ေဒသစာရီ ေ၀သာလီ

ေ၀သာလီၿမိဳ႕သည္ နတ္ျပည္နတ္ေလာက၏ ထယ္၀ါ ခန္းနားမွဳကို အတုယူတည္ေဆာက္ထားသည့္အလား  ေတာင္စဥ္ခုႏွစ္ထပ္သည္  တံတိုင္းသဖြယ္ခန္းနားစြာ ကာရံထား၏။ သမုဒၵရာခုႏွစ္စင္းသည္လည္း က်ံဳးသဖြယ္ ပီျပင္စြာ ကာရံထား၏။ အေဆာက္အဦတို႔သည္ ေရႊျဖင့္ၿပီးေသာ စုလစ္မြန္ခြ်န္မ်ားျဖင့္ ေနေရာင္တြင္ ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္လွ်က္ရွိသည္။ ထိုအေဆာက္အဦတို႔ အထက္ ေ၀ဟင္တြင္ တံခြန္ကုကၠားစသည္တို႔မွာ တခုႏွင့္တခု ေရာေႏွာယွက္ႏြယ္ ထိုးထြက္ လြင့္ပ်ံေန၏။ နတ္ဘုံနတ္နန္းပမာ ခုႏွစ္ေထာင့္ ခုႏွစ္ရာ ခုႏွစ္ေဆာင္ကုန္ေသာ ရာဇာတို႔၏ နန္းျပႆဒ္သည္လည္းခန္းနားသိုက္ၿမိဳက္စြာ တည္ ရွိ၏။ ေ၀သာလီႏွင့္ တူသည့္ၿမိဳ ဆိုသည္မရွိ။ လိစၦ၀ီမင္းတို႔ႏွင့္တူသည့္ မင္းမရွိ။

အမိအဘဆရာသမား သြန္သင္ညႊန္ျပသည္ကို လိမၼာစြာ လိုက္နာႀက၏။ႀကီးသူကို ငယ္သူက ဂါရ၀တရားထား၏။ ေလးစားရိုေသ၏။ ႏိုင္ငံသည္ ႀကြယ္၀သည္။ သီးႏွံစပါးေပါမ်ား၏။ ေရာင္း၀ယ္ေဖါက္ကားေသာသူမ်ား ျဖင့္ စိုေျပ၏။ အရပ္တကာမွလာေရာက္ႀကကုန္ေသာ ရတနာကုန္သည္တို႔ၿဖင့္လည္း ၿမိဳ့သည္တင့္တယ္လွ၏။ ေကာင္းစြာ ၀တ္စားဆင္ယင္ထားသည့္ ၿမိဳသူၿမိဳ႔သားမ်ားမွာလည္း  ပ်ားပန္းခပ္မွ် ေအးခ်မ္းစြာ ဟိုသည္ လွဳပ္ရွားသြားလာေနသည္။ တ၀ီ၀ီမည္မစဲေသာ ပ်ားပိတံုးတို႔ ေပ်ာ္ပါးၿမဴးထူးသည့္ ပဒုမၼာႀကာမ်ိုးစံု ဖူးပြင့္ရာ ေရကန္တို႔ ျဖင့္လည္းလွပစိုေျပ၏။ ေ၀သာလီတြင္ ထိုသို႔ေသာ ေရကန္မ်ိဳး ခုႏွစ္ေထာင္ႏွင့္ ပန္းစံုေပါသည့္ ဥယ်ာဥ္ေပါင္းသည္ကား ခုႏွစ္ရာရိွသည္။ယင္းၿမိဳ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ဆင္ ျမင္းစစ္သည္ တပ္သားမ်ားမွာ မေရမတြက္ႏိုင္ေျခ။ ဥဒဟို လွည့္လည္သြားလာေနႀကသည္။

