟာင္းထဲမွာပဲဖက္တြယ္လိုသူေတြ၊ တြန္းအားေတြ၊ ဖိအားေတြ၊ ဒါေတြအားလံုးထဲမွာ ညပ္ညပ္သတ္သတ္၊ အငတ္ငတ္အျပတ္ျပတ္ ရုန္းကန္ၾကရတာက ျပည္သူျပည္သားေတြပါ။ “သူတို႔ေတြ ပ်ားအံုထဲက ပ်ားေတြလို တစ္ခ်ိန္လံုးရုန္းကန္ေနၾကရတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ရုပ္သြင္အျပဳအမူေတြဟာ အျပင္ပမ္းက ၾကည့္ရင္ မာေၾကာလွသလို၊ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္လွသလို ထင္ျမင္ယူဆရေပမဲ့ သူတို႔ဟာ လူဆိုးေတြမဟုတ္ၾကပါဘူး” ဆိုတဲ့စကားသံေတြ သူတို႔က ေျပာလာၾကတယ္။ စစ္ေတြရဲ႕အက်ဳိးဆက္ ကန္႔သတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြေၾကာင့္ ျပည္သူျပည္သားေတြ အခက္အခဲ၊ အက်ပ္အတည္းေတြ ပိုမိုေတြ႔ၾကံဳရတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ အားလံုးက ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားမၾကည့္ပဲ ၾကိဳးစားၾကဖို႔၊ အားလံုးလက္တြဲအေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ သူတို႔ယံုၾကည္ၾကတယ္။ သူတို႔ေတြမွာ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားမုန္းတီးမႈ မရွိဘူးလို႔ အခိုင္အမာေျပာၾကတယ္။
ဘာေတြ လြဲမွားေနၾကသလဲ။
ဘာေၾကာင့္ လြဲမွားတဲ့ဘက္ နယ္ကြ်ံကုန္ၾကတာလဲ။
ဘယ္ေနရာေတြမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသလဲ။
အဲဒီ အဟန္႔အတားေတြ ဘယ္လိုျဖိဳဖ်က္ႏိုင္မလဲ။
ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အေကာင္းဆံုး အေျခအေနေတြ ေမွ်ာ္လင့္ရင္း၊ ကမၻာၾကီးအနာတရ ... မရွိ၊ က်န္းမာသန္စြမ္းႏိုင္ပါေစေၾကာင္း သူတို႔ေတြနဲ႔... ကမၻာၾကီးထဲက တိုင္းသူျပည္သားေတြအားလံုးကလည္း အေကာင္းဆံုးအတြက္ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ၾကရင္း ... ဆုေတာင္းေနၾကပါတယ္။ ။
ကိုဆိုဗိုသမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ ေရွးေရွးကအျဖစ္ေတြ ...
ကိုဆိုဗိုစစ္ပြဲမတိုင္ခင္ ႏွစ္ေတြအမ်ားၾကီး ေနာက္ျပန္ဆုတ္ၾကည့္ရရင္၊ ၄ရာစုေလာက္က ေရွးက်ၿပီး ဘာသာစကား တစ္မ်ဳိးတည္းကိုပဲေျပာေနၾကတဲ့ ဆလာ့ဗ္လူမ်ဳိးဆိုတာေတြပဲရွိေနၾကတယ္။ သူတို႔ေတြေနထိုင္ၾကတာက အေရွ႕ဥေရာပနဲ႔ ဥေရာပအလယ္ပိုင္းေတြဆီမွာ၊ ေဘာ္လ္ကန္ေဒသေတြမွာလဲ အေျခက်ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ေဘာ္လ္ကန္ေဒသေတြကေတာ့ ဥေရာပအေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသေတြ၊ ေဘာ္လ္ကန္ေတာင္တန္းေတြဆီက ဘူလ္ေဂးရီးယားတေလွ်ာက္ျဖတ္လွ်က္ ဆားဘီယား အေရွ႕ပိုင္းေဒသေတြအထိပါ၀င္ၾကတယ္။ အဲဒီေခတ္က ျမိဳ႕စား(Duke)ေတြ အသီးသီးအုပ္ခ်ဳပ္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ရဲတိုက္ေတြနဲ႔ ကိုယ္၊ ကိုယ္ပိုင္တပ္သား၊ ကိုယ္ပိုင္နယ္နမိတ္ သတ္မွတ္ၿပီး ကိုယ့္ရြာသားေတြနဲ႔ကိုယ္ ေနထိုင္ၾကတဲ့ေခတ္မ်ဳိးပါ။ အဲဒီေခတ္က ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ ရာခ်္႕ကာျပည္နယ္(Raška)ရွိေနတယ္၊ အဲဒီျပည္နယ္ရာခ်္႕ကာရဲ႕ျမိဳ႕စားက ဆာဘ့္(ဆားဘီးယန္း) ဘိုးေဘးကဆင္းသက္လာတဲ့ ျမိဳ႕စားၾကီးစတဲဖန္နဲမာညာ(Stefan Nemanja)ပါ။ သူက အင္အားအၾကီးဆံုး ျမိဳ႕စားျဖစ္လာၿပီး နယ္ေျမဧကေတြအမ်ားၾကီး ပိုင္ဆိုင္တယ္။ တျခား ျမိဳ႕စားေတြကို လႊမ္းမိုးလာႏိုင္တယ္။ ျမိဳ႕စားၾကီးနဲမာညာက သူပိုင္တဲ့ေဒသေတြနဲ႔ ၾသဇာလႊမ္းမိုးတဲ့ နယ္ေျမေဒသေတြမွာပါ ဘာသာေရး၊ လူမႈစီးပြားေရး ဖြ႕ံျဖဳိးတိုးတက္မႈရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေရွ႕ေရာမ အင္ပါယာနဲ႔ အေနာက္ေရာမအင္ပါယာတို႔က အားၾကီးေနခ်ိန္၊ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ နယ္နမိတ္ေတြက အတိအက်မရွိၾကေသးပါဘူး။ ဘာသာေရးမွာလည္း အေရွ႕ေရာမအင္ပါယာ(Byzantine Empire) ပိုင္းကေတာ့ အစပိုင္းမွာ နတ္ဘုရားေတြကိုးကြယ္ခဲ့တဲ့ေခတ္ကေန ဘုရားသခင္နဲ႔ ခရစ္ေတာ္ကိုယံုၾကည္သက္၀င္တဲ့ monotheism ၀ါဒကို ေျပာင္းလာၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေအာ္သိုေဒါစ့္ခရစ္ယာန္(Eastern Christianity)ကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းေျပာင္းလဲလာတယ္။ အေနာက္ေရာမအင္ပါယာကေတာ့ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္၀င္ေတြ အမ်ားစု ျဖစ္လာၾကတယ္။ ၁၁ရာစုေနာက္ပိုင္း တူရကီေတြက ေရာမအင္ပါယာကိုေအာင္ႏိုင္လာခဲ့ၿပီး ေအာ္တမန္အင္ပါယာ ထူေထာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေျမထဲပင္လယ္ေဒသေတြအထိပါ တုိက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ လာႏိုင္ခဲ့တယ္။ တူရကီေတြအင္အားအၾကီးဆံုး ၁၆ရာစု၊ ၁၇ရာစုအခ်ိန္မွာ ဥေရာပအေရွ႕ေတာင္ပိုင္း၊ အာရွအေနာက္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္အာဖရိကထိပါ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္ႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္လာၾကၿပီး၊ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ ႏိုင္သေလာက္ ဘာသာေရးမွာလည္း လက္ေအာက္ခံနယ္ေျမေတြမွာ ဆြန္နီအစၥလာမ္ဘာသာ လႊမ္းမိုးလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း၁၉၁၄ခုႏွစ္ ေႏြရာသီကာလမွာမွ ဥရာပတိုက္က စတင္ေမႊးတဲ့မီး ပထမကမၻာစစ္ျဖစ္လာခဲ့တယ္။
