ဟိုသတင္း ဒီသတင္း

၁. နတ္သမီးတိုင္းျပည္ “ပန္ဒိုရာ” ဆီ

ဒါရိုက္တာဂ်ိမ္းစ္ကင္မရြန္ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ Avatar ရုပ္ရွင္ ၂၀၀၉ က စတင္ျပသခဲ့ေတာ့ ပရိတ္သတ္ေတြရဲ႕ အားပါးတရအမႊမ္းတင္ခ်ီးမြမ္းမႈေတြ မရပ္တန္႔ႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ ျပာလဲ့လဲ့အသားအရည္ပိုင္ရွင္ နာဗီရဲ႕ လွပတဲ့အိမ္၊ အံ့ဘနန္းဆန္းျပားလွပလြန္းလွတဲ့ ပန္ဒိုရာတိုင္းျပည္ဆီကို 3D အထူးျပဴလုပ္ခ်က္ေတြ၊ ျမင္ကြင္းက်ယ္ပိတ္ကားေတြနဲ႔ ေဆာင္ယူသြားႏိုင္ခဲ့လို႔ပါ။ အခုေတာ့ Avatar ေျမဆီေျခခ်ႏိုင္ေတာ့မယ္။ ပန္ဒိုရာနတ္သမီးတုိင္းျပည္မွာ တကယ့္ဘဝစစ္တစ္ခု တည္ေဆာက္ျဖတ္သန္းႏိုင္မယ့္အခြင့္အေရးကို ဒစ္စေနးက ဧည့္သည္ေတြအတြက္ဖန္တီးေပးေတာ့မယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ေဝါ့ထ္ဒစ္စေနးအပမ္းေျဖခန္းမ တိရစၦာန္ကမၻာ(Animal Kingdom) မွာ ပန္ဒိုရာတိုင္းျပည္အတိုင္း ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္မွာပါ။ ၂၀၁၇ မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေဝါ့ထ္ဒစ္စေနးပန္းျခံနဲ႔ အပမ္းေျဖခန္းမရဲ႕ ဥကၠဌ တြမ္စတက္ဂ္စ္က တိုက်ဳိဒစ္စေနးအပမ္းေျဖခန္းမမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ D23 Expo အခမ္းအနားမွာ ပထမဆံုးအျဖစ္ ပံုေတြထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္တယ္။ “သည္းထိတ္ရင္ဖိုစြန္႔စားခန္းေတြႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔စြာျပင္ဆင္မွာပါ။ ဒီကမၻာႀကီးထဲက Avatar ပရိတ္သတ္ေတြ ေမ်ာပါလြင့္ပါးေနတဲ့ေတာင္ေတြနဲ႔ အလင္းေတြျဖာက်၊ အသံစိုးစိုးစီစီနဲ႔ အသက္ရွင္ေနႏိုင္တဲ့ ဇီဝသက္ရွိသစ္ပင္ေတြၾကားထဲ လွည့္လည္သြားလာႏိုင္ၾကမယ္လို႔ စတက္ဂ္စ္က ေျပာပါတယ္။ ဧည့္သည္ေတြဟာ မားမားစြင့္စြင့္ျမင့္မတ္တဲ့ေနရာကေန မေကာင္းဆိုးဝါးငွက္ကိုစီးလို႔ ေလဟုန္ခြင္းတဲ့အရသာလည္းျမည္းစမ္းႏုိင္မယ္။ ဒစ္စေနးရဲ႕တိရစၦာန္ကမၻာပန္းျခံဟာ အႀကီးမားဆံုး အက်ယ္ျပန္႔ဆံုး၊ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ထူးျခားလွပလြန္းတဲ့ေနရာတစ္ခုပါ။ Avatar အတြက္သင့္ေတာ္မယ့္အိမ္ တျခားမွာမရွိႏုိင္ပါဘူးတဲ့။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ေဝါထ့္ဒစ္စေနးအပမ္းေျဖစခန္းကို ဖေလာ္ရီဒါမွာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ Avatar ဟာ ကမၻာ့အျမတ္အမ်ားဆံုးရုပ္ရွင္ေတြထဲကတစ္ခုအျဖစ္ဝင္ေငြေကာင္းခဲ့တယ္။ ကမၻာတဝွမ္း ေဒၚလာ ၂.၇ ဘီလီယံေက်ာ္ ရရွိခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ Avatar ဇာတ္လမ္းေနာက္ဆက္တြဲ အပိုင္း ၃ ပိုင္းကို ၂၀၁၄ မွာ စတင္ရိုက္ကူးပါလိမ့္မယ္။ ၂၀၁၆၊ ၂၀၁၇ နဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ေတြမွာျပသမွာပါ။ Avatar ပထမပိုင္းျပသခဲ့တုန္းက မ်ားျပားလွတဲ့ပရိတ္သတ္ေတြ စိတ္ဓာတ္က်ဆင္းျခင္းျဖစ္ခဲ့ၾကပါသတဲ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပန္ဒိုရာတိုင္းျပည္ရဲ႕ အလွအပကိုတမ္းတၿပီး သာယာၾကည္ႏႈးစြာခံစားမိေနၾကတဲ့စိတ္အာရုံ မေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္တာေၾကာင့္ပါလို႔ ဆိုၾကတယ္။