ရထားဘီးသံ ျမင္းခြာသံ ပတၱျမားျခဴလုံးသံစသည္ တို႔ကား ပင္လယ္သမုဒၵရာထက္ တက္လာသည့္ လွဳိင္းတံပိုးသံကဲ့သို႔  အရပ္ ထက္၀န္းက်င္ ျပန္႔ႏွံ႔ လႊမ္းမိုး၏။ ညအခါ ကေျခသည္တို႕၏ ခန္းမေဆာင္မ်ားမွ ေပၚထြက္လာေသာ ေတးဂီတသံမ်ားျဖင့္လည္းျဖင့္လည္း နား၀င္ျငိမ့္ေညာင္းစြာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ႀကားရႏိုင္ေသး၏။ ထို ေ၀သာလီၿမိဳ႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ လိစၦ၀ီမင္းတို႕သည္ကား တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအေပၚ ေက်ာသား ရင္သား မခြဲျခား သာတူညီမွ် အုပ္ခ်ဳပ္၏။ မ်က္ႏွာမလိုက္ သမာသမတ္က်စြာ တရားႏွင့္အညီ စီရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သျဖင့္ တိုင္းျပည္ေအးခ်မ္းဖြံ႔ၿဖိဳး၏။ရနု္ဟူသည္လည္းမရွိ။ သာယာ၀ေျပာ စိုေျပသည္။ထိုလိစၦ၀ီမင္းတို႔ကို အစစအရာရာ ဆင္ျခင္တိုင္းထြာနည္းေပးလမ္းညႊန္ႏိုင္သူ ပညာရွိ သုခမိန္ က၀ိအေက်ာ္အေမာ္  မွဴးမတ္မ်ားစြာ ခစား၀န္းရံႀကကုန္သည္။

လိစၦ၀ီရာဇာတို႔သည္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရာ ႏွဳိက္ မိမိတို႔ ရင္ကို တံတိုင္းပမာ မွတ္ယူႀကကုန္၏။ ပ်ားပိတံုးတို႔သည္ ပန္းကို ညိွဳးႏြမ္းထိခိုက္မွဳ မရွိေစဘဲပန္း၀တ္ရည္ကိုစုတ္ယူသကဲ့သို႕ လိစၦ၀ီမင္းတို႕သည္လည္း တိုင္းသူျပည္သားကို ထိခိုက္နစ္နာမွဳ မရွိေအာင္ အခြန္အတုတ္ကို ေတာ္သင့္ရံု ေကာက္ယူႀကသည္။ ပင္လယ္သမုဒၵရာအတြင္းခ်ထားေသာ ေလွနာ၀ါတို႔သည္ ပင္လယ္ေရကို မစုတ္ယူသကဲ့သို႔ လိစၦ၀ီမင္းတို႕သည္ သူေဌးသႀကြယ္တို႕၏ ဥစၥာကိုလည္း သိမ္းယူျခင္းမရွိေခ်။ ယင္းတို႕သည္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ တရားသျဖင့္ အလွည့္က် စံနစ္ျဖင့္သာ အုပ္ခ်ဳပ္ စိုးမိုးႀကသည္။ လိစ ၦ၀ီမင္းတို႕၏ ဂုဏ္သတင္းကား ေလာကအလုံး ပ်ံႏွံ့႕ ေက်ာ္ႀကား၏။

