ႀကယ္ငါးပြင့္ဟိုတယ္ႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳကို သင္ တိုက္ဖ်က္ႏိုင္မလား

ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံေတြမွာ အေသြးစုံ အေရာင္စုံ စားဖါးႀကီးတခ်ိဳ႕ရွိပါတယ္။သူတို႔ဟာ ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆုံး ႏိုင္ငံေတြက သူေဌးသူႀကြယ္ႀကီးေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး ကမၻာ့ဘဏ္ကေန ေဒၚလာေပါင္းကုေဋခ်ီ ေခ်းငွားျပီး ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံ ႀကပုံ စတိုရီေလးတပုဒ္ကို Cheryl Strauss Einhorn က ခုလို ေျပာျပထားတယ္။

အက္ကရာ (Accra) ဆိုတဲ့ နာမည္ဟာ ဂါနာႏိုင္ငံ(Ghana) ကေလးက ၿမိဳ႔တၿမိဳ႔အမည္ပါ။ ဂါနာမွာ သုံးလေက်ာ္လာသည့္တိုင္ မိုးေပါက္ တစက္ကေလးမွ မက်ဘူး။ ဂါနာသားေတြ လည္မ်ိဳမွာ နီက်င့္က်င့္ဖုန္မွဳံေတြနဲ႔ ဆို႔နင့္ေစခဲ့ၿပီ။

အရာရာ  ေသြ႔ေျခာက္ကုန္တာပါပဲ။

ဒီလို ေရရွားပါးမွဳေႀကာင့္လည္း  ႀကယ္ငါးပြင့္ ဟိုတယ္ Movenoick ဟာ အစအစအရာရာ  ကူညီေထာက္ပံ့ေပးခဲ့တယ္ဆိုရမွာပါ။ ဧည့္သည္မ်ားအတြက္ ေသာက္သုံးေရရရွိဖို႔  အသီးအႏွံပင္ေတြ ေရျပည့္ျပည့္၀၀ရရွိဖို႔  စကိတ္စီးဖို႔ ေျမႀကီးမွာ စက္၀န္းသ႑ာန္ ကြန္ကရစ္ျမင့္ျမင့္ ခင္းေပးတာ စသည္ ျဖည့္ဆီးေပးပါတယ္။ ဆင္းရဲ မြဲေတျခင္း ေရစီးကမ္းပ်ိဳျဖစ္ေနတဲ့ ဂါနာႏိုင္ငံမွာ ေန႔အခ်ိန္ သိန္းငွက္ေတြလို အလစ္သုတ္တတ္တဲ့ ခေလးေတြတေမွာင့္။ ညအခ်ိန္ လမ္းေဘးသေ၀ထိုးေနတဲ့ အိမ္ေျခယာမဲ့ေတြ ကတမ်ိဳး။ ဒီလိုရန္ဆူးရန္ေညွာင့္ေတြကိုလည္းကင္းေ၀းပေပ်ာက္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရေသးတာပါ။

Movenpick ဟိုတယ္ဟာ ဂါနာႏိုင္ငံမွာ  ၂၀၁၁ခုႏွစ္ကမွ တည္ေထာင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မွီ ဇီမ္ခံဟိုတယ္ႀကီးပါ ။အထပ္(၇)ထပ္ရွိၿပီး အခန္းေပါင္း ၂၆၀ ဖြဲ႔စည္းေဆာက္လုပ္ပါရွိတယ္။စတုရန္းေပ 13,5000 ရွိပါတယ္။ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ကမၻာဘဏ္ရဲ႔ ေငြအင္အားနဲ့  ေဆာ္ဒီမင္းသားႀကီးတို႔ စီစဥ္ၿပီး ပူးေပါင္းရင္ႏွီးၿမဳပ္ႏွံထားျခင္းျဖစ္တယ္။ Forbes မဂၢဇင္းႀကီးရဲ့ ေဖၚျပခ်က္အရ ၂၉ေယာက္ေျမာက္ ကမၻာ့ အခ်မ္းသာဆုံးပုဂၢိဳလ္ Alwaleed bin Talal  က  ေဒၚလာ၁၈ဘီလီယံစိုက္ထူထားေႀကာင္း သူ႔ သတင္းကြန္ယက္မွာ ေရးသားထားတယ္။

