CNN က စီစဥ္ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သမၼတ ဘားရက္အိုးဘားမားရဲ႕ ေသနတ္အေၾကာင္း town hall ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ Gun in America မွာ သေဘာကြဲလြဲမႈေတြအမ်ားႀကီးပဲ ရွိခဲ့ၾကေပမဲ့ သူနဲ႔ ေဝဖန္ေရးသမားေတြအၾကားမွာ အခ်က္တစ္ခ်က္ေတာ့ သေဘာတူညီမႈရရွိခဲ့ၾကတယ္။ စာအုပ္ေတြထဲမွာ ရွိထားၿပီးသား ဥပေဒေတြဟာ သက္ေရာက္မႈပိုင္းမွာ မလံုေလာက္ႏိုင္ၾကေသးဘူးဆိုတာပါ။ ဘာေၾကာင့္ အဲဒီလိုျဖစ္ရလဲအတူတကြ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အတားအဆီးေတြ ရင္ဆိုင္ရလည္း ဥပေဒေတြကိုျပန္မေရးဘဲ ရွိၿပီးသားဥပေဒေတြကိုပဲစီမံခန္႔ခြဲဖို႔ စီမံခ်က္ေတြ ေရးသားေဆာင္ရြက္ရင္ ႀကီးမားတဲ့သက္ေရာက္မႈ ရွိလာႏိုင္မယ္။ ဒီရက္သတၱပတ္အတြင္းမွာပဲ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားမ်ားရွိလာလိမ့္မယ္လို႔ အိုဘားမားက ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ သမၼတက အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာပဲ မခ်င့္မရဲျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းကိုလည္း ေဖာ္ျပေျပာဆိုခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ၿပိဳင္ဘက္ေတြက ဥပေဒေတြ သက္ေရာက္ေစဖို႔ ေျပာဆိုၾကတယ္။ အဲဒီၿပိဳင္ဘက္ေတြကပဲ ဥပေဒေတြ ေလ်ာ့ပါးလႈိက္စားေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္ လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ "စိတ္အပ်က္ရဆံုးကိစၥေတြထဲက တစ္ခုက အဲဒီဥပေဒေတြကို ဆန္႔က်င္ေနသူေတြဆီကေျပာတာကို ၾကားရတယ္။ "စာအုပ္ေတြထဲရွိထားၿပီးသား ဥပေဒေတြကို ဘာေၾကာင့္ အသက္ဝင္ဖို႔မလုပ္တာလဲ သမၼတႀကီးခင္ဗ်ား" တဲ့။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီလိုေျပာၾကတဲ့ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကပဲ ဥပေဒကိုအက်ဳိးသက္ေရာက္ဖို႔ အတားအဆီးျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ (အရက္၊ ေဆးရြက္ႀကီး၊ ေသနတ္ နဲ႔ ေပါက္ကြဲေစတတ္တဲ့ပစၥည္းအဖြဲ႔အစည္း - Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives- ATF) အတြက္အသံုးစရိတ္ ေတြကို ျဖတ္ေတာက္လိုက္တယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ စီမံခ်က္အသစ္ေတြထဲက တခ်ဳိ႕ဟာ ရွိၿပီးသားဥပေဒကို အသံုးျပဳဖို႔ အရင္းအျမစ္ေတြနဲ႔ အခက္အခဲေတြရဲ႕ ကိစၥကို သိရွိႏိုင္မယ့္ပံုစံထုတ္ထားပါတယ္လို႔ အိုဘားမားက ေျပာပါတယ္။ ATF ေအးဂ်င့္ေတြ ထပ္တိုးေပးတာနဲ႔ နည္းဥပေဒေတြကို ရွင္းလင္းလြယ္ကူေအာင္စီစဥ္ၿပီး ဥပေဒကို ပိုၿပီးအသံုးျပဳႏိုင္ေစမွာပါတဲ့။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေသနတ္အခြင့္အေရးေထာက္ခံအားေပးတဲ့အဖြဲ႔အစည္း National Rifle Association- NRA)ကိုလည္း အိုဘားမား က ဦးတည္ေျပာခဲ့ေသးတယ္။ NRA အဖြဲ႔ဟာ ေဆြးေႏြးပြဲကို မတက္ေရာက္ခဲ့ဘဲ "ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္က အသက္ဇီဝေတြကို ကယ္ဆယ္ဖို႔ဆိုရင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို တရားစြဲရမယ္ သမၼတႀကီး" လို႔ မေက်နပ္ခ်က္ကို twitter မွာ tweet ခဲ့ပါတယ္။ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ရဲအရာရွိေဟာင္းတခ်ဳိ႕က သဲသဲကြဲကြဲမရွိ၊ သြားမပါသလိုျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ရမယ့္အရင္းအျမစ္ေတြ ကင္းမဲ့ေနတာဟာ ဖက္ဒရယ္ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြကို အခက္ေတြ႔ေစတယ္ လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္ေရးအားေပးသူေတြဟာ ဥပေဒျပဌာန္းမႈကို အားေလ်ာ့ေအာင္နဲ႔ ေအဂ်င္စီေတြကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေအာင္ တမင္တကာပဲလုပ္ေဆာင္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေတြဟာ အသံုးမဝင္ဘူးလို႔ သူတို႔ကေျပာပါတယ္။ ရည္ညႊန္းခဲ့တဲ့ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္ေရးအားေပးသူေတြကိုေတာ့ အမည္တပ္ေဖာ္ျပဖို႔ CNN က ျငင္းဆန္ခဲ့တယ္။ လႊတ္ေတာ္တရားစီရင္ေရးရာဌာနက ေျပာတာက သမၼတဟာ အရင္းအျမစ္ေတြမ်ားမ်ားရွာေဖြဖို႔ တြန္းအားေပးေနၿပီး ေအဂ်င္စီက Smart on Crime မူဝါဒမ်ဳိးသံုးကာ ျပစ္မႈေတြကို သက္သက္ညာညာကိုင္တြယ္ေနတယ္တဲ့။ "ဌာနက စံုစမ္းစစ္ၿပီး တရားစြဲဆိုေရးအရင္းအျမစ္ေတြကို အာရုံစိုက္ေနတယ္။ အဲဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာျဖစ္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္ျပစ္မႈေတြေပၚမွာ အႀကီးမားဆံုးထိေရာက္မႈ ရရွိလိမ့္မယ္" လို႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Patrick Rodenbush က ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ "ဌာနရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေလွ်ာ့ခ်ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ျပစ္မႈတစ္ခုက်ဳဴးလြန္ၿပီးသူေတြ တစ္ဦးခ်င္းစီတရားစြဲရုံမွ်မကဘဲ တားျမစ္ထားတဲ့တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ လက္ထဲေသနတ္မရရွိႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ကိုပါ ႀကိဳးပမ္းတယ္" လို႔ ပါရွိတယ္။
ေသနတ္အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြဟာ တရားစြဲဆိုေရးကိစၥေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို အျငင္းပြားေနၾကတယ္။ သူတို႔က ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြဟာ တကယ္ေတာ့ အိုဘားမား လက္ေအာက္မွာ က်ဆင္းသြားတယ္၊ ႏိုင္ငံသားေတြအလုိလိုက္ အႀကိဳက္ေဆာင္ၿပီး လက္ရွိဥပေဒေတြကို အလြဲသံုးစားလုပ္ဖို႔ သူက ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ေဝဖန္ေနၾကတာပါ။
