ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး - International Relations

မင္းမဲ့ဝါဒကို စိန္ေခၚျခင္း

ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြ တည္ေဆာက္ျခင္း

(Building World Politics)

Myanmar Knowledge Society က ထုတ္ေဝတဲ့စာအုပ္ပါ။ ကၽြန္မေရးျဖစ္တဲ့ အခန္းက မင္းမဲ့ဝါဒကို စိန္ေခၚျခင္းပါ။ စာအုပ္ထြက္တာေတာ့ ၾကာေနပါၿပီ။ 

ဒီစာအုပ္ရဲ႕ အခန္း ၁ ကေန ၄ အထိမွာ “ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး-IR” ရဲ႕ အယူအဆပိုင္းဆိုင္တဲ့အေၾကာင္းရင္းကို စ်ည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းတစ္ခုလို ရွင္းလင္းမိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ IR ကို သရုပ္မွန္ဝါဒနဲ႔ အရွိကိုအရွိအတိုင္း ရႈေထာင့္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳတာကေတာ့ IR ကို ေလ့လာျခင္းဟာ ပညာေရးအသိုင္းအဝိုင္းျဖစ္တဲ့တကၠသိုလ္ေတြ နဲ႔ မူဝါဒပိုင္းပိုၿပီးအသားေပးၾကတဲ့ စစ္ေရးသရုပ္ခြဲေလ့လာသူေတြ၊ စစ္တပ္နည္းဗ်ဴဟာကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ခ်မွတ္သူေတြၾကားမွာ လႊမ္းမိုးလာတဲ့ စံနမူနာ-ပါရာဒိုင္းျဖစ္လာေနပါတယ္လို႔ဆိုတယ္။ အရွိကိုအရွိအတိုင္း သဘာဝက်က်ဆိုတာမွာ နည္းလမ္းအမ်ားႀကီးနဲ႔သံုးသပ္ၾကတဲ့အခါ ႏိုင္ငံတကာႏိုင္ငံေရးရဲ႕ေရွ႕ကိုေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားေနတဲ့အျမင္တစ္ခုလို ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အၿပိဳင္အဆိုင္ရွိၾကတဲ့ကမၻာ့ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းမွာ IR မွာ ေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားသူေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာသတင္းစာမ်က္ႏွာေတြနဲ႔ တီဗီသတင္းေတြမွာ စိုးမိုးျခယ္လွယ္ႏိုင္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သရုပ္မွန္ဝါဒ(Liberalism)မွာလည္း အဓိကေဝဖန္ခံရတဲ့အခ်က္ေတြရွိတယ္။ အဲဒီထဲကတစ္ခုမွာဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္ႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း/ အားႀကီးႏိုင္ငံေတြ(active actor) အဓိကပါဝင္ကိုင္တြယ္တဲ့ IR ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းနည္းသီအိုရီဟာ မင္းမဲ့ဝါဒတည္ရွိေနမႈကို စိန္ေခၚတြန္းလွန္ေနရဆဲျဖစ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕က႑တစ္ခုလံုးကို လ်စ္လ်ဴရႈတဲ့မူဝါဒမ်ဳိးျဖစ္ေနပါတယ္တဲ့။

ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ျခင္း

Myanmar Knowledge Society (MKS)နဲ႔ ေရးျဖစ္တဲ့ စာတစ္အုပ္ပါ။ က်မ ေရးျဖစ္တဲ့အပိုင္းက တာဝန္မယူတဲ့ “အာဏာယူျခင္း”

(တာဝန္ယူမႈမလိုအပ္တဲ့ အာဏာ) ပါ။

MKS ရဲ႕ Facebook မွာေတာ့ ဒီစာအုပ္ကို ဒီလိုညႊန္းထားပါတယ္။

"ယခုစာအုပ္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ားမွ နိုင္ငံေတာ္၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ခိုင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ လူမ်ိဳးစုလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး၊ လူမ်ိဳးစုနဲ႕ ဘာသာေရးပဋိပကၡ၊ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈနဲ႕ အိုင္ဒီယိုလိုဂ်ီိဆိုင္ရာ ျပသနာေတြကို မေပၚေပါက္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားျပီး ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လံုျခံဳေရးကို အာမခံႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့အျမင္ရႈေထာင့္က တင္ျပထားတာျဖစ္တယ္။"