၁၉၅၆ခုႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေႀကး ေကာ္ပိုေရးရွင္း(International Finance Corporation,  IFC)က  အတိုးႏွဳံးသက္သက္သာသာႏွင့္ ေခ်းငွားရယူခဲ့တယ္။ဒါ့အျပင္ ပုဂၢလိက ကူညီပံ့ပိုးမွဳ နဲ႔ေငြေႀကး အေထာက္အကူ ၿပဳ ေပးတာေတြ လည္းရွိပါတယ္။ကမၻာ့ဘဏ္ကလည္း “ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႔ ကမၻာ့ဘဏ္ဟာ ကမၻာမွာ ဆင္းရဲမြဲေတသူႏိုင္ငံအေရအတြက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ်ာ့ခ်ရန္ အမ်ားဆုံး အားေပးႏွစ္သိမ့္ႏိုင္တဲ့ တခုတည္းေသာ ေငြေႀကးအဖြဲ႔အစည္းပါ “ လို႔ ေျပာဆိုထားတယ္။

ဘာ့ေႀကာင့္လဲ။

IFC က ေဆာ္ဒီမင္းသားပိုင္ ကုမၼဏီကို ဟိုတယ္ေဆာက္လုပ္ဖို႔ ေငြေႀကးေခ်းငွားခဲ့တာက ေဒၚလာ ၂၆သန္းပါ။မင္းသားမွာ သူကိုယ္ပိုင္ေငြေႀကးဥစၥာ မရွိလို႔လား ေမးရင္ ဘယ္လိုေျဖမလဲ။  ဘီလီယံနဲ႔ ခ်ီတဲ့ ေဒၚလာေတြ ဒီေလာက္ မ်ားျပားတဲ့ ေငြေႀကးပမာဏ ေတြနဲ႔ သိမ္းႀကံဳး ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံႀကတာရဲ႔အဓိက  ျပစ္မွတ္က ဆင္းရဲမြဲေတေနသူေတြကို ကူညီဖို႔ဆိုတာ ဟုတ္ပါရဲ့လား။လို႔ ျပန္ေမးရပါလိမ့္မယ္။ အနည္းဆုံး ကမၻာ့ဘဏ္အတြက္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ အျခား အေရးပါတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္တခုခုကေတာ့ မလႊဲမေသြ ရွိပါလိမ့္အုံးမယ္။ ဂါနာႏိုင္ငံမွာ  ခရီးလွည့္လည္ေနလာခဲ့ၿပီးေနာက္ အဆုံးသတ္မွာေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္မွာ  ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္ေတြ ခပ္မ်ားမ်ား ႀကံဳခဲ့ရတယ္။  ႏိုင္ငံေပါင္းတရာေက်ာ္မွာ IFCအဖြဲ႔က လုပ္ႏိုင္တာ နမူနာယူစရာ နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာရွိေနတာပါ။ ကမၻာ့ဘဏ္က ေငြရွင္ေႀကးရွင္ေတြအဖို႔ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးျဖစ္သြားႏိုင္မလား ေျမသားဆန္ဆန္သဘာ၀က်က်  စစ္မွန္တဲ့ ႀကိဳးစားအားထုတ္မွဳလားဆိုတာကေတာ့  ျပႆနာပါ။ေထာင္နဲခ်ီတဲ့ ကမၻာ့ဘဏ္က အစီရင္ခံစာေတြ. ေႀကျငာခ်က္ စာရြက္ေတြ ေငြေႀကးအရွဳပ္ေတာ္ပံုေတြ ကလည္းရွိေနတာပါ။ဒါဇင္နဲ့ခ်ီတဲ့ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားက ဂါနာနဲ႔ အျခားႏိုင္ငံမ်ားရဲ႔ အခင္းအက်င္းအေျခအေန အရပ္ရပ္ဘယ္လိုလာမလဲ ေစာင့္ႀကည့္ေနဆဲပါ။

IFC ဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြနဲ႔အလုပ္လုပ္ဖို႔ွ လိုလိုခ်င္ခ်င္ရွိတယ္။လုပ္ငန္းအတြက္ ေငြေႀကးရန္ပံုေငြကိုလည္း ဒီကုမၸဏီေတြက သူတို႔ကိုယ္တိုင္ရွာေဖြႀကတယ္မဟုတ္ပါလား။လက္တြဲေဖၚေတြက ဘီလီယံခ်ီခ်မ္းသာႀကသူမ်ားပါ။အဆင္စုံ အေသြးစုံလုပ္ငန္းႀကီးေတြနဲ့ ႔ ဧရာမ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားျဖစ္တယ္။ကမၻာ့အႀကီးဆုံး တကၠဆက္ျပည္နယ္က Exxon ေရနံကုမၸဏီႀကီးဟာ Grupo Arcor ကိုေရႊ႔ေျပာင္းလာတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဂါနာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွဳေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိတယ္။ ေရနံကုမၸဏီႀကီးေတြ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္တဲ့ စက္ရံုႀကီးေတြ အျခားႀကီးမားတဲ့ အာဂ်င္တိုင္းခ်ိဳခ်ဥ္ စက္ရံုႀကီး ေတြ အဆင့္ၿမင့္ ေရွာ့ပင္းေမာႀကီးေတြ ေရႊ ေငြ ေႀကး သတၱဳ စက္ရံုႀကီးေတြ ေရနံပိုက္လိုင္းႀကီးေတြ ႀကြယ္၀လ်က္ရွိေနတာပါ။

