ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္

ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္လဲ -  ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံဟာ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေသနတ္ေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေနသားတက်ရွိေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲက တစ္ခုပါ။ ဥပေဒေတြမွာ ႏိုင္ငံထဲက စစ္မႈထမ္းအမ်ဳိးသားေတြဟာ သူတို႔အတြက္ ထုတ္ေပးထားတဲ့လက္နက္ေတြကို သူတို႔အိမ္မွာ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ပါတယ္။ (အဲဒီမွာ စစ္မႈထမ္းဖို႔ျငင္းဆန္သူမွအပ က်န္းမာသန္စြမ္းသူအမ်ဳိးသားမွန္သမွ် စစ္မႈထမ္းဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။) အတည္ျပဳထားတဲ့ဆြစ္ဥပေဒေတြနဲ႔ ဓေလ့ထံုးစံေတြဟာ စစ္မႈထမ္းေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြမွာ ယူအက္စ္ထက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးပိုၿပီးတင္းက်ပ္ေနပါေသးတယ္။

တစ္ခုဥပမာျပရရင္ automatic လက္နက္ေတြကို အတိအလင္းတားျမစ္ထားပါတယ္။ ပုဂၢလိကေသနတ္ပိုင္ရွင္ေတြဟာ ေယဘူယ်အားျဖင့္ လိုင္စင္တစ္ခုလိုအပ္ပါတယ္။ ေလွ်ာက္ထားသူဟာ အနည္းဆံုး အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူ ျဖစ္ရမယ္။ အုပ္ထိန္းမႈေအာက္မွာရွိေနသူမျဖစ္ရသလို၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ဒါမွမဟုတ္ တျခားသူေတြကို လက္နက္နဲ႔ အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္သူအျဖစ္ မသကၤာစရာအေၾကာင္းအခ်က္မရွိသူလည္းျဖစ္ရမယ္။ အၾကမ္းဖက္ျပစ္မႈတစ္ခု ဒါမွမဟုတ္ အၾကမ္းမဖက္ျပစ္မႈေတြအတြက္ စီရင္ခ်က္ေတြခ်ခံထားရတဲ့ ျပစ္မႈမွတ္တမ္းမရွိရပါဘူး လုိ႔ Library of Congress ဆြစ္ေသနတ္ဥပေဒအစီရင္ခံစာအရေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လိုင္စင္ဟာ ၆လ ကေန ၉လအထိ တရားဝင္ၿပီး လိုင္စင္တစ္ခုဟာ လက္နက္တစ္ခုတည္းအတြက္သာ အက်ဳံးဝင္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ အေပ်ာ္တမ္းအမဲလိုက္သမားေတြအသံုးျပဳၾကတဲ့ rifle ေတြနဲ႔ semiautomatic ေျပာင္းရွည္ေသနတ္ေတြကေတာ့ လိုင္စင္လိုအပ္ခ်က္ေတြကေန ကင္းလြတ္ခြင့္ရၾကတယ္။

လိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားတဲ့လိုအပ္ခ်က္မွာ ေသနတ္ကုန္သည္ေတြအတြက္သာေလွ်ာက္ထားဖို႔လိုအပ္ၿပီး ပုဂၢလိကေရာင္းခ်သူေတြက ကင္းလြတ္ခ်က္ရွိတယ္။ ဥပေဒမွာေတာ့ ပုဂၢလိကေရာင္းခ်သူေတြအတြက္ ဝယ္သူရဲ႕ သက္ေသခံကတ္ (အေထာက္အထား/ အသက္) ကို စစ္ေဆးအတည္ျပဳဖို႔လိုအပ္ၿပီး၊ ဝယ္ယူလိုသူဟာ ေသနတ္ပိုင္ဆိုင္ဖို႔အရည္အခ်င္းျပည့္မီသူျဖစ္ဖို႔ ယံုၾကည္ရတဲ့သူမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔ ေရာင္းခ်သူက သတိထားရပါမယ္။ အဲဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြဟာ ယူအက္စ္ဖက္ဒရယ္ဥပေဒမွာေတာ့ ပုဂၢလိကအေရာင္းေတြအတြက္ ကင္းလြတ္ေနပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ ေသနတ္တစ္လက္ကိုင္ေဆာင္ထားသူတိုင္းအတြက္ လိုင္စင္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ လိုအပ္တယ္။ ေလွ်ာက္ထားသူဟာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္အတြက္နဲ႔ တျခားသူေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ လိုအပ္ပံုကို သရုပ္ျပရွင္းလင္းရတဲ့ စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ဖို႔လိုအပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အမဲလိုက္ျခင္းနဲ႔ ေသနတ္ပစ္ခြင့္ရွိတဲ့ဧရိယာထဲ ခရီးသြားျခင္းတို႔လို "တရားဝင္ကိစၥရပ္ေတြ" အတြက္ က်ည္ထည့္မထားတဲ့ လက္နက္သယ္ေဆာင္ဖို႔ အတြက္ က်ည္က လက္နက္နဲ႔ သီးျခားစီျဖစ္ေနသေရြ႕ သယ္ေဆာင္ခြင့္လိုင္စင္မလိုအပ္ပါဘူး။ ႏႈိုင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့  ယူအက္စ္ျပည္နယ္အနည္းစုမွာပဲ သယ္ေဆာင္ခြင့္လိုင္စင္လိုအပ္တာပါ။ လက္တေလာႏွစ္ေတြမွာ ဆြစ္ဇာလန္မွာ စစ္မႈထမ္းေတြ သူတို႔ကိုယ္တိုင္နဲ႔ တျခားသူေတြကို သူတို႔ရဲ႕လိုင္စင္ရလက္နက္ေတြနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈလို ျဖစ္ရပ္ေတြ သိပ္မ်ားလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ေသနတ္ဥပေဒေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လုပ္ေဆာင္လာၾကတယ္။ ၂၀၁၀မွာ ဥပမာဆိုရရင္ စစ္မႈထမ္းေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေသနတ္ေတြကို လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့လက္နက္သိမ္းဆည္းတဲ့ေနရာမွာ ကိုယ့္သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္သိမ္းဆည္းၾကဖို႔ စည္းကမ္းျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ ရဲ၊ တရားရုံးအဖြဲ႔၊ ေရွ႕ေနေတြ ဒါမွမဟုတ္ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိတစ္ဦးဟာ စစ္မႈထမ္းတစ္ဦးရဲ႕ လက္နက္ကို မရိုးမသားကိုင္ေဆာင္/ ျပဳျပင္တာ၊ အၾကမ္းဖက္အႏၱရာယ္ေပးတာမ်ဳိးေတြ႔ရွိခဲ့ရင္ အဲဒီလက္နက္ကို သိမ္းယူႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဒဏ္ေငြနဲ႔ အက်ဥ္းခ်ခံရျခင္းစတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြ ေနာက္ဆက္တြဲခံယူရႏိုင္ပါတယ္။

အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့လူေတြ လက္နက္သံုးခြင့္နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္၊ အမ်ားျပည္သူလံုျခံဳေရး တိုးတက္ေစေအာင္ တခ်ဳိ႕ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာေတြလုပ္ေနေပမဲ့ ဆြစ္ဇာလန္ရဲ႕ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြဟာ ေသနတ္ပိုင္ဆိုင္မႈကို ပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လက္ခံဖို႔ ေနသားတက်ျဖစ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံဆိုတာ ျပသေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသနတ္နဲ႔ လူသတ္/ ေသဆံုးမႈေတြျဖစ္ပြားလာခဲ့တာ အေမရိကၿပီးရင္ ဒုတိယလိုက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံဆိုတာကေတာ့ အက်ဳိးအေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္မႈမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီအေျခအေနမ်ုိးမွာေတာင္မွ ဆြစ္ဟာ ယူအက္စ္ရဲ႕ ႏႈန္းထက္ ေလးႀကိမ္ပိုနည္းပါးေနေသးပါတယ္။ ။

Source: How gun control works in America, compared with 4 other rich countries | www.vox.com

(ဆက္ရန္) - ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဂ်ပန္

ၿဖိဳးၿဖိဳး

ေသနတ္ဥပေဒေတြ ဘာေၾကာင့္အသက္မဝင္ႏိုင္ျဖစ္ေနရလဲ
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_7.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အေမရိက
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_11.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ကေနဒါ
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_15.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ယူေက
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_66.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဂ်ပန္
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/06/blog-post_11.html