အယ္လေဘးနီးယားႏိုင္ငံဟာ ကမ္းရိုးတန္းေဒသႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ေျမမ်က္ႏွာျပင္နိမ့္က်ၿပီး အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြကို ႏြံထဲမွာေနတဲ့သူေတြလို႔ ဆိုၾကတယ္၊ တစ္ဖက္မွာလည္း ကိုဆိုဗိုဘက္ျဖတ္ထြက္တဲ့ေနရာမွာ ေတာင္ေတြေရာယွက္ေနတဲ့ သစ္ေတာသံုးမ်ဳိးရွိေနၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ မိသားစုတစ္စုမွာ ကေလး ၁၀ေယာက္ အနည္းဆံုးရွိၾကတယ္ဆိုလို႔တယ္။ လူဦးေရမ်ားျပားလြန္းလာတဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြက အဲဒီေတာင္ေတြေပၚကေက်ာ္ၿပီး ကိုဆိုဗို၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ မက္ဆီဒိုးနီးယား၊ ရိုေမးနီးယားနဲ႔ အနီးအနားေနရာေဒသအသီးသီးမွာ အေျခခ်လာၾကပါတယ္။ ဆြန္နီအစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ အေျခက်ေနခဲ့ၾကၿပီ၊ ျမိဳ႕စားၾကီးနဲမာညာ လက္ထက္ကတည္းက တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေအာ္သိုေဒါစ့္ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းေတြရွိ ေနခဲ့သလို မ်ဳိးရိုးစဥ္ဆက္ေနထိုင္လာတဲ့ ဆာ့ဘ္လူမ်ဳိးေတြလဲ ကိုဆိုဗိုမွာရွိေနၾကတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒက်ဆံုးခဲတဲ့ေခတ္ ေနာက္ပိုင္း၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံျပိဳကြဲသလို မူလယူဂိုဆလားဘီးယားဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကစၿပီး တႏိုင္ငံၿပီးတစ္ႏိုင္ငံ ခြဲထြက္လာခဲ့ၾကတာဟာ ၂၀၀၈ခုႏွစ္မွာေတာ့ အစိတ္စိတ္အပိုင္းပိုင္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြ အသီးသီးရယူခဲ့ၾကတယ္။ ဥေရာပမွာ အားအၾကီးဆံုး ဆိုဗီယက္ယူနီယံၾကီးျပိဳခြဲတာကို ယူအက္စ္စီအိုင္ေအအဖြဲ႕ United States Central Intelligence Agency ၾကီးရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြပါတယ္လို႔ ယူဆသူေတြလဲရွိေနၾကတယ္၊ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာလည္း လူမ်ားစုျဖစ္လာေနတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြနဲ႔ ေအာ္သိုေဒါစ့္ခရစ္ယာန္၀င္ေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ရွိလာၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုေဒသက အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြကလည္း ခြဲထြက္ခြင့္ၾကိဳးစား လာၾကတယ္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေတာင္းဆိုလာၾကတယ္။
အတြင္းလူေတြရဲ႕အျမင္မွာ ...
အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ မိသားစုတစ္စုမွာ ကေလးငယ္ေပါင္း ၁၀ဦးေက်ာ္ပွ်မ္းမွ်နဲ႔ ၁၅ဦးအထက္ရွိလာၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြအရမ္းမ်ားလာတယ္။ ေနရာေဒသေတြပိုလိုတယ္။ အစားအစာ၊ အလုပ္အကိုင္ အားလံုး အမ်ားၾကီးလိုလာၾကၿပီ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြမ်ားလြန္းလာေတာ့ လိုအပ္သလို ေတာင္းလာၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ လူမ်ားစုျဖစ္လာတဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြဟာ ကိုဆိုဗိုေဒသကို စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အာဏာပါ လိုခ်င္လာၾကတယ္။ အခြန္အခေတြ မေပးခ်င္ၾကေတာ့ဘူး၊ ဆားဘီးယားအာဏာရအစိုးရကိုဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတယ္။ ဆာ့ဘ္ေတြကိုေတြ႕ရင္ တိုက္ခိုက္ၾကတယ္၊ ဘုရားေက်ာင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးလာၾကတယ္။ ကေလး၊ သူငယ္၊ မိန္းကေလးေတြ သတ္ျဖတ္လာၾကတယ္။ ဆာ့ဘ္ေတြကလည္း ျပန္တိုက္ခိုက္ၾကတာပါပဲ၊ ႏွစ္ဘက္လံုးတိုက္ၾက၊ ခိုက္ၾက ေသေၾကၾကတယ္။ တိုက္ခိုက္ၾကတာက အျပန္ျပန္ အလွန္လွန္၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ ခြဲျခားၿပီး ႏွစ္ဘက္လံုးက နယ္ေျမလုတိုက္ခိုက္ၾကတယ္၊ ေသေၾကၾကတယ္။ ဆားဘီးယားအစိုးရ အာဏာရွိေသးတဲ့အတြက္ ဆားဘီးယန္းရဲေတြကို ကိုဆိုဗိုေဒသကိုလႊတ္တယ္။ (ဆားဘီးယန္းရဲေတြရဲ႕ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြကို ကိုင္တြယ္မႈဟာ အင္မတန္ၾကမ္းလြန္းတယ္လို႔ အတြင္းလူေတြကပဲ လက္ခံၾကပါတယ္)၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဆလိုေဘာ္ဒန္မီလိုရွဗစ္ခ်္ရဲ႕ဟာကြက္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအေနအထားမ်ဳိးမွာ ႏိုင္ငံတကာက အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက အားနည္းတဲ့ လူမ်ဳိးစုတစ္စုကို အာဏာနဲ႔ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္မႈ (လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ) လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ေတာ့တယ္၊ အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕သတင္းကြန္ယက္ျပန္႕ႏွံတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း မြတ္စလင္လူမ်ဳိးေတြကို လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈၾကီး(Genocide) လို႔ သံုးႏႈန္းလာၾကတယ္။ ဆာ့ဘ္ေတြရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈေတြအတြက္ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြ သင့္ေစခဲ့ၿပီး အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈမွာေတာ့ သူရဲေကာင္းေတြ ေပၚထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပရိယာယ္ အင္မတန္နည္းေသးတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ဆားဘီးယား အစိုးရကို ျမင္ၾကတယ္။ ေနတိုးအဖြဲ႔က ၁၉၉၀မွာ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈစတင္ခဲ့ပါတယ္၊ ဆားဘီးယား အစိုးရရဲ႕ ကိုဆိုဗိုေဒသကို လႊမ္းမိုးထားတဲ့အာဏာကို ျပတ္ေတာက္က်ဆံုးေစလိုၾကတယ္။ အားနည္းတယ္လို႔ ယူဆတဲ့လူမ််ဳိးစု (အယ္လ္ေဘးနီးယန္း)ေတြကို လက္နက္ရိကၡာစစ္သင္တန္းေတြေပးတယ္၊ စီအိုင္ေအရဲ႕ ညႊန္ၾကားမႈေတြ၀င္လာၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြရဲ႕ ကေလးငယ္ေတြ အဆမတန္ေမြးဖြားမႈကို ႏိုင္ငံေရးကြက္ဆင္မႈေတြထဲကတစ္ခုလို႔ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ကိုေတာ့ ဘုရားသခင္ကိုယံုၾကည္ၾကတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြက ကေလးသူငယ္ေမြးဖြားမႈဟာ ဘုရားသခင္ရဲ႕အလိုေတာ္အတိုင္းမို႔ ကေလးငယ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ ကေလးငယ္ေတြဟာ အျပစ္ကင္းစင္ၾကတယ္ လို႔ ျငင္းဆိုၾကပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ေတြဟာ အင္မတန္ပါးနပ္ၿပီး အဆင့္တိုင္းအဆင့္တိုင္း အကြက္ျမင္ ဥာဏ္ၾကီးၾကတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အင္မတန္ ပါးနပ္လိမၼာၾကတယ္လို႔လဲ အထင္ၾကီးခ်ီးက်ဴးသလို တစ္ဖက္ကလည္း၊ ရုရွားႏိုင္ငံနဲ႔ႏိုင္ငံေရး အခ်ိတ္အဆက္ေတြေၾကာင့္ ကိုဆိုဗို လူမ်ဳိးေရးကိစၥမွာ ကုလသမဂၢနဲ႔အတူ အေမရိကန္တပ္ေတြ ကိုဆိုဗိုမွာေနရာယူထားႏိုင္ထားတာဟာ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခုလို႔လဲ ယူဆၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုမွာ မိုင္းတြင္းေတြရွိေနတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕အခက္အခဲကို ေျပလည္ေစခ်င္ရုံသက္သက္၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပံုေဖာ္လိုရုံသက္သက္နဲ႔ေတာ့ အေမရိကန္တပ္ေတြ ဘယ္ေတာ့မွ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္လာမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ထရက္ပ္ခ်ာမိုင္းတြင္းTrepča Mines ေတြကို ေထာက္ျပၾကတယ္၊ ကိုဆိုဗိုျမိဳ႕ေတာ္ ပရစ္ရွ္တီးနားမွာ ဘီလ္ကလင္တန္လမ္းဆိုတာေပၚလာတယ္။ ေပ ၁၀ျမင့္တဲ့ အေမရိကန္သမၼတ ဘီလ္ကလန္တန္ရဲ႕ရုပ္တု ထုလာၾကတယ္။ ျမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕လမ္းေတြမွာ သမၼတဘုရွ္အပါအ၀င္၊ ၂၈ေယာက္ေျမာက္အေမရိကန္သမၼတ၀ီလ္ဆင္ရဲ႕အမည္ေတြ မွည့္ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္၊ ပါလီမန္ကိုယ္စားျပဳ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလမ္းေၾကာင္းဆီေျပာင္းလဲလာၾကတယ္။ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြ တိုးလာေနတယ္လို႔ စာရင္းဇယားေတြနဲ႔ ခ်ျပၾကတယ္။ အရင္က အယ္လ္ေဘးနီးယန္းအၾကမ္းဖက္သမား ေတြက ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအျဖစ္သတ္မွတ္ခံရၿပီး အခုအခါ အာဏာေတြရလာၾကတယ္။ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ ပိုပိုမ်ားလာၿပီး သူေဌးၾကီးေတြျဖစ္လာၾကတယ္လို႔ အျပစ္တင္ၾကတယ္။ ကုလသမဂၢတပ္ ေတြက ေအာ္သိုေဒါစ့္ဘုရားေက်ာင္း ေတြကို စည္းရိုးေတြကာထားၿပီး အကာအကြယ္ေပးထားၾကပါတယ္။ အဲဒီတပ္ေတြတျဖည္းျဖည္း ရုတ္သိမ္းၿပီး အယ္လ္ေဘးနီးယန္းအာဏာရတပ္ဖြဲ႔ေတြက အကာအကြယ္ ေပးၾကလိမ့္မယ္လို႔ ကုလသမဂၢတပ္ေတြဘက္က ေၾကညာၾကတယ္။ လက္ေတြ႕မွာက အဲဒီအာဏာရ တပ္သားေတြက အရင္က ေအာ္သိုေဒါစ့္ဘုရားေက်ာင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ဖူးသူေတြပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္ လို႔ဆိုတယ္။ အဲဒီတပ္သားေတြက ဘယ္လုိကာကြယ္ ေပးၾကမွာတဲ့လဲ လို႔ စိုးရိမ္သူေတြရွိေနၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုမွာ ရွိေနတဲ့ လူနည္းစု ဆာ့ဘ္ေတြရဲ႕ ရပ္ကြက္ေတြမွာ လွ်ပ္စစ္မီး ခဏခဏျပတ္ေတာက္ တာေတြျဖစ္တယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မေပး၊ အခ်ိန္အတိုင္းအတာမရွိ လွ်ပ္စစ္မီးျပတ္ၾကတယ္။ ေသာက္သံုးေရစနစ္ရပ္တန္႔သြားတာေတြ ၾကံဳရတယ္လို႔ဆိုၾကတယ္။ ကိုဆိုဗိုမွာရိွေနတဲ့ ဆာ့ဘ္ေတြကို ကိုဆိုဗိုကေန ေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔မွာ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ေနထိုင္လာၾကသူေတြက ေျပာင္းေရႊ႕ရမွာ ျငင္းဆန္ၾကသလို အႏၱရာယ္ကင္းကင္းေနထိုင္ေရးမွာလည္း အခက္အခဲေတြ ရွိေနၾကျပန္တယ္။
အျပင္လူေတြရဲ႕အျမင္မွာ ...