တေန႔ေသာ္ ထို အဖက္ဖက္မွ ျပည့္စုံ ေသာ လိစၦ၀ီမင္းသားတို႔၏ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတြင္  ဒုဗ႓ိကႏၲရကပ္၊ ေရာဂါႏၲကပ္၊ သတၱႏၲရကပ္ စသည္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးျခင္း။ အနာေရာဂါ ထူေျပာျခင္း စသည္ ၀ဋ္ေႀကြးမကင္း၍ ကပ္ႀကီးသုံးပါး ဆိုက္ေရာက္လာသည္။ သီးႏွံစပါးတို႕သည္ မေအာင္မျမင္ အလိုလို ညိွဳးႏြမ္းကုန္၏။ ဆံေရစပါးတို႕သည္ ရွားပါးကုန္၏။ႀကာငါးပါးတို႔ၿဖင့္ တင့္တယ္ေ၀ဆာကုန္ေသာ ေရကန္တို႕သည္ အေႀကာင္းမဲ့ ခန္းေျခာက္ကုန္သည္ျဖစ္၍ ပ်ားပိတံုးမ်ား ေရကန္တို႔ကိုစြန္႔ခြာႀကေလ၏။ယမမင္းသည္ ရိွသမွ် ဒုကၡအေပါင္းတို႕အား ေ၀သာလီၿမိဳ႔အေပၚ စုၿပံဳ က်ေရာက္ေစသည့္အလား ေဘးဥပါဒ္အႏၱရယ္အေပါင္းသည္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း သြန္းၿဖိဳး က်ေရာက္လာသည္။ မရဏ စည္ေတာ္ယြန္းသျဖင့္ အိမ္တိုင္း အိမ္တိုင္းသည္ထိတ္ျခင္း လန္႔ျခင္းျဖင့္သာ အတိရွိ၏။ ၿမိဳ႔ရိုးက်ံဳးပတ္လည္ တံတိုင္းတို႕တြင္  လူေသအေလာင္းေကာင္မ်ားျပည့္ႏွက္သျဖင့္ တံတိုင္းတထပ္ ကာရံသည့္ပမာ ျဖစ္ေလ၏။ လူအမ်ားသည္ ဘီလူးစားခံရမည္ ဟုပူပန္ေႀကာင့္က်လ်က္ေနကုန္၏။ အစာေရစာ ေခါင္းပါး သီးႏွံစပါးရွားပါးလာေသာအခါ လူတို႕သည္ သစၥာ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။။

လိစၦ၀ီမင္းတို႔သည္ အေႀကာင္းရင္းကို ရွာႀကကုန္၏။ပညာရွိအမတ္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ႏွီးေႏွာ၍ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာႀက၏။ ထိုအခါ အမတ္မ်ားက မိမိတို႔ အယူအဆကို အသီးသီး ေျပာျပ ႀကကုန္သည္။ ေနမင္း၏ အရွိန္အ၀ါႏွင့္ တူေသာ လျပည့္၀န္း၏ ေအးျငိမ္းမွဳကိုေဆာင္ေသာ ကမၻာေလာကႀကီးတခုလုံးအား ေအးၿငိမ္းမွဳကို ေပးႏိုင္စြမ္းေသာ သက်သာကီႏြယ္ဖြား ဘုရားရွင္ သည္ ယခုအခါတြင္ ရာဇၿဂိဳလ္ျပည္ ဘုရင္ ဗိမၺိသာရ၏ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းဥယ်ာဥ္မွာ စံေနေတာ္မူပါသည္။ ”ေဂါတမဗုဒၶ” ဟု အမည္တြင္ပါသည္။ ထို ဗုဒၶ ဘုရားရွင္မွတပါး အျခားကိုးကြယ္ရာ မရွိပါ ဟု တညီတညႊတ္တည္း ေလွ်ာက္ထားႀကသည္။

ဘုရင္ ဗိႏၺိသာရ၏ ေ၀ဠဳ၀န္ဥယ်ာဥ္သည္ ၀ါးရံုအတိေပါမ်ားေသာ  အင္းႀကင္း သရဖီ စသည္ ႀကိဳင္လွဳိင္သင္းထုံေသာ ေနရာျဖစ္၏။ ေန႔ညမျပတ္ ၀င္းလက္ေတာက္ပ၏။ အၿမိဳက္ႏွင့္ ပမာတူေသာေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းေတာ္ကို ဗိမၺိသာရမင္း ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသည္။ လိစၦ၀ီ မင္းသားတို႕သည္ ဘုရားရွင္အား ထိုေနရာမွ ပင့္ဖိတ္ခဲ့သည္။ ေ၀သာလီ၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေမွ်ာ္ကိုး၍ ဘုရားရွင္က ေ၀သာလီသို႕ ေဒသစာရီ ႀကြခ်ီ ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဗိႏၺိသာရမင္းႀကီးသည္လမ္းခရီးအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳမ်ား ခန္းနားစြာ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရွင္အာနႏၵာအမွဴးၿပဳေသာ ေနာက္ပါ ရဟန္းသံဃာမ်ားသည္ ဂဂၤါျမစ္ကို ျဖတ္ကူးကာ ေ၀သာလီသို႕ ဆိုက္ေရာက္အၿပီး ရတနာ့သုတ္ ပရိတ္အရံအတားမ်ား ရြတ္ဖတ္သရစၧၽယ္ၾကသည္။ ပရိတ္ေရမ်ား ပရိတ္သဲမ်ားကို ၿမိဳ႔ရိုး အႏွံ႔ ပက္ျဖန္းႀကေစသည္။ ရတနာသုတ္ကို ျမတ္ဘုရားက ခုႏွစ္ရက္ ခုႏွစ္လီ အက်ယ္တ၀ံ့ ေဟာႀကားေတာ္မူသည္။

