"မႈိ" မခိုတြယ္ေအာင္ ဘယ္လိုေဆာင္၊ ဘာေတြေရွာင္

"mushroom" လို႔ဆိုတဲ့ စားသံုးလို႔ရတဲ့မႈိေတြရဲ႕ အရသာခ်ဳိခ်ဳိကို လူတိုင္းနီးပါးႏွစ္သက္ၾကေပမယ့္ "mold" (mould) ဆိုတဲ့ မႈိကေတာ့ျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အႏၱရာယ္ႀကီးလွပါတယ္။ ေရွာင္ၾကဥ္ရေလ့ရွိတယ္။ အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ မႈိေတြရဲ႕ အဓိကပစ္မွတ္က ေဟာင္းႏြမ္းေဆြးေျမ႕မႈ နဲ႔ စိုထိုင္းမႈၾကည္ရွည္ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ေနရာေတြကိုပါ။ အိမ္ေတြမွာ မႈိျပႆနာၾကံဳရၿပီဆို ခ်က္ခ်င္းေဆးေၾကာသန္႔ရွင္းပစ္ရပါမယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ ေရစိမ့္က်ေနတဲ့ေနရာကို ျပဳျပင္ရမွာပါ။ ေရေၾကာင့္ပ်က္စီးေနတဲ့ ေရစပ္စပ္ေနရာ၊ေတြနဲ႔ ပစၥည္းပစၥယေတြကို ေျခာက္ေသြ႕ေစဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၂၄ နာရီကေန ၄၈နာရီအတြင္း မႈိစတင္တြယ္ကပ္ႀကီးထြားတတ္ပါတယ္။ မႈိေတြဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထဲက အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုပါ။ အျပင္ဘက္ေတြမွာ သစ္ရြက္ေၾကြနဲ႔ ေသဆံုးေနတဲ့သစ္ပင္ေတြလို သဘာဝေျမၾသဇာကုန္ဆံုးသြားတဲ့ေနရာမွာ မႈိေတြ သဘာဝအတိုင္းေပါက္ပြားတတ္ၾကတယ္။ အိမ္အတြင္းဘက္ေတြမွာေတာ့ မႈိႀကီးထြားမႈဟာ ေရွာင္ၾကဥ္ဖယ္ရွားသင့္တဲ့အရာပါ။ 

မႈိ နဲ႔ အိမ္

သာမန္မ်က္စိနဲ႔ျမင္ႏိုင္တဲ့မ်ဳိးမႈန္ေတြဟာ အိမ္တြင္းအိမ္ျပင္ေလထဲမွာ ေဝ့ဝဲေနတတ္တယ္။ အိမ္တြင္းမွာ မႈိေပါက္ပြားတာကေတာ့ အဲဒီမ်ဳိးမႈန္ေတြဟာ စိုထိုင္းေနတဲ့မ်က္ႏွာျပင္မွာ ေနရာယူလိုက္ၾကတာေၾကာင့္ပါ။ မႈိအမ်ုိးေပါင္းမ်ားစြာရွိေနပါတယ္။ ဘာမႈိပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရ ဒါမွမဟုတ္ စိုထိုင္းမႈမရွိဘဲနဲ႔ မရွင္သန္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ ေလထဲမွာေဝ့ဝဲေနတတ္ၾကတဲ့ မႈိျဖစ္ေစတဲ့မ်ဳိးမႈန္ေတြက ျပႆနာႀကီးႀကီးမားမားမရွိလွေပမဲ့ စိုထိုင္းတဲ့ေနရာမွာ ေနရာက်သြားတဲ့မႈိေတြကေတာ့ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေစတဲ့ အလာဂ်င္ေတြ ထုတ္ေပးႏိုင္တယ္။ တခ်ဳိ႕မႈိေတြက အဆိပ္သင့္ဓာတ္ေပါင္းေတြပါဝင္ေနတဲ့ mycotoxin ေတြထုတ္ၾကတယ္။ အဲဒီလိုမႈိေတြကို ရႈသြင္းမိရင္၊ ကိုင္တြယ္မိရင္ အထိမခံႏိုင္တဲ့လူတစ္ဦးခ်င္းစီေပၚမူတည္ၿပီး ဓာတ္မတည့္မႈ ျပင္းျပင္း/ ေလ်ာ့ေလ်ာ့ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဓာတ္မတည့္တဲ့တုန္႔ျပန္မႈေတြမွာဆိုရင္ hay fever ပံုစံလကၡဏာလို ႏွာေခ်၊ ႏွာေစး၊ မ်က္စိနီရဲတတ္ၿပီး ပန္းနာရင္က်ပ္ရွိသူေတြမွာ ေရာဂါပိုၿပီးဆိုးဝါးႏိုင္ပါတယ္။ 