ျပစ္မႈေတြထက္ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္တာ ပိုနည္းေအာင္
မျငင္းႏိုင္ၾကတဲ့အခ်က္က အစိုးရေရွ႕ေနေတြဟာ ေသနတ္ျပစ္မႈေတြကို တရားစြဲဆိုအျပစ္ေပးတာေတြ ပိုနည္းနည္းလာတာပါ။ သူတို႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာထက္ တရားရုံးတင္ျပစ္ဒဏ္ေပးတာနည္းလာၾကတယ္။ ဖက္ဒရယ္ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြဟာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အိုဘားမား အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ထက္မွာ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း က်ဆင္းသြားခဲ့တယ္လို႔ NRA အဖြဲ႔ဝင္ Jennifer Baker က အဖြဲ႔က တြက္ခ်က္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ညႊန္းဆိုျပခဲ့တယ္။ ေသနတ္ဥပေဒျပဌာန္း ခ်မွတ္ဖို႔ အိုဘားမား ရဲ႕ ႀကိဳပမ္းခ်က္ကို စိန္ေခၚေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေသနတ္ပစ္သတ္မႈတစ္ခုအတြင္း ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ Navy SEAL အရာရွိ Chris Kyle ရဲ႕ဇနီး Taya Kyle ကလည္း NRA ရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို ရည္ညႊန္းၿပီး ေမးခြန္းထုတ္လာခဲ့တယ္။ "ေနာက္ဆံုး ကၽြန္မၾကားလိုက္တာက ေသနတ္ျပစ္မႈေတြကို ဖက္ဒရယ္တရားစြဲဆိုမႈဟာ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္တဲ့။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြဟာ စာရင္းပံုစံေတြေပၚမွာရွိႏွင့္ေနၿပီးသား ဒီအတိုင္းပဲရွိေနၾကတယ္။ ကၽြန္မတို႔က တရားမစြဲဆိုၾကဘူး။ အဲဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးကိစၥႀကီးတစ္ခုရွိေနၿပီ။ မဟုတ္ဘူးလား သမၼတႀကီး" လို႔ Kyle က အိုဘားမားကို ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့တယ္။ အိုဘားမားက သူမရဲ႕ေမးခြန္းအတြက္ တိတိက်က်အခ်က္ မေျဖခဲ့ပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္ျပစ္မႈႏႈန္းေလ်ာ့ပါးေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့ကိစၥဟာ ေသနတ္ေတြက လံုျခံဳစိတ္ခ်ရေအာင္မျပဳလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အဓိပါယ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူးလို႔ပဲ ေျပာသြားခဲ့တယ္။ ျပႆနာအားလံုးကို မေျဖရွင္းႏိုင္တာဟာလည္း ဘာကိုမွေျဖရွင္းဖို႔ မႀကိဳးစားဖူးဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုမဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ထပ္ေျပာသြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအုပ္စုေတြက ေျပာတယ္။ ၂၀၀၄ အမွတ္အသားေတာင္မွ အျမင့္မားဆံုးမဟုတ္ခဲ့ပါဘူးတဲ့။ ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒသုေတသနအဖြဲ႔အစည္း Third Way ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Americans for Gun Safety ရဲ႕ ၂၀၀၃ ေလ့လာခ်က္တစ္ခုမွာ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာကာလအတြင္း အၾကမ္းဖ်ဥ္း ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ တရားစြဲဆိုမႈရွိခဲ့တာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ တရားစြဲဆိုမႈ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ရာဇဝတ္သားတစ္ဦးက ေသနတ္လက္ဝယ္ရွိေနတာနဲ႔ တျခားဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္က်ဴးလြန္ေနစဥ္ ေသနတ္လက္ဝယ္ရွိေနတာ စတဲ့ ဥပေဒ ၂ ခုေအာက္မွာရွိေနၾကတယ္။ ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြျမင့္တက္ေနခ်ိန္တုန္းက သမၼတ ေဂ်ာ့ရွ္ဒဗလ်ဴဘုရွ္ဟာ အဲဒီျပဌာန္းဥပေဒႏွစ္ခုနဲ႔ အာရုံစိုက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ ရဲ႕ေလ့လာခ်က္မွာ ဖက္ဒရယ္ေသနတ္ဥပေဒ ၂၀ ကို လံုးဝအသံုးမျပဳသေလာက္ ခ်န္လွပ္ထားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီေလ့လာခ်က္က ၂၀၀၃ က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ Third Way ရဲ႕ စီနီယာမူဝါဒပိုင္းအၾကံေပး Sarah Trumble ေျပာတာက ဒီေန႔ အဲဒီေလ့လာခ်က္ကို ျပဳလုပ္မယ္ဆိုရင္ ကြဲျပားခ်က္ေတြပိုၿပီးေတြ႔ရဦးမယ္၊ အဲဒါကို သံသယျဖစ္မိပါတယ္ တဲ့။ ျပႆနာက အဖုအထစ္ေတြ မ်ားလွတယ္လို႔ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအုပ္စုေတြက ေျပာပါတယ္။ အိုဘားမားရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ဥပေဒလိုက္နာေရးမွာ ကြာဟမႈျဖစ္ေနတာေတြေစ့ပိတ္သြားဖို႔ ဦးတည္တာ၊ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းတာလို႔ ေျပာပါတယ္။
တစ္ခုက ရိုးရွင္းတဲ့ အရင္းအျမစ္ျပႆနာတစ္ခုပါ။ လိုင္စင္ရလက္နက္ကုန္သည္ေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ ATF နဲ႔ အမ်ဳိးသားတိုက္ရိုက္ျပစ္မႈေနာက္ေၾကာင္းစစ္ေဆးတဲ့စနစ္ - National Instant Criminal Background Check System တို႔မွာ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လူအင္အား အားနည္းေနၿပီး ဗ်ဴရိုကေရစီနည္းလမ္းနဲ႔ ျပည့္အင္ရႈပ္ေထြးေနတယ္ လို႔ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးေထာက္ခံသူေတြက ဆိုတယ္။ အဲဒီဥပေဒေတြဟာ တရားရုံးမွာစြဲဆိုလိုက္ဖို႔ အဆင့္ေတြသိပ္မ်ားေနၾကတယ္။ အမႈကိစၥေတြကို တရားရုံတင္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရေရွ႕ေနရုံးဆီပို႔ဖို႔က အဟန္႔အတားတစ္ခုျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ႏိုင္ေျခမရွိတဲ့ အမႈကိစၥေတြကို ရုံးတင္ၿပီး အခ်ိန္မျဖဴန္းလိုၾကဘူးလို႔လည္း အဲဒီအုပ္စုေတြက ေျပာပါတယ္။ "ေသနတ္ဥပေဒေတြဟာ အလြန္႔အလြန္ ျပဌာန္းမႈမရွိအသက္မဝင္ျဖစ္ေနၾကတာ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းက စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဒါမွမဟုတ္ ဥပေဒအာဏာသက္ေရာက္မႈက မေအာင္မျမင္ျဖစ္ေနလို႔မဟုတ္ဘူးး။ တမင္တကာမတည္ႏိုင္တဲ့နည္းမ်ဳိးနဲ႔ ေရးထားတာေၾကာင့္ပါ" လို႔ Trumble က ေျပာပါတယ္။ "သူတို႔ဟာ တရားစြဲဖို႔ အင္မတန္ မတိမက်ျဖစ္ေနတယ္။ စံႏႈန္းေတြဟာ တရားရုံးမွာရင္ဆိုင္ေတြ႔ၾကဖို႔ သိပ္ျမင့္တယ္။ ျပစ္ဒဏ္ေတြဟာ သိပ္နည္းေနၿပီး တရားစြဲဆိုဖို႔ အေထာက္အထားေတြ သိပ္နည္းပါးေနတယ္" လို႔ဆိုတယ္။