ဆာ့ဘ္ေတြက ကိုဆိုဘိုကို သူတို ့ရဲ႕၀ိညာဥ္၊ သူတို ့ရဲ ့ အသဲႏွလုံးသဘြယ္ ခံယူထားတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ဘဲလ္ဂိတ္အာဏာပိုင္ေတြဟာ ေဘာဆနီးယားနဲ႔ ခရိုေအးရွား တိုက္ပြဲအတြင္း အိမ္ေျခယာမဲ့ျဖစ္သြားတဲ့ ဆာ့ဘ္ေတြကို ကိုဆိုဘိုေဒသမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ လူဦးေရ ၉၀ % ေလာက္ရွိေနတဲ့ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြၾကားမွာ ဆာ့ဘ္တို႔လုံျခံဳေဘးကင္းဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္ကူလွပါဘူး။ အုပ္စုႏွစ္ခုဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပဋိပကၡစျဖစ္ေတာ့တယ္လို႔ ထင္ျမင္ၾကတယ္။ ဆာဘီးယန္းဒုကၡသည္မ်ား ကိုဆိုဘိုမွာ ေနရာခ်ေပးလိုက္ျခင္းဟာ မီးခတ္ေက်ာက္ေပၚ ေလာင္စာခ် လိုက္ျခင္းလို ့ သမိုင္းဆရာေတြကလည္း ေရးသားၾကတယ္။ ဆာဘီးယန္းရဲေတြဟာ ေနအိမ္ေတြကို ၀င္ေရာက္ရွာေဖြ ဖမ္းဆီးတာ၊ ရိုက္ႏွက္တာလုပ္လာၾကတယ္။ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ သာမေညာင္ညကိစၥလို လုပ္ေဆာင္လာၾကတယ္။ အဲဒီက စလို ့ မ်ိဳးတုံးသုတ္သင္မွဳ “Ethnic Cleaning “ဆိုတာေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္ လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းမ်ဳိးႏြယ္စုေတြ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အလိုရွိလာၾကတယ္၊ ေဘာ္လ္ကန္ေဒသရွိ ႏိုင္ငံငယ္ အားလုံးဟာ ကိုယ္စီ ကိုယ္စီ ေသြးစြန္းေပခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေၾကာက္ခမန္းလိလိ ျဖစ္ရပ္ဆိုးေတြက ေန့ညမေရြး ေျခာက္လွန့္ေနခဲ့ၾကတယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းေတြက သူတို ့ ဒီမွာ အေျခခ်ေနလာတာ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီေနၿပီ လို႔ေျပာလာၾကတယ္။ သူတို႔ ဒုတိယလူ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ဆိုတယ္။ ပထမ ၊ဒုတိယ ဆိုတ့ဲ ေနရာတခုအတြက္ တိုက္ခိုက္တာေတြ ႏွစ္ဘက္လံုး လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုလျငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ေတြ ၀င္လာတဲ့အခါ အဲဒီလူမ်ဳိးေရး စစ္ပြဲေတြကို ရပ္ျပစ္ႏိုင္ၾကေတာ့မယ္။ အယ္လ္ေဘးနီးယန္း ေတြက ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကတယ္။ အယ္ေဘးနီးယန္း မ်ိဳးႏြယ္စုတို႔ဟာ တကယ္ေတာ့ ေဘာစနီးယားက မ်ိဳးတုံးသတ္သင္မွဳမ်ိဳး ျဖစ္လာမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ဟာ ေနာင္ ျဖစ္္လာႏိုင္ေျခရွိုတဲ့စစ္ပြဲေတြကို တားဆီးဖို႔ ဆႏၵရွိလာၾကၿပီ၊ ေခတ္မွီျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးျဖစ္လာဖို႔ ဆႏၵတူညီရွိုလာၾကတယ္။ အေရွ႕ဥေရာပတစ္ခြင္ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္မွဳကို