ထိုအခါ ေ၀သာလီၿမိဳ႔အလုံးမႀကံဳစဖူး  မိုးႀကီးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းသည္။ မိုးေရေႀကာင့္အညစ္အေႀကးမ်ားကင္းစင္ျခင္း၊ ပန္းသစ္ပင္တို႔ အညြန္႔အေညွာက္ ထြက္ၿပဴလာျခင္း ေရကန္ ေရအိုင္မွအစ ေခ်ာင္းငယ္ေျမာင္းငယ္မ်ား  ေရျပည့္လွ်ံျခင္း သတၱ၀ါတို႔ ၿမဴးထူးေပ်ာ္ပါးျခင္း ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ျခင္း ျဖစ္ႀကသည္။ ျမတ္ဘုရားက ရတနာသုံးပါးကို ေန႕ညမျပတ္ဆည္းကပ္ေစ၏။ ဥပုဒ္ေန႔တိုင္း သီတင္းသီလ ေဆာက္တည္ေစသည္။ ငါးပါးေသာ သီလကိုမိမိအသက္ကဲ့သို႔ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေစ၏။ ထိုအခါ ေ၀သာလီသည္ ယခင္ေရွးနည္အတိုင္း စိုေျပ တင့္တယ္သျဖင့္ ႀကြယ္၀ခ်မ္းသာေသာ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ထြန္းခဲ့သည္။         ။

ဒါကေတာ့ ဆရာ "ပါရဂူ” ရဲ႕ “ေဒသစာရီ ေ၀သာလီ" ကို မိမိစကားၿဖင့္  အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီး မွ်ေ၀ေပးလိုက္တာပါ။ သုတ ရသ စာေပကို ျမတ္ႏိုးသူမ်ား အလြန္ဖတ္သင့္တဲ့ စာအုပ္ေကာင္းတအုပ္ပါ။ အိႏၵိယ ရဟန္းေတာ္ “ဘိကၡဴအာနႏၵာ ေကာသလႅာယ" ဟိႏၵဴဘာသာနဲ႔ ေရးဖြဲ႔ထားတဲ့ (“ဗုဒၶ ဂုဏာလကၤာရ") ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ဘြဲ႔ လကၤာရွည္ႀကီးကို “ဆရာပါ" က ျမန္မာလို ကဗ်ာရွည္ႀကီး ဖြဲ႔ႏြဲ႔ထားတာလို႕ ဆိုရပါမယ္။ တခါတည္း ရတနသုတ္ျဖစ္ေပၚလာပံုကိုလဲ သိရတာေပါ့။ ဗုဒၶ ဟာ မိစၦာဒိ႒ိ တို႔ရဲ့ အယူကို ပယ္ႏွဳတ္ၿပီး မဂၢင္ရွစ္ပါးနဲ႔ လမ္းညႊန္ခဲ့တာပါ။

ျမတ္ဘုရား၏ အထူးထူးေသာ ဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို ရည္ညႊန္းလ်က္ ေမတၱာစိတ္ယွဥ္သျဖင့္ ဒီကဗ်ာလကၤာရွည္ႀကီးကို ျမန္မာလို ဘာသာျပန္ဖြဲ႔ဆိုပါတယ္ တဲ့။ (ေမေမလည္း ေမတၱာစိတ္ယွဥ္သျဖင့္ ပါပဲ)
“ဆရာပါ" က ျမတ္ဗုဒၶကို မျပတ္ ဦးခိုက္ႀကပါေလာ့။ ဥပုဒ္ေန႔တိုင္းသီလ ေဆာက္တည္ႀကပါေလာ့ လို႔ လည္း စာဖတ္သူေတြကို ပန္ႀကားထားပါတယ္။

ခင္ေမသစ္