Gun Control Act က ေတာင္းဆိုထားတာက "စီးပြားေရးနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့" ေသနတ္ေရာင္းခ်တာေတြဟာ ATF ဆီကေန လိုင္စင္တစ္ခုရဖို႔ပါ။ လိုင္စင္ရကုန္သည္ေတြဟာ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ကိုင္တဲ့အခါ ေနာက္ေၾကာင္းစစ္ေဆးတာေတြ လက္ခံေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ဥပေဒေတြကိုလည္း လိုက္နာရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းမွာ "စီးပြားေရးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားသလဲ" ဆိုတာ မရွင္းလင္းပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရေရွ႕ေနေတြက ေျပာပါတယ္၊ ဥပေဒကိုခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကတဲ့ အြန္လိုင္းနဲ႔ ေသနတ္ျပပြဲေတြမွာ လက္နက္ေပါင္းစံုေရာင္းေနတဲ့ လိုင္စင္မရွိသူေတြ တစ္ဦးခ်င္းစီကို သက္ေသျပတရားစြဲဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္ တဲ့။
အဲဒါဟာ အိုဘားမားရဲ႕ အာရုံစိုက္ေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြထဲက တစ္ခုပါ။ ျပဌာန္းဥပေဒဆိုလိုတဲ့အတိုင္း အစိုးရေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ေသနတ္ေရာင္းခ်သူေတြ ဥပေဒကိုပိုၿပီးေကာင္းမြန္စြာနားလည္ႏိုင္ဖို႔ ATF က ရွင္းလင္းခ်က္ထုတ္ထားမႈအေပၚမွာ အာရုံစိုက္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၃ ေကာ္နက္တီကတ္ျပည္နယ္ Newtown မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အစုအျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈအၿပီး ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ Everytown for Gun Safety က ေျပာပါတယ္။ အစိုးးရေရွ႕ေနေတြဟာ "စီးပြားေရးနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့" ကိစၥေတြမွာ တျခားျပစ္မႈေတြထက္ အေလးထားမႈႏႈန္းေတာ္ေတာ္ေလးေလ်ာ့က်ပါတယ္ တဲ့။ သူတို႔ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္အရ အဲဒီကိစၥမ်ဳိး ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ တရားစြဲဆိုခဲ့ၿပီး မူးယစ္ေဆးကုန္ကူးတဲ့ျပစ္မႈ ၇၇ ရာခိုင္ႏႈန္းတရားစြဲဆိုတာနဲ႔ဆို ႏႈန္းေတြ သိပ္ကြာျခားလွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အစိုးရေရွ႕ေနေတြအတြက္ ခက္ခဲတဲ့ေတာင္းဆိုမႈတစ္ခု
အိုဘားမားလက္ထက္ ငါးႏွစ္တာ Western Washington စတိတ္မွာ U.S. ေရွ႕ေနတစ္ဦးအျဖစ္တာတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ Quinn Emanuel ဥပေဒအက်ုိးေဆာင္ကုမဏီရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Jenny Durkan က အစိုးရေရွ႕ေနေတြအတြက္ ခက္ခဲတဲ့ေတာင္းဆိုမႈတစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ "အင္မတန္အကန္႔အသတ္မ်ားမ်ားရွိေနၿပီး ရံပံုေငြ၊ လူအရင္းအျမစ္နည္းနည္းနဲ႔ ျပႆနာေတြေတာ္ေတာ္ေလး က်ယ္ျပန္႔ေနတာကို ေဆာင္ရြက္ရမွာ၊ စီးပြားေရးနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ အေပၚ ဥပေဒဆိုတာနဲ႔ ေတြ႔ဆံုႏိုင္ဖို႔ တကယ္ကို ခက္ခဲပါတယ္။ ေသနတ္ေရာင္းေနတဲ့ လူတစ္ဦးကို သက္ေသျပရတာ အလြန္အမင္းကို ခက္ခဲလွတယ္လို႔ Durkan ကေျပာပါတယ္။ သူမရဲ႕အပိုင္းမွာ တရားမဝင္ေသနတ္ေရာင္းသူေတြကို ေအာင္ျမင္စြာတရားစြဲႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အႀကီးဆံုး အမႈကိစၥတစ္ခုမွာဆိုရင္ အခြန္ေရွာင္လြဲတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ လိုက္ယူခဲ့ရတာပါလို႔ သူမကေျပာျပခဲ့တယ္။ အိုဘားမားအစိုးရရဲ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲအားျဖင့္ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြဟာ အကူအညီရပါလိမ့္မယ္ ဒါေပမဲ့ အားလုံးေတာ့ အစြမ္းထက္လွမွာမဟုတ္ဘူး တဲ့။
အိုဘားမားရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြက အရင္းအျမစ္ျပႆနာကိုေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔လည္းရည္ရြယ္ပါတယ္။ အိုဘားမားအတြက္ ကြန္ဂရက္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ အိုဘားမားဟာ ATF ေအးဂ်င့္ ၂၀၀ နဲ႔ National Instant Criminal Background Check System အတြက္ စစ္ေဆးသူေတြ ၂၃၀ ပိုၿပီး ေခၚယူဖို႔ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေငြေၾကးအတြက္ ဥပေဒျပဌာန္းသူေတြက စီမံခန္႔ခြဲဖို႔ရွိေနပါတယ္။ ေအဂ်င္စီကို အားျဖည့္ေပးတာကို ပဓာနက်လိမ့္မယ္ လို႔ ATF အထူးတာဝန္ခံေအးဂ်င့္ေဟာင္း Joseph Vince ကို ေျပာတယ္။ ဘ႑ာေငြနည္းပါးတာနဲ႔ ဥပေဒေတြမတိက်တာဟာ "ေသနတ္ေထာက္ခံသူေတြက ေသနတ္ဥပေဒေတြကို သက္ေရာက္မႈမရွိေအာင္ျပဳလုပ္ထားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြပဲ" "ATF က အျပင္ထြက္ခရီးဆန္႔ၿပီး ေသနတ္ေရာင္းဝယ္သူေတြကို လိုက္မၾကည့္ႏိုင္သလို လူေတြက ATF တတ္ႏိုင္တာထက္ ပိုလို႔ တြန္းအားေပးဖို႔ စတင္ေနၾကၿပီ" လို႔ Vince ကေျပာပါတယ္။ ATF ရဲ႕ စာရင္းအရ ၂၀၁၄ မွာ ေအဂ်င္စီအတြင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးသူ ၇၈၀ ရွိၿပီး အထူးေအးဂ်င့္ ၂၄၉၀ ဦးရွိၾကတယ္။ အဲဒီလူအရင္းအျမစ္ပမာဏ လံုေလာက္သလားဆိုတာကို မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ATF က ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ "ယူအက္စ္က အလယ္အလတ္အဆင့္ရွိတဲ့ ရဲဌာနကို ၾကည့္ရင္ေတာင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာရွိတဲ့ ATF ဝန္ထမ္းေတြထက္ မ်ားမ်ားရွိေနတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ ျပည္နယ္ ၅၀ ခုနဲ႔ ေဒသေတြအတြက္ပါ လို႔ Vince က ေျပာခဲ့တယ္။ Vince ေနာက္ထပ္ မေက်မလည္ညည္းညဴေသးတာက ATF မွာရွိေနတဲ့ ဖိစီးလြန္းတဲ့ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြကိုပါ။ ေသနတ္ေရာင္းသူေတြကို တစ္ႏွစ္မွာ တစ္ႀကိမ္ပဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ခြင့္လည္းပါဝင္တယ္။ တျခားေအဂ်င္စီေတြ အဲဒီလိုလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ဳိး ရင္မဆိုင္ရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေသနတ္အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြေျပာတာက ေသနတ္စီမံခ်က္အသစ္ေတြနဲ႔ တြန္းအားေပးၿပီး ဒီေန႔ ဥပေဒသက္ေရာက္မႈမရွိတာကိုအသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳပမ္းမႈတိုင္းဟာ လွည့္ကြက္တစ္ခုပဲတဲ့။ "ဒီအစိုးရဟာ အျပင္းအထန္ ေသနတ္ဆန္႔က်င္တယ္။ သူတို႔ဒီရက္သတၱပတ္အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့တာက လက္ရွိဥပေဒကို ျပန္ျပင္ေျပာရုံေလးပဲ။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပံုမွာ အလြဲသံုးစားလုပ္ေနတာစလာၿပီ။ အဲဒါဟာ ဥပေဒလိုက္နာတဲ့တစ္ဦးခ်င္းစီကိုပဲ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး တရားဝင္ျဖစ္ေနတဲ့ဥပေဒကိုေအးစက္စက္ျဖစ္သြားေအာင္ သူတို႔ ႀကိဳးစားေနတာ" လို႔ Baker က ေျပာခဲ့တယ္။
Heritage Foundation က စီနီယာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ John Malcolm က သူဟာ အစိုးရေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သလို လက္ရွိေသနတ္ဥပေဒေတြဟာ အသံုးျပဳဖို႔ သိပ္ခက္ခဲေနတယ္ဆိုတာ လက္မခံပါဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ "ဥပေဒေတြဟာ သိပ္ကို လြတ္ထြက္ေနတယ္ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို မထိခိုက္ပါဘူး။ ေအာင္ျမင္တဲ့ဥပေဒသက္ေရာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ စြမ္းရည္မရွိသလိုလြတ္မေနပါဘူး။ လိုင္စင္မရွိတဲ့ေသနတ္ေရာင္းသူေတြကို တရားစြဲဆိုခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ယူဆခ်က္ဆိုရရင္ေတာ့ ဒီဥပေဒေတြ အသက္ဝင္တရားစြဲဆိုႏိုင္ေစဖို႔ သူတို႔ အရင္းအျမစ္ေတြ ပိုၿပီးျမွပ္ႏွံၾကတယ္ဆိုရင္၊ သူတို႔ တတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္" လို႔ Malcolm ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ATF ေပၚမွာ ကန္႔သက္ခ်ဳပ္ခ်က္မႈတိုင္းဟာ အခက္အခဲႀကီးအျဖစ္ အက်ဳိးအေၾကာင္းခိုင္လံုေနေစတယ္။ "ATF ဟာ Fast and Furious ရုပ္ရွင္ထဲကလို စစ္ဆင္ေရးေတြအတြက္ ၾကံ႕ၾကံ႕ခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒါဟာ သူတို႔မွာ သက္ေသျပႏိုင္တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ သိပ္ၿပီးျပင္းထန္ခက္ခဲခဲ့တယ္။ စစ္ဆင္ေရးတစ္ခုမွာဆိုရင္ ေအဂ်င္စီက ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့သူေတြကို ဖမ္းဆီးႏိုင္ေရးအတြက္ ကာတယ္စီးပြားေရးသမားႀကီးေတြကို ေသနတ္ေတြျဖည့္တင္းေထာက္ပံ့ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္နက္ေတြအမ်ားႀကီး လမ္းေၾကာင္းရွာမရေပ်ာက္ဆံုးသြားတာနဲ႔ပဲ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ရဖူးတယ္" လို႔ Malcolm ကရွင္းျပခဲ့တယ္။
Malcolm သံသယျဖစ္ေနေသးတာက သမၼတရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ ေဝဖန္သူေတြက ေတာင္းဆိုလာတဲ့ကိစၥေတြကို တစ္ခုခုျပဳလုပ္ေပးႏိုင္မလားဆိုတာကိုပါ။ ATF ရဲ႕ရွင္းလင္းခ်က္က စည္းမ်ဥ္းေတြ၊ ဥပေဒေတြေအာက္မွာပဲရွိေနပါေသးတယ္။ တရားစြဲဆိုဖို႔ ATF ရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြဟာ တရားသူႀကီးေတြနဲ႔ အစိုးရေရွ႕ေနေတြေပၚမွာပဲ မူတည္ေနပါလိမ့္မယ္။ ေအဂ်င္စီရဲ႕နည္းလမ္းအတိုင္း အိမ္ျဖဴေတာ္က လိုက္ပါေဆာင္ရြက္မွာဟုတ္/ မဟုတ္ကိုလည္း အိုဘားမားေထာက္ခံအားေပးသူေတြအတြက္ေတာ့ မရွင္းလင္းေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးအမႈကိစၥေတြကို မၾကာခဏအေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိုဘားမားအစိုးရက အစိုးရေရွ႕ေနေတြကိုတြန္းအားေပးလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ သူတို႔က ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ "အဲဒီအမႈကိစၥေတြကို တရားစြဲဆိုပံုေတြကို ၾကည့္ၿပီး လာမယ့္ လ၊ ႏွစ္ေတြမွာ ဘာေတြျဖစ္လာမလဲဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီး ရလဒ္ေတြသိလာရမွာပါ" လို႔ ေသနတ္အၾကမ္းဖက္မႈကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ Law Center အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ Robyn Thomas က ေျပာတယ္။ "လက္ရွိအေျခအေနအမွန္ကေတာ့ U.S အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေနေတြက တရားစြဲတဲ့အခါ အခုရွင္းလင္းခ်က္ကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ တရားစြဲဆိုမႈေတြကို တြန္းအားေပး ေနပါၿပီ။ အဲဒီအမႈကိစၥေတြကို ပိုၿပီးအနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီ။ စည္းမ်ဥ္းေတြမွာ သြားမပါေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဘယ္လို ဖိအားေပးလာၾကမလဲ"