မႈိေတြခုိတြယ္ျခင္းမရွိရေလေအာင္

• ေရစိမ့္ယို/ ဖိတ္လွ်ံတဲ့ေနတဲ့အတြင္းဘက္ေနရာေတြမွာ စိုထိုင္းပစၥည္း၊ ေနရာေတြကို ေရစိမ့္က်မႈစတင္ျဖစ္ခဲ့ခ်ိန္ကေန၂၄-၄၈ နာရီအတြင္း ေျခာက္ေသြ႕ေစဖို႔ႀကိဳးစားပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ မႈိေတြေပါက္ပြားလာေလ့မရွိပါဘူး။

• ေခါင္မိုးေရတေလွ်ာက္ေတြကို မွန္မွန္ေဆးေၾကာျပဳျပင္ေပးပါ။

• အေဆာက္အဦေအာက္ခံေနရာေတြမွာ ေရေတြဝပ္ႏိုင္တဲ့ေနရာမ်ဳိး ဖယ္ရွားပစ္ပါ။

• ေလေအးေပးစက္က ေရဆင္းပိုက္သန္႔ရွင္းေစၿပီး ေရစက္စီးဆင္းတဲ့လမ္းေၾကာင္းမပိတ္ဆို႔ေအာင္၊ ေရေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္စီးေနေအာင္ ဂရုစိုက္ေပးပါ။

• အတြင္းဘက္စိုထိုင္းမႈေလ်ာ့က်ေအာင္ ထိန္းသိမ္းပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အတြင္းဘက္ေလထုစိုထိုင္းမႈပမာဏ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းစိုုထိုင္းဆခန္႔ရွိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကည့္ပါ။ (အေကာင္းဆံုးက ၃၀ နဲ႔ ၅၀ ၾကားမွာပါ) ေလထုစိုထိုင္းမႈမီတာတိုင္းတာတဲ့စက္ေလး - humidity meter ဟာ ေသးငယ္ၿပီး ေစ်းမႀကီးပါဘူး။ ၁၀-၅၀ ေဒၚလာအတြင္းရွိပါတယ္။ တံခါးမွန္၊ နံရံ နဲ႔ ပိုက္ေတြမွာ မွာ ေငြ႔ရည္ဖြဲ႔တာ စိုထိုင္းေနတာမ်ဳိးေတြ႕ရၿပီဆိုရင္ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့မ်က္ႏွာျပင္ျဖစ္ဖို႔ လႈပ္ရွားရပါေတာ့မယ္။ ေငြ႔ရည္ဖြဲ႕တာဟာ စိုထိုင္းဆျမင့္တက္တဲ့ လကၡဏာျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။

• စြတ္စိုမႈကိုျဖစ္ေစတဲ့ ေလမႈတ္ပစၥည္းမ်ဳိး ဥပမာ အဝတ္ေျခာက္စက္၊ မီးဖို၊ မီးလံုးပါအပူေပးစက္ေတြကို အျပင္ဘက္အဆင္ေျပမယ့္ေနရာ ထုတ္ထားလိုက္ပါ။ airconditioner လိုအပ္ရင္သံုးေပးပါ။