စာအုပ္ေနာက္ေက်ာဖံုးမွာ ဒီလုိေရးထားပါတယ္။

(ယခု စာအုပ္ပါ အျမင္ေတြမွာ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္း(၀ါ) အမ်ိဳးသားေရး တည္ေဆာက္ျခင္းဘက္ကေန ၾကည့္ရႈထားတာမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ျခင္းState-building ဘက္ကေန ၾကည့္ထားျခင္းသာလွ်င္ ျဖစ္တယ္။အမ်ိဳးသားေရးတည္ေဆာက္ျခင္း(၀ါ)လူမ်ိဳးစုပဋိပကၡနဲ႔ လူမ်ိဳးစုေတြအေပၚ အားမွ်ေျခတည္ေဆာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ခုိင္မာတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ရပ္တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာမယ္ဆုိတဲ့ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္း nation-buildingသေဘာထက္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ခုိင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ လူမ်ိဳးစု လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လူမ်ိဳးစုနဲ႔ဘာသာေရးပဋိပကၡ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈနဲ႔ အုိင္ဒီယုိလုိဂ်ီဆုိင္ရာ အေရးေတြကုိ မေပၚေပါက္ ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ၿပီး ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ လံုျခံဳေရးကုိလည္း အာမခံေပးႏိုင္မယ္ဆုိတဲ့ အျမင္ကေန ၾကည့္ရႈထားတာ ျဖစ္တယ္။)

အကူးအေျပာင္းကာလ တရားမွ်တမႈ

Myanmar Knowledge Society (MKS) မွ ထုတ္ေဝတဲ့ အကူးအေျပာင္းကာလတရားမွ်တမႈ (Transitional Justice) မွာ က်မ ေရးျဖစ္ခဲ့တဲ့ Hungary အပိုင္းပါ။ အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံေတြရဲ႕အကူးအေျပာင္းကာလတရားမွ်တမႈကို ေလ့လာသံုးသပ္ထားတဲ့စာအုပ္ပါ။ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာမို႔ တျခားအေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံေတြအေၾကာင္းပါ ဖတ္ခ်င္ရင္ စာအုပ္ဝယ္ဖတ္ၾကည့္ပါေနာ္။

အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္း စာအုပ္ထြက္ပါၿပီ

အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံ(nation)ကုိ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ရႈေထာင္႔ဘက္ေနၾကည္႔မယ္ဆုိရင္ေတာ႔ ၁၈ရာစုဂ်ာမန္ဒႆနပညာရွင္ ဟားဒါးရဲ႕ အေရးအသားေတြကုိ ေျခရာခံလုိက္ၾကည္႔လုိ႔ရတယ္။ ဟားဒါးက အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံကုိ ဂ်ာမန္ေ၀ါဟာရ Volk အျဖစ္ျမင္တယ္ ။ အဂၤလိပ္လုိျပန္ဆုိဖုိ႔ခက္ခဲတယ္ ။ သူ႔ရဲ႕ အဓိပၸာယ္က ယဥ္ေက်းမႈ ၊ ဘာသာစကား၊ လက္ဆင္႔ကမ္းအေမြ အႏွစ္ ၊ သမုိင္းဆုိင္ရာေတြ႔ႀကဳံခံစားမႈ တုိ႔ကုိဆုိလုိတာ ။ Volksgeist ဆုိတာကေတာ႔ အထက္ပါအရာေတြကုိ ျပည္သူေတြ မွ်ေ၀ခံစားတဲ႔ သေဘာပဲ ။ nation ရဲ႕သေဘာကုိၾကည္႔ၿပီး အမ်ဳိးသားနုိင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္းရဲ႕သေဘာကုိ အက်ဥ္းနားလည္ႏုိင္တယ္။ အမ်ဳိးသားနုိင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္းဆုိတာ ႏုိင္ငံေတာ္အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ ဘာသာစကား၊ လက္ဆင္႔ကမ္း အေမြအႏွစ္ သမုိင္းဆုိင္ရာတူေနတဲ႔ nation ေပါင္းမ်ားစြာကုိ တည္ေဆာက္ေပးတာပဲ။