Source: Why even the gun laws that exist don't always get enforced | CNN
သူ႔ရဲ႕ စီမံခ်က္အသစ္ေတြထဲက တခ်ဳိ႕ဟာ ရွိၿပီးသားဥပေဒကို အသံုးျပဳဖို႔ အရင္းအျမစ္ေတြနဲ႔ အခက္အခဲေတြရဲ႕ ကိစၥကို သိရွိႏိုင္မယ့္ပံုစံထုတ္ထားပါတယ္လို႔ အိုဘားမားက ေျပာပါတယ္။ ATF ေအးဂ်င့္ေတြ ထပ္တိုးေပးတာနဲ႔ နည္းဥပေဒေတြကို ရွင္းလင္းလြယ္ကူေအာင္စီစဥ္ၿပီး ဥပေဒကို ပိုၿပီးအသံုးျပဳႏိုင္ေစမွာပါတဲ့။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေသနတ္အခြင့္အေရးေထာက္ခံအားေပးတဲ့အဖြဲ႔အစည္း National Rifle Association- NRA)ကိုလည္း အိုဘားမား က ဦးတည္ေျပာခဲ့ေသးတယ္။ NRA အဖြဲ႔ဟာ ေဆြးေႏြးပြဲကို မတက္ေရာက္ခဲ့ဘဲ "ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္က အသက္ဇီဝေတြကို ကယ္ဆယ္ဖို႔ဆိုရင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို တရားစြဲရမယ္ သမၼတႀကီး" လို႔ မေက်နပ္ခ်က္ကို twitter မွာ tweet ခဲ့ပါတယ္။ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ရဲအရာရွိေဟာင္းတခ်ဳိ႕က သဲသဲကြဲကြဲမရွိ၊ သြားမပါသလိုျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ရမယ့္အရင္းအျမစ္ေတြ ကင္းမဲ့ေနတာဟာ ဖက္ဒရယ္ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြကို အခက္ေတြ႔ေစတယ္ လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္ေရးအားေပးသူေတြဟာ ဥပေဒျပဌာန္းမႈကို အားေလ်ာ့ေအာင္နဲ႔ ေအဂ်င္စီေတြကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေအာင္ တမင္တကာပဲလုပ္ေဆာင္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေတြဟာ အသံုးမဝင္ဘူးလို႔ သူတို႔ကေျပာပါတယ္။ ရည္ညႊန္းခဲ့တဲ့ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္ေရးအားေပးသူေတြကိုေတာ့ အမည္တပ္ေဖာ္ျပဖို႔ CNN က ျငင္းဆန္ခဲ့တယ္။ လႊတ္ေတာ္တရားစီရင္ေရးရာဌာနက ေျပာတာက သမၼတဟာ အရင္းအျမစ္ေတြမ်ားမ်ားရွာေဖြဖို႔ တြန္းအားေပးေနၿပီး ေအဂ်င္စီက Smart on Crime မူဝါဒမ်ဳိးသံုးကာ ျပစ္မႈေတြကို သက္သက္ညာညာကိုင္တြယ္ေနတယ္တဲ့။ "ဌာနက စံုစမ္းစစ္ၿပီး တရားစြဲဆိုေရးအရင္းအျမစ္ေတြကို အာရုံစိုက္ေနတယ္။ အဲဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာျဖစ္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္ျပစ္မႈေတြေပၚမွာ အႀကီးမားဆံုးထိေရာက္မႈ ရရွိလိမ့္မယ္" လို႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Patrick Rodenbush က ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ "ဌာနရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေလွ်ာ့ခ်ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ျပစ္မႈတစ္ခုက်ဳဴးလြန္ၿပီးသူေတြ တစ္ဦးခ်င္းစီတရားစြဲရုံမွ်မကဘဲ တားျမစ္ထားတဲ့တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ လက္ထဲေသနတ္မရရွိႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ကိုပါ ႀကိဳးပမ္းတယ္" လို႔ ပါရွိတယ္။
ေသနတ္အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြဟာ တရားစြဲဆိုေရးကိစၥေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို အျငင္းပြားေနၾကတယ္။ သူတို႔က ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြဟာ တကယ္ေတာ့ အိုဘားမား လက္ေအာက္မွာ က်ဆင္းသြားတယ္၊ ႏိုင္ငံသားေတြအလုိလိုက္ အႀကိဳက္ေဆာင္ၿပီး လက္ရွိဥပေဒေတြကို အလြဲသံုးစားလုပ္ဖို႔ သူက ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ေဝဖန္ေနၾကတာပါ။
ျပစ္မႈေတြထက္ ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္တာ ပိုနည္းေအာင္
မျငင္းႏိုင္ၾကတဲ့အခ်က္က အစိုးရေရွ႕ေနေတြဟာ ေသနတ္ျပစ္မႈေတြကို တရားစြဲဆိုအျပစ္ေပးတာေတြ ပိုနည္းနည္းလာတာပါ။ သူတို႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာထက္ တရားရုံးတင္ျပစ္ဒဏ္ေပးတာနည္းလာၾကတယ္။ ဖက္ဒရယ္ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြဟာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အိုဘားမား အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ထက္မွာ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း က်ဆင္းသြားခဲ့တယ္လို႔ NRA အဖြဲ႔ဝင္ Jennifer Baker က အဖြဲ႔က တြက္ခ်က္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ညႊန္းဆိုျပခဲ့တယ္။ ေသနတ္ဥပေဒျပဌာန္း ခ်မွတ္ဖို႔ အိုဘားမား ရဲ႕ ႀကိဳပမ္းခ်က္ကို စိန္ေခၚေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေသနတ္ပစ္သတ္မႈတစ္ခုအတြင္း ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ Navy SEAL အရာရွိ Chris Kyle ရဲ႕ဇနီး Taya Kyle ကလည္း NRA ရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို ရည္ညႊန္းၿပီး ေမးခြန္းထုတ္လာခဲ့တယ္။ "ေနာက္ဆံုး ကၽြန္မၾကားလိုက္တာက ေသနတ္ျပစ္မႈေတြကို ဖက္ဒရယ္တရားစြဲဆိုမႈဟာ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္တဲ့။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြဟာ စာရင္းပံုစံေတြေပၚမွာရွိႏွင့္ေနၿပီးသား ဒီအတိုင္းပဲရွိေနၾကတယ္။ ကၽြန္မတို႔က တရားမစြဲဆိုၾကဘူး။ အဲဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးကိစၥႀကီးတစ္ခုရွိေနၿပီ။ မဟုတ္ဘူးလား