• ေရခ်ဳိးခန္းထဲမွာတပ္ထားတဲ့ေလစုပ္ပန္ကန္ဖြင့္ေပးပါ။ ေရခ်ဳိးေနတဲ့အခါ ျပဴတင္းေပါက္ကိုဖြင့္ထားပါ။ ခ်က္ျပဳတ္ေနစဥ္အခ်ိန္နဲ႔ ပန္းကန္ေဆးစက္ဖြင့္ထားတဲ့အခ်ိန္တိုင္းမွာလည္း  ေလထုတ္လႊတ္တဲ့ ပန္ကာသံုးေပးတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ျပဴတင္းေပါက္ဖြင့္ထားေပးတာကို ဂရုစိုက္ျပဳလုပ္ေပးပါ။

မိႈေတြ ေဆးေၾကာသန္႔စင္မယ္ဆိုရင္

မႈိေပါက္ပြားေနတဲ့ဧရိယာကိုၾကည့္ၿပီးဆံုးျဖတ္ရပါမယ္။ မႈိေတြရဲ႕ ဧရိယာဟာ ၁၀စတုရန္းေပထက္နည္းမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ရွင္းလင္းႏိုင္တဲ့ပမာဏပါ။ အပူေပး/ ေလဝင္ေလထြက္ နဲ႔ ေလေအးေပးစက္စနစ္ (HVAC) မွာ မႈိေၾကာင့္အလုပ္မလုပ္ေတာ့ဘူး (ဥပမာအနီးအနားမွာ မႈိေတြရွိေနတာေတြ႕ရတာေၾကာင့္) ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ပညာရွင္ကို ေခၚယူျပင္ဆင္သင့္ပါတယ္။ HVAC စနစ္ကိုလည္း အလုပ္မလုပ္ဘဲရပ္ထားပါ။ တစ္အိမ္လံုးကို မႈိေတြပ်ံ႕ႏွံ႕သြားႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။ မိလႅာအညစ္အေၾကးနဲ႔ တျခား ညစ္ညမ္းေနတဲ့ေရေၾကာင့္ ေရနဲ႔ မႈိျပႆနာမ်ဳိးၾကံရမယ္ဆိုရင္လည္း ကိုယ္တိုင္မေျဖရွင္းသင့္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ့္ရဲ႕က်န္းမာေရးပါ။ မႈိေတြ မေဆးေၾကာခင္ က်န္းမာေရးအတိုင္ပင္ခံကၽြမ္းက်င္သူနဲ႔ ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ေရေဘး နဲ႔ မီးေဘးေၾကာင့္ပ်က္စီးခဲ့တဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြ၊ ပရိေဘာဂ နဲ႔ ေကာေဇာ၊ ေျခသုတ္ခံု ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းဖို႔ကေတာ့ ကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကတယ္။

• ေရပိုက္ေရယုိတဲ့ေနရာနဲ႔ တျခားေရျပႆနာရွိတဲ့ေနရာကို ခ်က္ခ်င္း၊ ျမန္ႏိုင္သေလာက္ျမန္ျမန္ေလးပဲျပင္ပါ။ ပစၥည္းေတြအားလံုးေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ျပဳလုပ္ပါ။

• မႈိရွိေနတဲ့မ်က္ႏွာျပင္ေတြကို ေၾကးခၽြတ္ေဆးနဲ႔ တိုက္ခၽြတ္ေဆးေၾကာၿပီး လံုးဝေျခာက္ေသြ႔ေနပါေစ။ (အယ္လ္ကိုေဟာပါတဲ့ ဘရန္ဒီ- ေစ်းနည္းနည္းဘရန္ဒီကိုယ့္မွာရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲ
ဒီဘရန္ဒီနဲ႔ မႈိေဆးေၾကာထားတဲ့ေနရာေတြကို spray နဲ႔ ဖ်န္းေပးထားႏိုင္ပါတယ္။)

