ဥမင္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ေတာ္ "ေနပယ္လ္" ကိုသြားၾကမလား

Bootဖိနပ္စီးထားတဲ့ ေျခေထာက္တစ္ဘက္ ေဘာလုံးကန္ေနတဲ့ပံုလား။ မဟုတ္ပါဘူးေနာ္။ ဒါက ေျမထဲပင္လယ္ ေဒသက အီတလီႏိုင္ငံနဲ႔ စစၥလီကြ်န္းကေလးပါ။ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို ဦးဆာင္ခဲ့တဲ့ ဖက္ဆစ္ႀကီး မုဆိုလီနီေႀကာင့္ စစ္ဒါဏ္ကို မြမြေႀကေအာင္ ခံခဲ့ရရွာတယ္။ စစ္ဘုရင္ နပိုလီယန္ရဲ႔ ျပင္သစ္တပ္နဲ႔ စပိန္တပ္တို႔ကလည္း တလွည့္စီ သိမ္းပိုက္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကေန႔ေနပယ္လ္ ၿမိဳ႔ေတာ္ဟာ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြ တပုံတပင္နဲ႔ အလွမပ်က္ပဲထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ေခတ္နဲ႔အညီ ၿပဳျပင္မြန္းမံလို႔ လွပတည္ရွိေနဆဲ။ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြ ၀င္လာမစဲ တသဲသဲပါပဲ။

ေနပယ္လ္္ၿမိဳ႔ေတာ္(ေရွးေရွးတုံးအခါက  Napoli လို႔ ေခၚႀကတယ္)ေနပယ္လ္ ဆိုတာက ေရွးေဟာင္းဂရိ ဘာသာစကားနဲ႔ဆိုရင္ “ၿမိဳ႔သစ္" လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။

တည္ေနရာ - အီတလီႏိုင္ငံ(ကဲ့ပ္ပါနီယာေဒသ)

40  ံ50’42”N  14  ံ15’30”E/40.84500  ံN  14.25833  ံE

ဧရိယာစုစုေပါင္း - 117.27km2 (45.28 sq mi)

ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ - 17m  (56ft)

လူဦးေရ - 959,574  (2012)

ေနပယ္လ္ၿမိဳ႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ Lord Lytton ေရးတဲ့ THe Last Day of Pompeii ၀တၳဳထဲက ေနပယ္လ္ၿမိဳ႕သူကေလး အိုင္အိုနီ နဲ႔ မ်က္မျမင္ ပန္းသည္မေလး ႏိုင္ဒီယာ တို႔ကို သတိရမိတယ္။ယူနက္စကိုအဖြဲ႔က ေနပယ္လ္ဟာ ကမၻာမွာ ယဥ္ေက်းမွဳ အထြန္းကားဆံုး ျဖစ္တယ္ ကမၻာ့ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြ တပုံတပင္ ရွိတယ္လို႔ စံထားရတဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ ဥေရာပရဲ႔႕အႀကီးဆုံး ရာဇ၀င္သမိုင္းၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ရွည္လ်ားတဲ့ သမိုင္းေႀကာင္းေတြ ရွိေနတာပါ။ စာေပယဥ္ေက်းမွဳ တေက်ာ့ျပန္ထြန္းကားလာတဲ့ေခတ္မွာ ေနပယ္လ္ ဟာ စာေပ၊ ဂီတ၊ အႏုပညာ မွာ ေရာမၿမိဳ႕ႏွင့္ မီလန္ၿမိဳ႕ၿပီးရင္ တတိယ လိုက္တဲ့ ၿမိဳ႕ျဖစ္တယ္။ ဂရိေတြဟာလည္း ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ အေျခခ်ေနထိုင္လာႀကတာမို႕ ေနပယ္လ္မွာ ႀသဒယ္ဆီ Odyssey ကဗ်ာ လကၤာရွည္ႀကီးဟာလည္း ေက်ာ္ႀကားလွတယ္။

ေနပယ္လ္ၿမိဳ႕ဘုရားေက်ာင္း အတြင္းပိုင္း တစ္ေနရာ၊Nuovoရဲတိုက္၊သေဘၤာဆိပ္ကမ္း ရွဳခင္း၊ေတာ္၀င္ နန္းေတာ္ႀကီး၊

ေနပယ္လ္ၿမိဳ႔ရဲ့ခ်စ္စရာ  ပုံရိပ္မ်ား။ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားနဲ႔ အစည္ကားဆုံးေနရာထဲက တခ်ိဳ႕ပါ