စာေရးဆရာမင္းခက္ရဲက အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္းစာအုပ္ပါအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီလို မွတ္ခ်က္/ စာျမည္းေလး facebook မွာ ေရးထားပါတယ္။ 

ႏိုင္ငံေရးေဝါဟာရစာလံုးေတြျမန္မာလိုဖလွယ္တဲ့အခါ ေခၚေဝၚသံုးစြဲေနၾကစာလံုးမ်ဳိးေတြနဲ႔ကြဲလြဲေနမွာစိုးလို႔ စိတ္ပူရတာရယ္၊ ကိုယ္ကပညာရွင္မဟုတ္ေတာ့ ဖတ္လိုက္တာနဲ႔ နားမလည္ႏိုင္ဘဲ​ေတာ္ေတာ္ႀကီး ႀကိဳးစားဖတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဝင္စားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြမို႔ ဖတ္ရ/ ေရးရတာ ေခါင္းပူေပမဲ့ စာေရးခြင့္၊ အခြင့္အေရးေပးလာခဲ့တာကိုပဲ ေက်းဇူးတင္ရပါတယ္။ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္းစာအုပ္မွာ ကၽြန္မေရးျဖစ္တဲ့ အပိုင္းက State Building without responsibility ပါ။ Myanmar Knowledge Society (MKS) က စီစဥ္ထုတ္ေဝတဲ့စာအုပ္တစ္အုပ္ပါ။ 

မင္းခက္ရဲ၊ ေနာင္ခ်ဳိသစ္၊ ေက်ာ္စြာ၊ ရန္ႏုိင္ဝင္း၊ ကိုေထြး၊ ထူးေက်ာ္ဝင္း တုိ႔ ပါဝင္ေရးသားတဲ့ "အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းသမိုင္းႏွင့္ အျငင္းအခံု"၊

ဆရာမ ခင္မမမ်ဳိးရဲ႕ လြယ္ကူရွင္းလင္းတဲ႔ အေရးအသားနဲ႔ ေရးသားထားပုံကုိ ျမည္းစမ္းရမယ့္ "ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေလ်ာ့ခ်ေရး" စာအုပ္၊

ကိုေထြး၊ ေခးလု၊ တည္တံ့(GBK)၊ ေနာင္ခ်ဳိသစ္၊ မင္းခက္ရဲ၊ ရန္ႏိုင္ဝင္း တို႔ေရးသားထားတဲ့ "လူမႈေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား" စာအုပ္ေတြလည္း ေအာက္တိုဘာ နဲ႔ ႏိုဝင္ဘာပထမတစ္ပတ္မွာထြက္ရွိခဲ့ပါတယ္။

စာေရးဆရာ မင္းခက္ရဲ ရဲ႕ "ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ ၅၀" စာအုပ္လည္း ႏိုဝင္ဘာလကုန္ ထြက္ရွိမယ္လို႔ MKS ရဲ႕ facebook page မွာ သတင္းတင္ထားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီဂ်ာနယ္လည္း ထြက္ရွိလွ်က္ရွိပါတယ္။

******************

အမ်ဳိးသမီးအလုပ္သမားလူ႔အခြင့္အေရး စာအုပ္ထြက္ပါၿပီ

အမ်ဳိးသမီးအလုပ္သမားလူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို Dictionary တစ္အုပ္လို A to Z ရွာဖတ္ၾကည့္ႏိုင္မယ့္ စာတစ္အုပ္ပါ။  စာအုပ္မွာ မာတိကာကုိ ဒီလုိ A to Z ခြဲျခားထားတာေတြ႕ရတယ္။

ကုိေထြး - R,S

ခင္မမမ်ိဳး - E

ေခးလု - H,Z

ၿဖိဳးၿဖိဳး - C

တည္တံ့(GBK) – D,L

ထင္မင္းလူ - F,P

ထူးေက်ာ္၀င္း - M,N

မင္းခက္ရဲ - A,B, I

ရန္ႏုိင္၀င္း - O,V,Y,U

ေနာင္ခ်ိဳသစ္ - G

အိအိခင္ - T,W