သမၼတႀကီး" လို႔ Kyle က အိုဘားမားကို ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့တယ္။ အိုဘားမားက သူမရဲ႕ေမးခြန္းအတြက္ တိတိက်က်အခ်က္ မေျဖခဲ့ပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္ျပစ္မႈႏႈန္းေလ်ာ့ပါးေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့ကိစၥဟာ ေသနတ္ေတြက လံုျခံဳစိတ္ခ်ရေအာင္မျပဳလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အဓိပါယ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူးလို႔ပဲ ေျပာသြားခဲ့တယ္။ ျပႆနာအားလံုးကို မေျဖရွင္းႏိုင္တာဟာလည္း ဘာကိုမွေျဖရွင္းဖို႔ မႀကိဳးစားဖူးဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုမဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ထပ္ေျပာသြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအုပ္စုေတြက ေျပာတယ္။ ၂၀၀၄ အမွတ္အသားေတာင္မွ အျမင့္မားဆံုးမဟုတ္ခဲ့ပါဘူးတဲ့။ ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒသုေတသနအဖြဲ႔အစည္း Third Way ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Americans for Gun Safety ရဲ႕ ၂၀၀၃ ေလ့လာခ်က္တစ္ခုမွာ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာကာလအတြင္း အၾကမ္းဖ်ဥ္း ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ တရားစြဲဆိုမႈရွိခဲ့တာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ တရားစြဲဆိုမႈ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ရာဇဝတ္သားတစ္ဦးက ေသနတ္လက္ဝယ္ရွိေနတာနဲ႔ တျခားဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္က်ဴးလြန္ေနစဥ္ ေသနတ္လက္ဝယ္ရွိေနတာ စတဲ့ ဥပေဒ ၂ ခုေအာက္မွာရွိေနၾကတယ္။ ေသနတ္တရားစြဲဆိုမႈေတြျမင့္တက္ေနခ်ိန္တုန္းက သမၼတ ေဂ်ာ့ရွ္ဒဗလ်ဴဘုရွ္ဟာ အဲဒီျပဌာန္းဥပေဒႏွစ္ခုနဲ႔ အာရုံစိုက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ ရဲ႕ေလ့လာခ်က္မွာ ဖက္ဒရယ္ေသနတ္ဥပေဒ ၂၀ ကို လံုးဝအသံုးမျပဳသေလာက္ ခ်န္လွပ္ထားတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီေလ့လာခ်က္က ၂၀၀၃ က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ Third Way ရဲ႕ စီနီယာမူဝါဒပိုင္းအၾကံေပး Sarah Trumble ေျပာတာက ဒီေန႔ အဲဒီေလ့လာခ်က္ကို ျပဳလုပ္မယ္ဆိုရင္ ကြဲျပားခ်က္ေတြပိုၿပီးေတြ႔ရဦးမယ္၊ အဲဒါကို သံသယျဖစ္မိပါတယ္ တဲ့။ ျပႆနာက အဖုအထစ္ေတြ မ်ားလွတယ္လို႔ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအုပ္စုေတြက ေျပာပါတယ္။ အိုဘားမားရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ဥပေဒလိုက္နာေရးမွာ ကြာဟမႈျဖစ္ေနတာေတြေစ့ပိတ္သြားဖို႔ ဦးတည္တာ၊ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းတာလို႔ ေျပာပါတယ္။
တစ္ခုက ရိုးရွင္းတဲ့ အရင္းအျမစ္ျပႆနာတစ္ခုပါ။ လိုင္စင္ရလက္နက္ကုန္သည္ေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ ATF နဲ႔ အမ်ဳိးသားတိုက္ရိုက္ျပစ္မႈေနာက္ေၾကာင္းစစ္ေဆးတဲ့စနစ္ - National Instant Criminal Background Check System တို႔မွာ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လူအင္အား အားနည္းေနၿပီး ဗ်ဴရိုကေရစီနည္းလမ္းနဲ႔ ျပည့္အင္ရႈပ္ေထြးေနတယ္ လို႔ ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးေထာက္ခံသူေတြက ဆိုတယ္။ အဲဒီဥပေဒေတြဟာ တရားရုံးမွာစြဲဆိုလိုက္ဖို႔ အဆင့္ေတြသိပ္မ်ားေနၾကတယ္။ အမႈကိစၥေတြကို တရားရုံတင္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရေရွ႕ေနရုံးဆီပို႔ဖို႔က အဟန္႔အတားတစ္ခုျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ႏိုင္ေျခမရွိတဲ့ အမႈကိစၥေတြကို ရုံးတင္ၿပီး အခ်ိန္မျဖဴန္းလိုၾကဘူးလို႔လည္း အဲဒီအုပ္စုေတြက ေျပာပါတယ္။ "ေသနတ္ဥပေဒေတြဟာ အလြန္႔အလြန္ ျပဌာန္းမႈမရွိအသက္မဝင္ျဖစ္ေနၾကတာ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းက စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဒါမွမဟုတ္ ဥပေဒအာဏာသက္ေရာက္မႈက မေအာင္မျမင္ျဖစ္ေနလို႔မဟုတ္ဘူးး။ တမင္တကာမတည္ႏိုင္တဲ့နည္းမ်ဳိးနဲ႔ ေရးထားတာေၾကာင့္ပါ" လို႔ Trumble က ေျပာပါတယ္။ "သူတို႔ဟာ တရားစြဲဖို႔ အင္မတန္ မတိမက်ျဖစ္ေနတယ္။ စံႏႈန္းေတြဟာ တရားရုံးမွာရင္ဆိုင္ေတြ႔ၾကဖို႔ သိပ္ျမင့္တယ္။ ျပစ္ဒဏ္ေတြဟာ သိပ္နည္းေနၿပီး တရားစြဲဆိုဖို႔ အေထာက္အထားေတြ သိပ္နည္းပါးေနတယ္" လို႔ဆိုတယ္။
Gun Control Act က ေတာင္းဆိုထားတာက "စီးပြားေရးနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့" ေသနတ္ေရာင္းခ်တာေတြဟာ ATF ဆီကေန လိုင္စင္တစ္ခုရဖို႔ပါ။ လိုင္စင္ရကုန္သည္ေတြဟာ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ကိုင္တဲ့အခါ ေနာက္ေၾကာင္းစစ္ေဆးတာေတြ လက္ခံေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ဥပေဒေတြကိုလည္း လိုက္နာရပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းမွာ "စီးပြားေရးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားသလဲ" ဆိုတာ မရွင္းလင္းပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရေရွ႕ေနေတြက ေျပာပါတယ္၊ ဥပေဒကိုခ်ဳိးေဖာက္ေနၾကတဲ့ အြန္လိုင္းနဲ႔ ေသနတ္ျပပြဲေတြမွာ လက္နက္ေပါင္းစံုေရာင္းေနတဲ့ လိုင္စင္မရွိသူေတြ တစ္ဦးခ်င္းစီကို သက္ေသျပတရားစြဲဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္ တဲ့။