• စုတ္ယူ/ စိမ့္ဝင္ႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ဥပမာ မ်က္ႏွာၾကက္အုတ္ၾကြပ္ျပား နဲ႔ ေကာေဇာေတြကို ႏွေျမာမေနဘဲ ေဝးေဝးလႊင့္ပစ္လိုက္ပါ။ မႈိေတြဟာ စိမ့္ဝင္ႏို္င္တဲ့ပစၥည္းေတြရဲ႕ အက္ကြဲေၾကာင္းေတြနဲ႔ ေနရာလြတ္ေတြမွာပါ အျပည့္ေနရာယူသြားႏိုင္ၾကတယ္။ အဲဒီအခါ အကုန္အစင္ရွင္းလင္းေဆးေၾကာပစ္ဖို႔ မလြယ္ကူႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

အကာအကြယ္အျဖစ္ ဝတ္ဆင္သင့္တာက

• N-95 respirator မ်က္ႏွာဖံုးကာအသက္ရႈစက္အသံုးျပဳပါ။ (၁၂-၂၅ ေဒၚလာေလာက္ကုန္က်ပါမယ္) အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာ အံဝင္ဂြင္က်ျဖစ္မျဖစ္ ဆိုင္မွာအရင္စမ္းသပ္၊ ၾကည့္ရႈၿပီးမွအသံုးျပဳပါ။ ကြက္တိျဖစ္မေနခဲ့ပဲ ဝတ္ဆင္အသံုးျပဳခဲ့ရင္လည္း တပ္ဆင္ထားၿပီးအက်ဳိးမရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။

• လက္အိတ္ရွည္ရွည္ (လက္ဖ်ံတစ္ဝက္ေလာက္ဖံုး) ဝတ္ေပးပါ။ အေပ်ာ့စား ေၾကးခၽြတ္ေဆး အသံုးျပဳရင္ ရိုးရိုးအိမ္သံုးရာဘာလက္အိတ္ေတြ ဝတ္ဆင္ႏိုင္တယ္။ ကလိုရင္းအစြန္းခၽြတ္ေဆးလို ျပင္းတဲ့ေဆးရည္ - ပိုးသတ္ေဆး biocide ေတြသံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သဘာဝ ရာဘာ၊ neoprene ၊ nitrile ၊ polyurethane ဒါမွမဟုတ္ PVC လက္အိတ္မ်ဳိးသံုးပါ။ အကာအကြယ္မပါတဲ့ လက္နဲ႔ မိႈေတြ၊ မႈိရွိေနတဲ့ ပစၥည္းေတြ မထိေတြ႕သင့္ပါဘူး။

• ေလကာ/ ေရကာမ်က္မွန္ တပ္ပါ။ ေလဝင္ေလထြက္မရွိတဲ့ မ်က္မွန္မ်ဳိးကို ပိုၿပီးညႊန္းခ်င္ပါတယ္။ မႈိနဲ႔ မ်ဳိးမႈန္ေတြ မ်က္လံုးကို ခိုကပ္ျခင္းက ကာကြယ္ရမွာပါ။

မႈိ ရွိ/ မရွိ ဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ

မႈိေတြ ေပါက္ပြားေနတာျမင္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ဖို႔မလိုလွပါဘူး။ အေသးစိတ္စစ္ေဆးမႈမွာဆိုရင္ေတာ့ မ်က္ႏွာျပင္နမူနာယူ ၿပီး ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္တာကို American Industrial Hygiene Association (AIHA)၊ American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) ဒါမွမဟုတ္ တျခား ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုရဲ႕ သရုပ္ခြဲနည္းလမ္းေတြအတိုင္း လိုက္နာလုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။