၂. လန္ဒန္ၿမိဳ႕အျပင္ထြက္ၿပီးျပသေတာ့မယ့္ Turner Prize ျပပြဲ

ကမၻာ့ဂုဏ္သတင္းအႀကီးဆံုးအႏုပညာျပပြဲေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Turner Prize ျပပြဲ ဆုေပးပြဲကို ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္မွာ ျပဳလုပ္ျပသပါေတာ့မယ္။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရဲ႕အထင္ကရ တိတ္ၿဗိတိန္ျပတိုက္မွာ ႏွစ္စဥ္ ျပဳလုပ္ေနက်ျပပြဲျဖစ္ၿပီး ပါဝင္ၾကတဲ့ artist ေတြရဲ႕လက္ရာဟာ ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲတဲ့အျမင္အေတြးနဲ႔ ဖန္တီးထားတဲ့လက္ရာေတြျဖစ္ၾကတယ္။ video art, installition art နဲ႔ သမားရိုးက်ပံုစံေတြထဲကခြဲထြက္ ဖန္တီးထားတဲ့ပန္းပုလက္ရာမ်ဳိးေတြကို အထူးသျဖင့္ေရြးခ်ယ္ဆုေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္ ဒုတိယအႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါရီ၊ Ebrington က စစ္တန္းလ်ားေဟာင္းေတြမွာ က်င္းပမွာပါ။ အခုဆိုရင္ Turner Prize ျပပြဲျပဳလုပ္ခဲ့တာ ၂၉ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ဒီတစ္ႀကိမ္ဟာ အဂၤလန္အျပင္ဘက္မွာ ပထမဆံုးက်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။ စကာတင္ atitst ၄ ဦးရဲ႕ဆုအတြက္ အၿပိဳင္အဆိုင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရမယ္။ ဆုရရွိသူဟာ ေပါင္ ၂၅၀၀၀ ရရွိပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီရလာဒ္က္ို လာမယ့္ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေၾကညာမွာပါ။ စကာတင္စာရင္းဝင္ခဲ့တဲ့ artist ေတြကေတာ့ တစ္ဦးစီ ေပါင္ ၅၀၀၀ ရရွိၾကပါလိမ့္မယ္။ လက္ရွိ စကာတင္ဝင္သူေတြကေတာ့ Lynette Yiadom-Boakye ၊ ျပင္သစ္အင္စေတာ္ေလးရွင္းအႏုပညာရွင္ Laure Prouvost ၊ ၿဗိတိန္က David Shrigley နဲ႔ the British-German performance artist Tino Sehgal တို႔ျဖစ္ၾကတယ္။ Turner Prize ဟာ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ကေနစတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အသက္ ၅၀ ေအာက္ ေခတ္ၿပိဳင္အႏုပညာရွင္တစ္ဦးကို ဆုေရြးခ်ယ္ေပးအပ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္မွာ အလုပ္လုပ္ေနသူ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၿဗိတိန္မွာေမြးဖြားသူျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ လ အတြင္း အေကာင္းဆံုးျပပြဲဖန္တီးျပသႏိုင္ခဲ့တဲ့ artist လည္းျဖစ္ရမွာပါ။ ဆုရရွိသူေတြမွာ Damien Hirst ၊ Antony Gormley တို႔ပါဝင္ၾကၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က video artist “Elizabeth Price” ဆုရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါရီျပပြဲအတြင္း ဧည့္သည္ တစ္ေသာင္းေက်ာ္လာေရာက္လည္ပတ္ဖို႔ဆြဲေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကတယ္။