ေရွးေဟာင္းဂရိပံုျပင္လာ သေဘၤာသားမ်ားကို ညိွဳ႔ယူတတ္ေသာ ငွက္တပိုင္း လူတပိုင္း မာယာရွင္နတ္မိမယ္ႏွင့္ သေဘၤာသားမ်ား

၉ရာစုႏွစ္ BC မွာဂရိပိုင္ရုဒ္ကြ်န္းက သေဘၤာသားမ်ားဟာေရေႀကာင္းခရီးကေန        မက္ဂါရီ ဆိပ္ကမ္းကို  အေသးစားကုန္ပစၥည္းမ်ားေရာင္း၀ယ္ရင္းအေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ႀကတယ္။ သူတို႔ဟာ   ေနာက္ပိုင္းအေျခခ် ေနထိုင္မွဳ မ်ားျပားလာတယ္။ ထဲထဲ၀င္၀င္ျဖစ္လာတယ္။ ဂရိယဥ္ေက်းမွဳ ေနပယ္လ္မွာ စတင္ပ်ိဳးေထာင္မိၿပီး ျပန့္ပြားထြန္းကားခဲ့တယ္။

အလယ္ေခတ္ ဘုရင္မ်ား စိုးစံရာ Nuovo ရဲတိုက္ႀကီးေနပယ္လ္ႏိုင္ငံေတာ္၊ စစၥလီႏိုင္ငံေတာ္ 

ဒါက Palazzo Capodimonte အမ်ိဳးသားျပတိုက္ပါ

ေနပယ္ဟာ ဒုတိယ ကမၻာစစ္မွာ ဗုံးဒါဏ္ကို အမ်ားဆုံခံခဲ့ရတာပါ။ စစ္ပြဲၿပီးသြားတဲ့ေနာက္ ေနပယ္ကို အႀကီးစား မြန္းမံျပင္ဆင္ခဲ့ရတယ္။ အခုဆိုရင္ ေနပယ္ဟာ အီတလီမွာ ေရာမ၊မီလန္၊တူရင္ ၿမိဳ႕ေတြ ၿပီးရင္  စတုတၳေျမာက္ စီးပြားေရးၿမိဳ႔ေတာ္အျဖစ္ နာမည္ေက်ာ္ႀကားလို႔ေနတယ္။ သေဘၤာဆိပ္ၿမိဳ႔ျဖစ္ေပမဲ့ ေျမေအာက္ဥမင္လမ္းေတြလဲ ေပါေပါမ်ားမ်ားရွိတယ္။ ခရီးသြား ဧည့္သည္မ်ားအတြက္ သာယာလွပတဲ့ ရွဳခင္းေတြက တေမွ်ာ္တေခၚ ျပည့္ႏွက္ေနတယ္။ ဥေရာပအတြက္ ေနပယ္လ္ဟာ အေရးအပါဆုံး သေဘၤာဆိပ္ၿမိဳ႔လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးက ၿမိဳ႔စား နယ္စားႀကီးမ်ား နန္းထိုင္ရာ ၿမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္လို႔ သာယာ၀ေျပာတာ က်က္သေရရွိတာ ခန့္ညားတာ   အလွအပစသည္ ထူးၿပီးေျပာျပဖို႔ မလိုေတာ့ပါဘူး။ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို အလည္အပတ္လာေရာက္ဖို႔ ထူးၿပီး ဆြဲေဆာင္စရာ မလိုေတာ့တာပါ။ ေနပယ္လ္မွာ သမိုင္း၀င္ျပတိုက္ေတြ ျပခန္းေတြနဲ႔ ခ်မ္းသာႀကြယ္၀တယ္လို႔ စာဆိုရွိတယ္။ ေနပယ္လ္အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဟာ ျပတိုက္အမ်ားအျပားထဲက ေရွးေဟာင္းအႏုပညာဘာသာရပ္နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ျပတိုက္တစ္ခုပါ။ ကမၻာမွာ ေရာမအင္ပါယာထြန္းကားမွဳ ဘယ္လာက္ႀကီးျမတ္တယ္ဆိုတာ ေဖၚညႊန္းေနပါတယ္။ ပြန္ေပၿမိဳ႔နဲ႔ ဟာက်ဴလာနီယန္ၿမိဳ႔ကို ဗြီဆူးဗီီးယပ္စ္ မီးေတာင္ေခ်ာ္ရည္ ဖုံးလႊမ္းရာက ေျမေအာက္က ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ၁၈ရာစုႏွစ္က လူတို႔ အသုံးအေဆာင္ အိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂပစၥည္းစသည္ ျပန္လည္ တူးေဖၚ ျပသႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ မင္းသား Gaetano Filangieri  က ေရွးေခတ္အႏုပညာသည္တို႔ရဲ႕အေမြအႏွစ္လက္ရာ ပစၥည္းေတြကို စုေဆာင္းႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