ပုန္းကြယ္ေနတဲ့ မႈိ

မႈိရွိမယ္လို႔ သံသယရွိႏိုင္တဲ့ေအာက္သိုးသိုး မႈိအနံ႔မ်ဳိးရေနရင္၊ ေရစိမ့္က်ေနတဲ့ေနရာမ်ဳိးအေဆာက္အဦမွာရွိေနရင္၊ အိမ္သားေတြ က်န္းမာေရးျပႆနာရွိေနၾကရင္ မႈိေတြကို မျမင္ရရင္ေတာင္ မႈိရွိေနႏိုင္တာ သံသယျဖစ္စရာပါ။ မႈိေတြဟာ ေျခာက္ေသြ႕တဲ့နံရံေနာက္ကြယ္မွာ၊ နံရံကပ္စကၠဴ၊ တံခါးရြက္၊ မ်က္ႏွာၾကက္ထိပ္ပိုင္း၊ ေကာ္ေဇာ္ေတြရဲ႕ ေအာက္၊ ေျခသုတ္ဖံုအခင္းေတြ စတဲ့ေနရာေတြမွာ ပုန္းကြယ္ေနတတ္ၾကတယ္။ ပရိေဘာဂေတြရဲ႕ အေနာက္ဘက္နံရံေနရာကိုလည္း စစ္ေဆးၾကည့္ပါ။ အဲဒီလိုပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိးမႈိေတြကို ရွင္းလင္းတဲ့အခါမွာေတ့ အခက္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ နံရံကပ္စကၠဴေတြအကုန္လံုးခြာခ်ပစ္ရတာမ်ဳိးပါ။ ကလိုရင္းအစြန္းခၽြတ္ေဆးလို biocide ေတြအသံုးျပဳဖို႔ေတာ့ မညႊန္းေပမဲ့ လိုအပ္တဲ့အေျခအေနေတြမွာ အသံုးျပဳရေလ့ရွိတယ္။ biocide သံုးထားတယ္ဆိုရင္ အဲဒီဧရိယာေလဝင္ေလထြက္ေကာင္းမြန္ေနေအာင္ ဂရုစိုက္ေပးပါ။ အျပင္ဘက္ကို ေလထုတ္လႊတ္ႏိုင္ေအာင္ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ အေရးႀကီးတာက ကလိုရင္းအစြန္းခၽြတ္ေဆးနဲ႔ တျခား သန္႔စင္ေဆးရည္၊ တျခားဆပ္ျပာရည္ေတြနဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွ တြဲမသံုးမိေစဖို႔ပါ။ ဆပ္ျပာရည္ေတြမွာပါဝင္တဲ့ အမိုးနီးယားနဲ႔ ကလိုရင္းခၽြတ္ေဆး ေပါင္းစပ္မိရင္ အဆိပ္ေငြ႕ေတြထုတ္လႊတ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ အထူးသတိျပဳဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။

မီးဖိုေခ်ာင္ထဲက မႈိ

မီးဖိုခန္းထဲမွာ မႈိေတြမၾကာခဏေတြ႕ရွိရတတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မီးဖိုထဲမွာ အစိုဓာတ္မ်ားတဲ့ေနရရာေတြ အမ်ားႀကီးပဲရွိေနတာေၾကာင့္ပါ။ ဥပမာ ဘံုဘိုင္ေခါင္းကက်တဲ့ေရေတြနဲ႔ ဆူပြက္တဲ့ေရက လြင့္ပ်ံေနတဲ့ေရေႏြးေငြ႕ေတြပါ။ တျခားအေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ မႈိ ေပါက္ပြားလြယ္တဲ့အစားအေသာက္ေတြအျမဲမ်ားျပားေနတာေၾကာင့္ေပါ့။ မီးဖိုခန္းထဲမွာ ေလထုဟာ ကာလၾကာရွည္စြတ္စိုထိုင္မႈိင္းမႈ ျမင့္တက္ေနတတ္တယ္။ အဲဒီအေျခအေနဟာ မႈေတြစတင္ေပါက္ပြားေစပါတယ္။ မီးဖိုခန္းထဲမွာ ေပါင္းအိုးက ထြက္လာတတ္တဲ့ ေရေႏြးေငြ႕နဲ႔ ပန္းကန္ေတြေဆးတဲ့အခါ လည္ပတ္တဲ့စက္ကထြက္လာတဲ့ ေရခိုးေရေငြ႕ဟာ စိုထိုင္းဆျမင့္တက္ေစတယ္။ မီးဖိုခန္းထဲေလဝင္ထြက္ေကာင္းမြန္ေစဖို႔ ျပတင္းတံခါး၊ တံခါးမေတြဖြင့္ထားရမွာပါ။ စြတ္စိုထိုင္းမႈကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။

ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ပန္းကန္ေတြကိုမေဆးခဲ့ဖူးဆိုရင္၊ မႈိေတြစတင္ႀကီးပြားလာတာေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ပန္းကန္ေတြမေဆးဘဲ ဆင့္ပံုထားခဲ့ၿပီး အခ်ိန္မ်ားမ်ားေပးထားခဲ့ရင္ သူတို႔ေပါက္ပြားလာၾကမွာပါ။ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက အသံုးျပဳၿပီးတာနဲ႔ ပန္းကန္ေတြေဆးေၾကာဖို႔ပါ။ အစိုဓာတ္ရွိတဲ့ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲက အစားအေသာက္ေတြဟာလည္း မႈိတြယ္ကပ္ဖို႔ လြယ္ကူလွပါတယ္။ အသီးအႏွံ နဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြက မႈိေတြအႀကိဳက္ဆံုးေနရာေတြပါ။ သစ္သီးထည့္ထားတဲ့ဗန္းေအာက္ေျခ၊ ေရခဲေသတၱာထဲကေအာက္ေျခေတြမွာ မႈိေတြစတင္တြယ္ကပ္ေနမလား အျမဲစစ္ေဆး ေဆးေၾကာေပးသင့္ပါတယ္။ 

မီးဖိုခန္းထဲက အမႈိက္ပံုးကိုလည္း တစ္ေန႔စာရလာႏိုင္တဲ့အမႈိက္ပမာဏေလာက္အရြယ္ပဲ ထားေပးပါ။ အဲဒါမွ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးစီးလို႔ အမႈိက္ပံုးထဲ အမႈိက္ေတြေရာက္သြားခဲ့တာနဲ႔ အမႈိက္ပံုးျပည့္သြားမွာပါ။ အဲဒီေတာ့ အမႈိက္လႊင့္ပစ္ဖို႔ လက္မေႏွးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အသား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္လွီးတဲ့ စဥ့္နီတံုးေလးေတြမွာလည္း မႈိုတြယ္ကပ္ဖို႔ လြယ္ကူပါတယ္။ မွန္မွန္ေဆးေၾကာၿပီး ေျခာက္ေသြ႔ေနေစဖို႔ ဂရုစိုက္ပါ။ တစ္ပတ္တစ္ခါ ရွာလကာရည္နဲ႔ ေဆးေၾကာေပးသင့္ပါေသးတယ္။ ပထမ ရွာလကာရည္နဲ႔ စဥ့္နီတံုးကို ေဆးေၾကာထားပါ။ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ထားၿပီးမွ ေရနဲ႔ေဆးေၾကာႏိုင္ပါတယ္။ 