၃. လမ္းမေပၚက Graffiti Artist “Taki 183” နဲ႔ “Banksy”

ယူေကက ေက်ာ္ၾကားတဲ့ Graffiti artist Banksy ထက္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ေက်ာ္ခန္႔ေစာၿပီးေပၚထြက္ခဲ့သူ၊ နယူးေယာက္သားေတြၾကား Graffiti လက္ရာေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တဲ့ Taki 183 ရဲ႕ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းကို နယူးေယာက္တိုင္းမ္သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ငယ္ရြယ္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား ဆန္းဆန္းျပားျပားစိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြနဲ႔ street artist Taki ဟာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ အာရုံစိုက္ျခင္းခံခဲ့ရတယ္။ “တာကီဟာ မန္ဟက္တန္ဆယ္ေက်ာ္သက္ေလးျဖစ္ၿပီး သူဘယ္ေနရာကိုပဲသြားသြား သူ႔ရဲ႕ အမည္နဲ႔ လမ္းနံပါတ္ ကို ေရးေလ့ရွိတယ္” လို႔ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ကလည္းေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ “သူေျပာတာက သူ လုပ္ရမယ့္အရာတစ္စံုတစ္ရာကိုသာ ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ”တဲ့။ ၁၈၃ လမ္းမွာေနတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေလးဟာ သူ႔ရဲ႕နာမည္ ဒီမီထရီးယပ္စ္ကို ေသးေသးမႊားမႊားေလာက္ပဲေဖာ္ျပအသံုးျပဳၿပီး Taki စာလံုးကိုပဲ နာမည္အျဖစ္အျမဲ အသံုးျပဳေလ့ရွိတယ္။ တာကီဟာ ပထမဦးဆံုးေမာ္ဒန္ Graffiti artist တစ္ဦးအေသအခ်ာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္က ဖီလာဒဲလ္ဖီးယား အေျခစိုက္ Combread ဟာ အေေတာ္အတန္လူသိမ်ားေနခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ Taki 183 ကို သိကၽြမ္းသူမ်ားျပားခဲ့တာက သူရဲ႕မႈတ္ေဆး marker နဲ႔ ကင္းျပတ္တဲ့ေနရာဆိုတာမရွိသေလာက္မို႔ပါ။ Take 183 ဟာ အိမ္ေတြ၊ ေျမေအာက္ကားရထားေတြ၊ နံရံေတြနဲ႔ ဓာတ္မီးတုိင္ေတြမွာ အျမဲခုိင္တဲ့ေဆးသားကိုအသံုးျပဳခဲ့တယ္။ Times ရဲ႕ သတင္းထဲမွာ “သူဟာ BARBARA 62, EEL 159, YANK 135 နဲ႔ LEO 136 တို႔လို တုပသူေတြ ရာေပါင္းမ်ားစြာကိုလည္း ေပၚထြက္ႏိုင္ေစခဲ့သူပါ” လုိ႔ေရးပါတယ္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းနဲ႔ ၁၉၇၀ အေစာပိုင္းေတြမွာ Taki ရဲ႕ ခပ္ေသာ့ေသာ့ျခစ္ေရးထားတဲ့စာလံုး၊ ပံုေတြဟာ နယူးေယာက္စီးတီး ေနရာအႏွံ႔အျပားမွာေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဝါေရာင္တကၠစီအငွားကားေတြလိုေနရာတကာမွာေတြ႔ႏိုင္တယ္။ နာမည္အရင္းကို ဘယ္ေတာ့မွေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမရွိတဲ့ Taki ဟာ သူ႔ရဲ႕ Graffiti Art ေရးဆြဲျခင္းကို ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာတဲ့အခါ စြန္႔လႊတ္လုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Taki ရဲ႕ ဒ႑ာရီကေတာ့ ရွိျမဲရွိေနဆဲပါ။ သူ႔ရဲ႕ graffiti လက္ရာကို ကမၻာတစ္ဝွမ္းက ေမာ္ဒန္Graffiti ျပပြဲေတြမွာျမင္ေတြ႕ေနရတယ္။ “The History of American Graffiti” စာအုပ္မွာလည္း Taki အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္။