၁၄၉၄-၁၄၉၈အီတာလွ်ံ စစ္ပြဲ အတြင္း အေျမာက္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ၀င္ေရာက္လာေသာ နပိုလီယန္၏  ျပင္သစ္စစ္သားမ်ား

၁၉ရာစုႏွစ္ ေနပယ္လ္ဆိပ္ကမ္း ပန္းခ်ီကား

လူထုစုေ၀းေနက် သမိုင္း၀င္ေနရာPlazza del  Plebiscito

၁၈ ရာစုႏွစ္က ဗြီဆူးဗီြးယပ္စ္ (Vesuvius ) မီးေတာင္ႀကီး ေပါက္ကြဲေနစဥ္  ပန္းခ်ီကား 

မီးေတာင္က  ေခ်ာ္ရည္ေတြဟာ  ပြန္ေပၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕လုံးကို  ဖုံးအုပ္သြားခဲ့တယ္။
(ဒီအေႀကာင္း ပြန္ေပၿမိဳ႕၏ ေနာက္ဆုံးေန႔မ်ား ၀တၳဳမွာ ဖတ္ရွဳႏိုင္ပါတယ္။) 

 ေနပယ္လ္ၿမိဳ႔လည္ေခါင္က San Lorenzo Maggiore ဘုရားေက်ာင္းပါ

ဘရင္ဂ်ီဂိုဏ္ခ်ဳပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ထိုင္ပါတယ္။ ကမၻာအရပ္ရပ္က ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္မ်ား ႏွစ္စဥ္စက္တင္ဘာ ၁၉ရက္ေန႔တိုင္း  ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ေနပယ္လ္ၿမိဳ႔သူၿမိဳ႔သားေတြ သို႔မဟုတ္ရပ္ေ၀းက ဘုရားဖူးေတြဟာ သူေတာ္စင္ Saint Januariusရဲ႕ ထူးျခားျဖစ္စဥ္ကို ေစာင့္ႀကည့္ဖို႔ စုေ၀းလာႀကတယ္။သူေတာ္စင္ကဆိုပါတယ္။ ေျခာက္ေသြ႕ေနတဲ့  ေသြးေတြဟာ အရည္အျဖစ္ေျပာင္းလဲၿပီး သူ႕ခႏၶာကိုယ္တြင္းစီး၀င္လိမ့္မယ္လို႔ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ေမြသရီထံက  ဗ်ာဒိတ္ရရွိထားတယ္ တဲ့။ ဒါ့ေႀကာင့္ အယူသီးသူေတြဟာ ယခုတိုင္ ေနပယ္လ္ကဘုရားေက်ာင္းမွာ စုေ၀းလာေရာက္ ေစာင့္ႀကည့္ႀကပါတယ္။ အဓိက ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ဓမၼာရံုမ်ား၊ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွာ ဧည့္သည္မ်ားနဲ႕ ျပည့္နက္ေနတတ္ပါတယ္။ စစၥလီနဲ႔ ေနပယ္လ္ဟာ ၁၄၅၈ခုႏွစ္မွာ ကြဲျပားသြားခဲ့တယ္။Ferdinand I လက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၁၅၀၁မွာ ျပင္သစ္ဘုရင္ လူ၀ီ XII (LouisXII) က တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး သိပ္မႀကာခင္မွာပဲ စပိန္က ျပင္သစ္ထံကေန ျပန္လည္ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယေန႔ ေနပယ္လ္ဟာ အီတာလွ်ံ ကြ်န္းဆြယ္မွာ ပထမဦးဆုံး ဥမင္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႔ေတာ္အျဖစ္ ေသသပ္လွပ  ပီျပင္စြာ ထင္ရွားတည္ရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ခရီးသြားေတြဟာ အီတလီႏိုင္ငံကို ဦးတည္လိုက္တာနဲ႔ ေနပယ္လ္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို အရင္ဦးဆံုးေျခခ်လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔ ျပင္းျပတဲ့ဆႏၵေတြရွိေနၾကတယ္။        ။

Florist
Source (Photos included) : Wikipedia

Living Fashion Magazine, May, 2013