မႈိ နဲ႔ အစားအစာ

မႈိေတြဟာ အက္ဆစ္ဓာတ္ၾကြယ္ဝတဲ့ ယို၊ ဂ်ယ္လီ၊ သနပ္အခ်ဥ္၊ အသီးအႏွံ နဲ႔ အာလူးေတြမွာ ရွင္သန္ႏိုင္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေသးေသးမႊားမႊားမႈိေလးေတြဟာ ပ်က္စီးဖို႔လည္းလြယ္ကူတာေၾကာင့္ အပူခ်ိန္ ၂၁၂ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ခန္႔၊ ဆူပြက္တဲ့ေရ ညႊန္းဆိုထားတဲ့ၾကာခ်ိန္ေလာက္ယူလိုက္ရင္ သူတို႔ကြယ္ေပ်ာက္သြားၾကမွာပါ။ အစားအေသာက္ေတြသိမ္းဆည္းတဲအခါ မ်ဳိးမႈန္ေတြေနရာမယူေအာင္ လံုျခံဳေအာင္ထားပါ။ အစိုဓာတ္ထိန္းထားဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အသီးအႏွံေတြကို ပလပ္စတစ္အိတ္ ( ဒါမွမဟုတ္ စကၠဴအိတ္) နဲ႔ ထုပ္ပိုးထားသင့္ပါတယ္။ ဖြင့္ၿပီးသြားတဲ့ စည္သြပ္ဗူးမ်ဳိးကို စားၿပီးထားနဲ႔ ေရခဲေသတၱာထဲ ခ်က္ခ်င္းသိမ္းပါ။ အဲဒီလိုအစားအေသာက္မ်ဳိးကို ေရခဲေသတၱာအျပင္ဘက္မွာ ၂ နာရီထက္ပိုၾကာေအာင္ မထားခဲ့ပါနဲ႔။ ၃ ၊ ၄ ရက္ထက္ ပိုၾကာေအာင္လည္း သိမ္းဆည္းမထားဘဲ  ျမန္ျမန္ကုန္ေအာင္ပဲ စားပစ္လိုက္ပါ။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ အေရအတြက္ နည္းနည္းခ်င္းပဲ ဝယ္ယူၿပီး ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္တာက မႈိေတြေပါက္ပြားဖို႔ အခြင့္အလမ္းမရွိျဖစ္ေနမွာပါ။ မႈိတက္ေနတဲ့ ပစၥည္းကို ႏွာရႈပ္/ ရႈမသြင္းမိပါေစနဲ႔။ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းျပႆနာေတြျဖစ္ႏိုင္လို႔ပါ။ မႈိတက္ေနတဲ့အစားအစာဆိုရင္ေတာ့ လႊင့္ပစ္လိုက္တာအေကာင္းဆံုးပါပဲ။ စကၠဴအိတ္ေလးနဲ႔ထည့္ၿပီးလံုျခံဳစြာထုပ္ပိုးၿပီးမွ လႊင့္ပစ္သင့္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ တိရစၦာန္ေလးေတြ မႈိေတြရဲ႕ရန္မက်ေရာက္ေအာင္ ဂရုစိုက္ေပးပါ။ ေရခဲေသတၱာနဲ႔ အစားအစာသိမ္းဆည္းတဲ့စတိုခန္းေလးေတြကို မၾကာခဏေစာင့္ၾကည့္ ရွင္းလင္းေပးတာဟာလည္း မႈိေတြမေပါက္ပြားေစႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းပါပဲ။

မႈိ နဲ႔  အဝတ္အစား

မႈိ တြယ္ကပ္ေနတဲ့အဝတ္အစားေတြကို ရွင္းလင္းဖို႔က ေရပူ၊ အစြန္းခၽြတ္ေဆး နဲ႔ ရွာလကာရည္တို႔ပါ။ ေရပူဟာ မႈိေတြကို ရွင္းလင္းႏိုင္သလို အဝတ္အစားကိုလည္း ပ်က္စီးေစတတ္ပါတယ္။ မႈိေဆးေၾကာတဲ့ေဆးရည္ နဲ႔ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႀကိမ္ေလာက္ေလွ်ာ္ေပးတာဟာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ၿပီးရင္ေတာ့ ေနေရာင္ထဲမွာ လွမ္းထားေပးသင့္ပါတယ္။ ေနေရာင္ရဲ႕ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟာ မႈိေတြကို ေသဆံုးေစတယ္။ အစြန္းခၽြတ္ေဆးဟာ မႈိေတြကိုရွင္းလင္းေပးတယ္။ အဝတ္အစားေတြရဲ႕ အေသြးအေရာင္ေတြလည္း မွိန္ေလ်ာ့သြားေစႏိုင္ပါေသးတယ္။ ခၽြတ္ေဆးပါဆပ္ျပာရည္ clorox ဒါမွမဟုတ္ Oxiclean တို႔ကိုလည္းအသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ရွာလကာရည္ဟာလည္း မႈိေတြကို ေသဆံုးေစႏိုင္တာေၾကာင့္ အဝတ္ေလွ်ာ္တဲ့အခါ ရွာလကာရည္ကို ထည့္သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္နဲ႔ ေလွ်ာ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရွာလကာရည္ ႏွစ္ခြက္အထိ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ လက္နဲ႔ပဲ ေလွ်ာ္မယ္ဆိုရင္ white vinegar တစ္ခြက္ထည့္ၿပီး ေရတစ္ပံုးနဲ႔အဝတ္အစားအားလံုးနစ္သည္အထိ တစ္နာရီခန္႔စိမ္ထားေပးပါ။ ၿပီးရင္ ပံုမွန္အဝတ္ေလွ်ာ္သလိုပဲ ေလွ်ာ္ဖြပ္ႏိုင္ပါတယ္။ လိုအပ္ခဲ့ရင္ အဲဒီအတိုင္းေနာက္ထပ္ ႏွစ္ႀကိမ္သုံးႀကိမ္ေလွ်ာ္ေပးသင့္ပါတယ္။