၄.  ၂၀၁၄ ေရာခ့္အန္ရိုးအေက်ာ္အေမာ္ေတြ ဘယ္သူစာရင္းဝင္မလဲ 

ယူႏိုက္တက္စတိတ္၊ အိုဟိုင္းယိုျပည္နယ္၊ Cleveland က Rock and Roll Hall of Fame ျပတိုက္မွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္စာရင္းသြင္းဖို႔ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ၾကပါၿပီ။ Teen Spirit သီခ်င္းဖန္တီးခဲ့တဲ့ Nirvana နဲ႔ Good Times သီခ်င္းပိုင္ရွင္ Kiss တို႔ ဟာလည္း Rock and Roll Hall of Fame ရဲ႕ အေက်ာ္အေမာ္ေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါသတဲ့။ Grunge ဂီတကိုအဦးဆံုးဖန္တီးခဲ့ၾကတဲ့ Nirvana ၊ ဒစ္စကို စြမ္းအားရွင္ႀကီးေတြ ျဖစ္တဲ့ Chic နဲ႔ ထူးျခားတဲ့အဝတ္အစား၊ မ်က္ႏွာအဖံုးအကာဆင္ျမန္းရမွာ ဝါသနာႀကီးလြန္းလွတဲ့ ေပါပ့္မက္တယ္လ္အဖြဲ႕ Kiss ဟာ စကာတင္ ၁၆ ဦးထဲမွာ ထိပ္ဆံုးေနရာေတြမွာ ေနရာရေနၾကပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ေရြးခ်ယ္စရာေတြဆိုရင္ ၇၀ ခုႏွစ္ေတြနဲ႔ ၈၀ ခုႏွစ္ေတြမွာ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္ duo ဂီတသမား Hall and Oates ၊ ေရဒီယိုဟီးရိုးေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္ေရာ့ခ္အဖြဲ႕The Replacements ၊ နယူးေအာ္လိန္းသား funk ဂီတအဖြဲ႕ The Meters ၊ အသံခ်ဳိခ်ဳိေလးပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ဂီတအမ်ဳိးအစားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသီဆိုဖန္တီးခဲ့တဲ့ Linda Ronstadt နဲ႔ gangsta ရက္ပါေခတ္ဦးက N.W.A အဖြဲ႕သားေတြလည္းရွိေသးတယ္။ စာရင္းထဲမွာထပ္ၿပီးျဖည့္ရမယ့္အဖြဲ႔ေတြလည္းရွိေနပါေသးတယ္။ The Paul Butterfield Blues Band ၊ Deep Purple ၊ Peter Garbriel ၊ LL Cool J ၊ Cat Stevens ၊ Link Wray ၊ Yes နဲ႔ The Zombies အဖြဲ႔ေတြပါ။ အဲဒီ Rock and Roll Hall of Fame ျပတိုက္မွာ စာရင္းသြင္းျပသထားႏိုင္မယ့္ ဂီတသမားေတြဟာ recording artist နဲ႔ ဂီတအဖြဲ႕ေတြျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ပထမဆံုးဂီတအယ္လ္ဘမ္ထြက္ရွိၿပီး ၂၅ႏွစ္ေျမာက္ႏွစ္ပတ္လည္ေက်ာ္လာတဲ့အထိ Rock and Roll ဂီတပရိတ္သတ္ေတြရဲ႕အာရုံကို အခ်ိန္တိုင္းလႊမ္းမိုးဖမ္းစားထားႏိုင္တဲ့ဂီတသမားေတြျဖစ္ေနရမွာပါ။ တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္စာ တိုေတာင္းတဲ့ကာလေအာင္ျမင္မႈမ်ဳိး၊ ဂီတဖန္တီးမႈနည္းနည္းပါးပါးပဲရွိေနမယ့္ ဂီတသမားမ်ဳိးေတြဟာ Rock and Roll Hall of Fame ျပတိုက္မွာ စာရင္းသြင္းျပသထားခြင့္ရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။ မဲစနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္တာျဖစ္ၿပီး ရရွိလာခဲ့တဲ့ မဲေတြကို ေရာခ့္ကၽြမ္းက်င္သူ ၅၀၀ ဆီပို႔ၿပီး ေရြးခ်ယ္ေစၾကတာပါ။ မဲေပးခ်င္တဲ့ ေရာခ့္ဂီတပရိတ္သတ္ေတြဟာ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ရက္ေန႔အထိ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး Rock Hall,  Rolling Stone နဲ႔ USA Today ဆီ ေပးပို႔ႏိုင္ၾကတယ္။ အေသးစိတ္သိရွိလိုသူေတြကေတာ့ www.rockhall.com/vote , www.rollingstone.com and www.usatoday.com တို႔မွာ သြားေရာက္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ Rock and Roll Hall of Fame ေက်ာ္ၾကားသူေတြထဲက တခ်ဳိ႕ကိုေဖာ္ျပရရင္ ၁၉၈၆ မွာ Ray Charles နဲ႔ Elvis Presley ၊ ၁၉၈၈ မွာ The Beatles, The Beach Boys, The Drifters, Bob Dylan နဲ႔ The Supremes ၊ ၁၉၉၄ မွာ Elton John, John Lennon, Bob Marley, Rod Stewart ၊ ၂၀၁၂ မွာ Gun N’ Roses နဲ႔ Red Hot Chili Peppers တဲ့ တျခားဂီတသမားေတြနဲ႔ ၂၀၁၃ မွာ Donna Summer နဲ႔ တျခားဂီတသမား ၆ ဦးခန္႔  ေရာခ့္အန္ရိုးအေက်ာ္အေမာ္ေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။