ပြင့္လင္းညင္သာ စြာ အသြင္ကူးေျပာင္းလိုၾကတယ္။ မာရွယ္တီတိုရဲ႕ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒလဲ က်ဆုံးပါျပီ၊ ဆာဘီးယန္း အာဏာရွင္ ဆလိုေဘာ္ဒန္ မီလိုရွဗစ္ခ်္ ရဲ႕ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳကလဲ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါျပီ၊ ေဘာ္လ္ကန္ုေဒသမွာ စစ္မက္ မျဖစ္ပြားေစလိုေတာ့ဘူး။ စစ္ပြဲေတြကိုရပ္ျပစ္ဖို႔ ကုလသမဂၢတပ္ေတြၾကိဳးစားေနၾကၿပီ၊ လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ ေဖၚေဆာင္ၾကဖို႔ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ထူေထာင္ၾကဖို႔ သူတို ့ၾကိဳးစားေနၾကပါၿပီ လို႔ ဆိုၾကတယ္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုေဖာ္ေဆာင္ၾကသူေတြ စနစ္ေဟာင္းထဲမွာပဲဖက္တြယ္လိုသူေတြ၊ တြန္းအားေတြ၊ ဖိအားေတြ၊ ဒါေတြအားလံုးထဲမွာ ညပ္ညပ္သတ္သတ္၊ အငတ္ငတ္အျပတ္ျပတ္ ရုန္းကန္ၾကရတာက ျပည္သူျပည္သားေတြပါ။ “သူတို႔ေတြ ပ်ားအံုထဲက ပ်ားေတြလို တစ္ခ်ိန္လံုးရုန္းကန္ေနၾကရတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ရုပ္သြင္အျပဳအမူေတြဟာ အျပင္ပမ္းက ၾကည့္ရင္ မာေၾကာလွသလို၊ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္လွသလို ထင္ျမင္ယူဆရေပမဲ့ သူတို႔ဟာ လူဆိုးေတြမဟုတ္ၾကပါဘူး” ဆိုတဲ့စကားသံေတြ သူတို႔က ေျပာလာၾကတယ္။ စစ္ေတြရဲ႕အက်ဳိးဆက္ ကန္႔သတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြေၾကာင့္ ျပည္သူျပည္သားေတြ အခက္အခဲ၊ အက်ပ္အတည္းေတြ ပိုမိုေတြ႔ၾကံဳရတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔ အားလံုးက ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားမၾကည့္ပဲ ၾကိဳးစားၾကဖို႔၊ အားလံုးလက္တြဲအေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ သူတို႔ယံုၾကည္ၾကတယ္။ သူတို႔ေတြမွာ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားမုန္းတီးမႈ မရွိဘူးလို႔ အခိုင္အမာေျပာၾကတယ္။
ဘာေတြ လြဲမွားေနၾကသလဲ။
ဘာေၾကာင့္ လြဲမွားတဲ့ဘက္ နယ္ကြ်ံကုန္ၾကတာလဲ။
ဘယ္ေနရာေတြမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသလဲ။
အဲဒီ အဟန္႔အတားေတြ ဘယ္လိုျဖိဳဖ်က္ႏိုင္မလဲ။
ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အေကာင္းဆံုး အေျခအေနေတြ ေမွ်ာ္လင့္ရင္း၊ ကမၻာၾကီးအနာတရ ... မရွိ၊ က်န္းမာသန္စြမ္းႏိုင္ပါေစေၾကာင္း သူတို႔ေတြနဲ႔... ကမၻာၾကီးထဲက တိုင္းသူျပည္သားေတြအားလံုးကလည္း အေကာင္းဆံုးအတြက္ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ၾကရင္း ... ဆုေတာင္းေနၾကပါတယ္။ ။
reference : http://en.wikipedia.org/wiki/Kosovo_War
ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္ Vol 1, No 21
 |  |  |
 |  |  |
 |  |  |
 |  |  |
No comments:
Post a Comment