မႈိ နဲ႔ သားေရ

မႈိဟာ သားေရရဲ႕ နံပါတ္တစ္ရန္သူေတြထဲက တစ္ဦးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ရွင္းလင္းေဆးေၾကာဖို႔ကေတာ့ မခက္ခဲလွပါဘူး။ (သိုး၊ ႏြားသားေရ အတြင္းဘက္သား (Suede / Nubuck) သားေရနဲ႔ ခ်ဳပ္လုပ္ထားတဲ့ ကုတ္၊ အဝတ္အစား၊ ရႈးဖိနပ္၊ အိတ္ေတြကိုေတာ့ ဒီနည္းလမ္းေလးေတြအသံုးမျပဳသင့္ပါဘူး။)

ေႏြးေထြးတဲ့အခန္းထဲမွာ လံုးဝေျခာက္ေသြ႔တဲ့အထိ ထားေပးပါ။

သားေရမ်က္ႏွာျပင္ေပၚက မႈိေတြကို အဝတ္စိုနဲ႔ ဖယ္ရွားပစ္ပါ။ ဒုတိယတစ္ႀကိမ္ ေျခာက္ေသြ႔သြားေအာင္ေစာင့္ေပးပါ။ လံုးဝေျခာက္ေသြ႔သြားၿပီဆိုေတာ့မွ သားေရ cleaner ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ေပ်ာ့တဲ့ဆပ္ျပာ (baby shampoo လုိမ်ဳိး) အသံုးျပဳၿပီး သန္႔စင္ႏိုင္ပါတယ္။ မႈိေတြမရွိေတာ့ဘူးဆိုမွ သားေရ conditioner တင္ေပးပါ။ ၿပီးရင္ေတာ့ မႈိေနာက္ထပ္တစ္ခါျပန္မလာႏိုင္မယ့္ ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႔ေသြ႕အခန္းထဲ သိမ္းဆည္းႏိုင္ပါၿပီ။ (သားေရပစၥည္းကို ေဆးေၾကာတဲ့အခါ cleaner မသံုးခင္ အစက္ခ်ၿပီး ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ထားၾကည့္ၿပီးမွ ပ်က္စီးစြန္းထင္မႈရွိ/ မရွိၾကည့္ပါ။ ၿပီးမွ အားလံုးေဆးေၾကာေပးႏိုင္ပါတယ္။ သားေရအတြက္ detergent ဆပ္ျပာမႈန္႔ ဘယ္ေတာ့မွ အသံုးမျပဳပါနဲ႔။) မႈိေတြ ခိုဝင္တြယ္ကပ္ျခင္းမရွိေအာင္ ေဆာင္ရမယ့္/ ေရွာင္ရမယ့္နည္းလမ္းေလးေတြအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းနဲ႔ မႈိကင္းစင္တဲ့အိမ္ေလး၊ မိႈကင္းစင္တဲ့အသံုးအေဆာင္ နဲ႔ အစားအေသာက္ေတြ ပိုင္ဆိုင္ရယူႏိုင္ပါေစေပါ့။ ။

Source : http://www.epa.gov/mold/moldguide.html

http://vintageclothing.about.com/od/alterationcare/ht/leather_mold.htm

http://www.wikihow.com/Prevent-Mold-in-the-Kitchen

ၿဖိဳးၿဖိဳး

(Living Fashion Magazine, July, 2014)