အဲဒါဟာ အိုဘားမားရဲ႕ အာရုံစိုက္ေနတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြထဲက တစ္ခုပါ။ ျပဌာန္းဥပေဒဆိုလိုတဲ့အတိုင္း အစိုးရေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ေသနတ္ေရာင္းခ်သူေတြ ဥပေဒကိုပိုၿပီးေကာင္းမြန္စြာနားလည္ႏိုင္ဖို႔ ATF က ရွင္းလင္းခ်က္ထုတ္ထားမႈအေပၚမွာ အာရုံစိုက္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၃ ေကာ္နက္တီကတ္ျပည္နယ္ Newtown မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အစုအျပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈအၿပီး ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ Everytown for Gun Safety က ေျပာပါတယ္။ အစိုးးရေရွ႕ေနေတြဟာ "စီးပြားေရးနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့" ကိစၥေတြမွာ တျခားျပစ္မႈေတြထက္ အေလးထားမႈႏႈန္းေတာ္ေတာ္ေလးေလ်ာ့က်ပါတယ္ တဲ့။ သူတို႔ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္အရ အဲဒီကိစၥမ်ဳိး ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ တရားစြဲဆိုခဲ့ၿပီး မူးယစ္ေဆးကုန္ကူးတဲ့ျပစ္မႈ ၇၇ ရာခိုင္ႏႈန္းတရားစြဲဆိုတာနဲ႔ဆို ႏႈန္းေတြ သိပ္ကြာျခားလွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အစိုးရေရွ႕ေနေတြအတြက္ ခက္ခဲတဲ့ေတာင္းဆိုမႈတစ္ခု
အိုဘားမားလက္ထက္ ငါးႏွစ္တာ Western Washington စတိတ္မွာ U.S. ေရွ႕ေနတစ္ဦးအျဖစ္တာတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ Quinn Emanuel ဥပေဒအက်ုိးေဆာင္ကုမဏီရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Jenny Durkan က အစိုးရေရွ႕ေနေတြအတြက္ ခက္ခဲတဲ့ေတာင္းဆိုမႈတစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ "အင္မတန္အကန္႔အသတ္မ်ားမ်ားရွိေနၿပီး ရံပံုေငြ၊ လူအရင္းအျမစ္နည္းနည္းနဲ႔ ျပႆနာေတြေတာ္ေတာ္ေလး က်ယ္ျပန္႔ေနတာကို ေဆာင္ရြက္ရမွာ၊ စီးပြားေရးနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ အေပၚ ဥပေဒဆိုတာနဲ႔ ေတြ႔ဆံုႏိုင္ဖို႔ တကယ္ကို ခက္ခဲပါတယ္။ ေသနတ္ေရာင္းေနတဲ့ လူတစ္ဦးကို သက္ေသျပရတာ အလြန္အမင္းကို ခက္ခဲလွတယ္လို႔ Durkan ကေျပာပါတယ္။ သူမရဲ႕အပိုင္းမွာ တရားမဝင္ေသနတ္ေရာင္းသူေတြကို ေအာင္ျမင္စြာတရားစြဲႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အႀကီးဆံုး အမႈကိစၥတစ္ခုမွာဆိုရင္ အခြန္ေရွာင္လြဲတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ လိုက္ယူခဲ့ရတာပါလို႔ သူမကေျပာျပခဲ့တယ္။ အိုဘားမားအစိုးရရဲ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲအားျဖင့္ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြဟာ အကူအညီရပါလိမ့္မယ္ ဒါေပမဲ့ အားလုံးေတာ့ အစြမ္းထက္လွမွာမဟုတ္ဘူး တဲ့။
အိုဘားမားရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြက အရင္းအျမစ္ျပႆနာကိုေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔လည္းရည္ရြယ္ပါတယ္။ အိုဘားမားအတြက္ ကြန္ဂရက္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေပးဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ အိုဘားမားဟာ ATF ေအးဂ်င့္ ၂၀၀ နဲ႔ National Instant Criminal Background Check System အတြက္ စစ္ေဆးသူေတြ ၂၃၀ ပိုၿပီး ေခၚယူဖို႔ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေငြေၾကးအတြက္ ဥပေဒျပဌာန္းသူေတြက စီမံခန္႔ခြဲဖို႔ရွိေနပါတယ္။ ေအဂ်င္စီကို အားျဖည့္ေပးတာကို ပဓာနက်လိမ့္မယ္ လို႔ ATF အထူးတာဝန္ခံေအးဂ်င့္ေဟာင္း Joseph Vince ကို ေျပာတယ္။ ဘ႑ာေငြနည္းပါးတာနဲ႔ ဥပေဒေတြမတိက်တာဟာ "ေသနတ္ေထာက္ခံသူေတြက ေသနတ္ဥပေဒေတြကို သက္ေရာက္မႈမရွိေအာင္ျပဳလုပ္ထားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြပဲ" "ATF က အျပင္ထြက္ခရီးဆန္႔ၿပီး ေသနတ္ေရာင္းဝယ္သူေတြကို လိုက္မၾကည့္ႏိုင္သလို လူေတြက ATF တတ္ႏိုင္တာထက္ ပိုလို႔ တြန္းအားေပးဖို႔ စတင္ေနၾကၿပီ" လို႔ Vince ကေျပာပါတယ္။ ATF ရဲ႕ စာရင္းအရ ၂၀၁၄ မွာ ေအဂ်င္စီအတြင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးသူ ၇၈၀ ရွိၿပီး အထူးေအးဂ်င့္ ၂၄၉၀ ဦးရွိၾကတယ္။ အဲဒီလူအရင္းအျမစ္ပမာဏ လံုေလာက္သလားဆိုတာကို မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ATF က ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ "ယူအက္စ္က အလယ္အလတ္အဆင့္ရွိတဲ့ ရဲဌာနကို ၾကည့္ရင္ေတာင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာရွိတဲ့ ATF ဝန္ထမ္းေတြထက္ မ်ားမ်ားရွိေနတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ ျပည္နယ္ ၅၀ ခုနဲ႔ ေဒသေတြအတြက္ပါ လို႔ Vince က ေျပာခဲ့တယ္။ Vince ေနာက္ထပ္ မေက်မလည္ညည္းညဴေသးတာက ATF မွာရွိေနတဲ့ ဖိစီးလြန္းတဲ့ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြကိုပါ။ ေသနတ္ေရာင္းသူေတြကို တစ္ႏွစ္မွာ တစ္ႀကိမ္ပဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ခြင့္လည္းပါဝင္တယ္။ တျခားေအဂ်င္စီေတြ အဲဒီလိုလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ဳိး ရင္မဆိုင္ရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေသနတ္အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြေျပာတာက ေသနတ္စီမံခ်က္အသစ္ေတြနဲ႔ တြန္းအားေပးၿပီး ဒီေန႔ ဥပေဒသက္ေရာက္မႈမရွိတာကိုအသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳပမ္းမႈတိုင္းဟာ လွည့္ကြက္တစ္ခုပဲတဲ့။ "ဒီအစိုးရဟာ အျပင္းအထန္ ေသနတ္ဆန္႔က်င္တယ္။ သူတို႔ဒီရက္သတၱပတ္အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့တာက လက္ရွိဥပေဒကို ျပန္ျပင္ေျပာရုံေလးပဲ။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပံုမွာ အလြဲသံုးစားလုပ္ေနတာစလာၿပီ။ အဲဒါဟာ ဥပေဒလိုက္နာတဲ့တစ္ဦးခ်င္းစီကိုပဲ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး တရားဝင္ျဖစ္ေနတဲ့ဥပေဒကိုေအးစက္စက္ျဖစ္သြားေအာင္ သူတို႔ ႀကိဳးစားေနတာ" လို႔ Baker က ေျပာခဲ့တယ္။