၅. ျမဴေငြ႕ဆိုင္းကာေနတဲ့ ကန္ေရျပင္ေရာင္ျပန္အလွအပ နဲ႔ အမ်ဳိးသားဓာတ္ပံုဆု

ျမဴခိုးေငြ႕ေတြေဝ့ကာဆိုင္းေနတဲ့ Cumbrian ေရကန္အလွကို ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုဟာ အမ်ဳိးသားဓာတ္ပံုဆုမွာ ထိပ္ဆံုးကဆုတစ္ဆု Take a View Landscape Photographer of the Year အျဖစ္ရရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း Cumbria ေဒသ Crummock Water ေရကန္ရဲဲ႕ သဘာဝရႈခင္းအလွကို Derbishire ကဓာတ္ပံုဆရာ တိုနီဘန္းနက္ထ္ က ရိုက္ကူးခဲ့တာပါ။ မစၥတာ ဘန္းနက္ထ္က ဓာတ္ပံုဖမ္းယူရိုက္ကူးတဲ့အေတြ႔အၾကံဳကို “ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ျပန္မရႏိုင္တဲ့အခ်ိန္တစ္ခဏေလးပါ။ ဒါေပမဲ့ အျမဲတမ္း အမွတ္ရေနမွာပါ” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ အဲဒီဆုရ သဘာဝရႈခင္းဓာတ္ပံုနဲ႔ တျခားအမ်ဳိးအစား ၁၅ မ်ဳိးမွာ ဆုရသူေတြရဲ႕ ဓာတ္ပံုေတြကိုလည္း လန္ဒန္အမ်ဳိးသားကဇတ္ရုံမွာ ဒီဇင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔စတင္ျပသမွာပါ။ Young Photographer of the Year ဆုရ ခရစ္စတိုဖာေပ့ခ်္ရဲ႕ ရိုက္ခ်က္က Surrey ေဒသ ေဆာင္းဦးသစ္ရြက္ေတြရဲ႕ သဘာဝအလွျဖစ္ၿပီး Your Viiew အမ်ဳိးအစားမွာဆုရတဲ့ ေဒးဗစ္လီယြန္က မုန္တိုင္းထန္ေနတဲ့အခ်ိန္ Newhaven ဆိပ္ကမ္းမွာ ကမ္းကခြာလာတဲ့ ကူးတို႔ေလွကို ရိုက္ကူးထားပါတယ္။ မစၥတာဘန္းနက္ထ္က သူေတြ႕ႀကံဳရတဲ့အခက္အခဲအေၾကာင္းကို စကၠန္႔တိုင္းမွာ ျမင္ကြင္းဟာေျပာင္းလဲသြားလြန္းလို႔ ပံုတစ္ရာေလာက္အမွတ္တရဖန္တီးျဖစ္ခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ ဆိတ္ၿငိမ္တဲ့ညတစ္ညရဲ ျမဴေတြဟာ လူးလိမ့္ေခြေခါက္လို႔ ဝရုန္းသုန္းကားဖြာလန္ၾကဲကုန္တယ္။ ေနရဲ႕ အပူေၾကာင့္ အေငြ႕ျပန္ၿပီးအရပ္မ်က္ႏွာတိုင္းကို ထာဝရလြင့္စင္ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသလိုမ်ဳိးပါ လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ တစ္မိနစ္အတြင္းမွာ ဘယ္ေတာ့မွျပန္ျဖစ္မလာေတာ့ဘဲ အားလံုးၿပီးဆံုးသြားတယ္ တဲ့။ Take a View ဓာတ္ပံုဆုကို စတင္တည္ေထာင္သူ ခ်ာလီဝိတ္ထ္က “မစၥတာဘန္းနက္ထ္ရဲ႕ ဓာတ္ပံုဟာ ယူေကဓာတ္ပံုဆရာေတြရဲ႕ ပါရမီစြမ္းရည္၊ ေဒသတြင္းသဘာဝအလွအပေတြကို အမိအရရိုက္ကူးႏိုင္တဲ့သူတို႔ရဲ႕အရည္အခ်င္းေတြကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ တစ္ကိုယ္တည္းျမင္ေတြ႕လိုက္ရတဲ့ျမင္ကြင္းတစ္ခုဟာ လူေတြအမ်ားႀကီးကို စကားလံုးမ်ားစြာနဲ႔ေျပာျပသြားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