Heritage Foundation က စီနီယာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ John Malcolm က သူဟာ အစိုးရေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သလို လက္ရွိေသနတ္ဥပေဒေတြဟာ အသံုးျပဳဖို႔ သိပ္ခက္ခဲေနတယ္ဆိုတာ လက္မခံပါဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ "ဥပေဒေတြဟာ သိပ္ကို လြတ္ထြက္ေနတယ္ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကို မထိခိုက္ပါဘူး။ ေအာင္ျမင္တဲ့ဥပေဒသက္ေရာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ စြမ္းရည္မရွိသလိုလြတ္မေနပါဘူး။ လိုင္စင္မရွိတဲ့ေသနတ္ေရာင္းသူေတြကို တရားစြဲဆိုခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ယူဆခ်က္ဆိုရရင္ေတာ့ ဒီဥပေဒေတြ အသက္ဝင္တရားစြဲဆိုႏိုင္ေစဖို႔ သူတို႔ အရင္းအျမစ္ေတြ ပိုၿပီးျမွပ္ႏွံၾကတယ္ဆိုရင္၊ သူတို႔ တတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္" လို႔ Malcolm ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ATF ေပၚမွာ ကန္႔သက္ခ်ဳပ္ခ်က္မႈတိုင္းဟာ အခက္အခဲႀကီးအျဖစ္ အက်ဳိးအေၾကာင္းခိုင္လံုေနေစတယ္။ "ATF ဟာ Fast and Furious ရုပ္ရွင္ထဲကလို စစ္ဆင္ေရးေတြအတြက္ ၾကံ႕ၾကံ႕ခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒါဟာ သူတို႔မွာ သက္ေသျပႏိုင္တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ သိပ္ၿပီးျပင္းထန္ခက္ခဲခဲ့တယ္။ စစ္ဆင္ေရးတစ္ခုမွာဆိုရင္ ေအဂ်င္စီက ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့သူေတြကို ဖမ္းဆီးႏိုင္ေရးအတြက္ ကာတယ္စီးပြားေရးသမားႀကီးေတြကို ေသနတ္ေတြျဖည့္တင္းေထာက္ပံ့ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္နက္ေတြအမ်ားႀကီး လမ္းေၾကာင္းရွာမရေပ်ာက္ဆံုးသြားတာနဲ႔ပဲ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ရဖူးတယ္" လို႔ Malcolm ကရွင္းျပခဲ့တယ္။
Malcolm သံသယျဖစ္ေနေသးတာက သမၼတရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ ေဝဖန္သူေတြက ေတာင္းဆိုလာတဲ့ကိစၥေတြကို တစ္ခုခုျပဳလုပ္ေပးႏိုင္မလားဆိုတာကိုပါ။ ATF ရဲ႕ရွင္းလင္းခ်က္က စည္းမ်ဥ္းေတြ၊ ဥပေဒေတြေအာက္မွာပဲရွိေနပါေသးတယ္။ တရားစြဲဆိုဖို႔ ATF ရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြဟာ တရားသူႀကီးေတြနဲ႔ အစိုးရေရွ႕ေနေတြေပၚမွာပဲ မူတည္ေနပါလိမ့္မယ္။ ေအဂ်င္စီရဲ႕နည္းလမ္းအတိုင္း အိမ္ျဖဴေတာ္က လိုက္ပါေဆာင္ရြက္မွာဟုတ္/ မဟုတ္ကိုလည္း အိုဘားမားေထာက္ခံအားေပးသူေတြအတြက္ေတာ့ မရွင္းလင္းေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးအမႈကိစၥေတြကို မၾကာခဏအေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိုဘားမားအစိုးရက အစိုးရေရွ႕ေနေတြကိုတြန္းအားေပးလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ သူတို႔က ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ "အဲဒီအမႈကိစၥေတြကို တရားစြဲဆိုပံုေတြကို ၾကည့္ၿပီး လာမယ့္ လ၊ ႏွစ္ေတြမွာ ဘာေတြျဖစ္လာမလဲဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီး ရလဒ္ေတြသိလာရမွာပါ" လို႔ ေသနတ္အၾကမ္းဖက္မႈကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ Law Center အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ Robyn Thomas က ေျပာတယ္။ "လက္ရွိအေျခအေနအမွန္ကေတာ့ U.S အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေနေတြက တရားစြဲတဲ့အခါ အခုရွင္းလင္းခ်က္ကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ တရားစြဲဆိုမႈေတြကို တြန္းအားေပး ေနပါၿပီ။ အဲဒီအမႈကိစၥေတြကို ပိုၿပီးအနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီ။ စည္းမ်ဥ္းေတြမွာ သြားမပါေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဘယ္လို ဖိအားေပးလာၾကမလဲ"
Source: Why even the gun laws that exist don't always get enforced | CNN
ၿဖိဳးၿဖိဳး
(ဆက္ရန္)-
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အေမရိက
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_11.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ကေနဒါ
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_15.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ယူေက
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_66.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/06/blog-post_13.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဂ်ပန္
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/06/blog-post_11.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အေမရိက
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_11.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ကေနဒါ
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_15.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ယူေက
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/02/blog-post_66.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/06/blog-post_13.html
ေသနတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဂ်ပန္
http://www.myworld-phyophyo.com/2016/06/blog-post_11.html
No comments:
Post a Comment