၆. ဘာေၾကာင့္ “၁၂ ႏွစ္တာ ေက်းကၽြန္ဘဝမွာ” ရုပ္ရွင္ၾကည့္သင့္တာလဲ တဲ့

ေက်းကၽြန္ျပဳျခင္းဟာ အေမရိကသမိုင္းမွာ စက္ဆုပ္ရြံရြာဖြယ္အေကာင္းဆံုးအခန္းက႑ပါပဲ။ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို လူတိုင္းသိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူနည္းနည္းေလာက္ကပဲ ဘယ္ေလာက္အထိေက်းကၽြန္ျပဳခဲ့ၾကသလဲဆိုတာ သိၾကတယ္။ လူနည္းနည္းေလးကပဲ အဲဒီအေၾကာင္းကို စိတ္ဝင္တစားရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၈၆၃ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔က သမၼတလင္ကြန္းအတည္ျပဳေပးခဲ့တဲ့ ေက်းကၽြန္ေတြကိုလြတ္ေျမာက္ေပးခဲ့တဲ့ေၾကညာခ်က္ (Emancipation Proclamation) ထုတ္ျပန္ခဲ့တာ ႏွစ္ ၁၅၀ ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္၊ ဒီ ကၽြန္စနစ္အေၾကာင္းအရာမ်ဳိးဟာ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ပံုမွန္ေဖ်ာ္ေျဖေရးအေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ မထင္မရွားပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ပဲရွိေနဆဲပါ။ ဒါရိုက္တာ စတီဗ္မက္ကြီးန္ ကေတာ့ သိသာထင္ရွားလာေအာင္ ပံုေဖာ္လိုက္ပါၿပီ။ 12 Years a Slave ဟာ ၁၈၄၁ ခုႏွစ္မွာ အလုပ္အတြက္ေသြးေဆာင္ခံရၿပီး ျပန္းေပးဆြဲဲခံလိုက္ရတဲ့ အာဖရိကန္-အေမရိကန္လူငယ္ေလးရဲ႕ တကယ့္ျဖစ္ရပ္မွန္ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းကို ရုပ္ရွင္ရိုက္ကူးထားတယ္။ အဲဒီလူငယ္ေလး ေဆာ္လမြန္ေနာ္သပ္ ကို အလုပ္ရွင္ေတြက မူးယစ္ေစတဲ့ေဆးဝါးတိုက္ေကၽြးၿပီး ဝါရွင္တန္ဒီစီကို ကၽြန္အျဖစ္ေရာင္းခ်လိုက္တာပါ။ ဝါရွင္တန္ဒီစီကေန နယူေအာ္လိန္း၊ လူဝီစီယားနားမွာ အပင္စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းပိုင္ရွင္တစ္ဦးရဲ႕ ကၽြန္အျဖစ္အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ၁၂ ႏွစ္ၾကာစာခ်ဳပ္ၿပီးဆံုးသြားတဲ့၁၈၅၃ ခုႏွစ္မွာ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တယ္။ လြတ္ေျမာက္လာေတာ့ ဝါရွင္တန္ဒီစီက ေက်းကၽြန္ကုန္သည္ပြဲစားေတြကို တရားစြဲဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီး သူ ရႈံးနိမ့္ခဲ့တာေတြ အေပးအယူညိွႏိႈင္းမႈမရွိ၊ အဆံုးစြန္ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္ခဲ့တာေတြ ရုပ္ရွင္မွာျပထားတယ္။ ၁၂ ႏွစ္စာ ေဘးခ်ိတ္ထားခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈ၊ အၾကင္နာတရားကင္းမဲ့မႈ နဲ႔ ရိုင္းပ်မႈေတြကို အထင္းသားျမင္ေအာင္ရိုက္ကူးထားတာေၾကာင့္ ကိုယ့္ရဲ႕ တိုင္းျပည္အေၾကာင္းပိုၿပီးနားလည္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ေတြကိုယ္တိုင္ ၾကည့္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ရုပ္ရွင္ျဖစ္တယ္လို႔ လူးဝစ္ေဘးလ္ က ေလာစ့္အင္ဂ်ယ္လိစ္တိုင္းမ္သတင္းစာ “ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ရုပ္ရွင္”က႑မွာေရးသားခဲ့ပါတယ္။ 12 Years a Slave ရုပ္ရွင္ ထုတ္လုပ္သူေတြ ၇ ဦးထဲမွာ ဘရက္ပစ္လည္းအပါအဝင္ျဖစ္ၿပီး ေဆာ္လမြန္ေနာ္သပ္အျဖစ္ ခ်ီဝီတဲလ္အဲဂ်ီယိုေဖာ က သရုပ္ေဆာင္ထားပါတယ္။ ။

ၿဖိဳးၿဖိဳး

(Yati Magazine, December, 2013)