ဒါေတြရဲ႔ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အာဏာလက္၀ယ္ရွိသူေတြ  လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ အဂတိလိုက္စားမွဳေတြ ထူေျပာလာျခင္းပါပဲ။ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြဆီက  IFC ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံေငြ  ေလးပုံ တပုံနီးပါးရွိရာမွာ ယခု ေဒၚလာ ၂၄ဘီလီယံ မွာရပ္တည္ေနတာပါ။ယူအက္စ္ လုပ္ငန္းေတြမွ ရရွိတဲ့ အခြန္ေငြမ်ားလည္း  ပါ၀င္တယ္။ ၆၉ႏွစ္သက္တမ္းကာလအတြင္း ကမၻာ့ဘဏ္ဥကၠဌ ေတြမွာ  အေမရိကန္လူမ်ိဳး တေယာက္ပါ၀င္လာတယ္။ဒါေပမဲ့ သူတို႔အားလုံး မေက်နပ္မွဳေတြနဲ႔  အျငင္းအခုံျဖစ္လိုက္ႀကေသးတာပါ။ မႀကာေသးခင္က ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႔ ေစာင့္ႀကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔က IFC ရဲ့ ခ်ဥ္းကပ္ မွဳကို နက္နက္ရွဳိင္းရွဳိင္းထိုးေဖါက္ ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳတိုက္ဖ်က္ေရးမစ္ရွင္အဖြဲ႔ ဆိုတာကလည္းပါးစပ္ေျပာထက္နည္းနည္းပဲ သာတယ္။တဲ့။ဘဏ္မွ လြတ္လပ္စြာ အကဲျဖတ္ခြင့္ရွိသူ ၏   အျမင္ကို တင္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာအရ IFC ရဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ တိုက္ဖ်က္ေရး ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံေငြဟာ  တ၀က္ပိုပိုသာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ဆိုတယ္။IFC ရဲ႔ ရင္းႏွီးမတည္မွဳ လုပ္ငန္းမွာ ေက်နပ္စရာ ေတြ႔ရတယ္လို႔လည္း ဆိုျပန္တယ္။ဒါေပမဲ့ေထာက္ပ့ံေငြ ဆိုတာ ရုပ္လုံးႀကြတက္လာေအာင္ ထင္ရွားသိသာမွဳမရွိဘူး ဆင္းရဲသားေတြ အက်ိဳးေက်းဇူးခံစားရေစဖို႔အတြက္ ပါ၀င္လွဴဒါန္းကူညီရန္ စီးပြားေရးအရ  တက္ႀကြေသာ လွဳပ္ရွားမွဳ ကို ေထာက္ခံအားေပးဖို႔လိုပါတယ္ လို႕ အစီရင္ခံစာက ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့တယ္။တကယ္လည္း  ပေရာဂ်က္လုပ္ငန္း ၅၀၀ကိုေလ့လာႀကည့္တဲ့အခါ မွာ ၁၃ရာခိုင္ႏွဳံးသာပီပီျပင္ျပင္ရွိေႀကာင္း မကြယ္မေထာက္ အစီရင္ခံစာက ဆိုခဲ့တာပါ။IFC မွလည္း မျငင္းခဲ့ပါဘူး။

ဂါနာ ႏိုင္ငံလိုပါပဲ။ တျခားႏိုင္ငံေတြလည္း ေသေသခ်ာခ်ာကို ဂရုၿပဳဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ ျပည္တြင္းအသားတင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳက ကမၻာ့ေအာက္ဆုံးအဆင့္ တတိယေျမာက္မွာ ရွိေနတာပါ။ခေလးသူငယ္ပ်က္စီးဆုံးရွဳံးမွဳကလည္း ၁၅ရာခိုင္ႏွဳံး ဆိုေတာ့ ေအာက္ဆုံးအဆင့္ စတုတၳေျမာက္ မွာရွိေနတယ္။IFC အေနနဲ႔ ၂၀၁၂ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ေခ်းေငြက  ေဒၚလာ၁၄၅သန္း တင္ရွိေနတယ္။ အမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရး စီမံကိန္းေကာ္မရွင္မွ(NDPC)မွ ဂါနာအစိုးရ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ Takylwaa Manuh က ေျပာရာမွာ “IFCက ေငြေတြ ဒီေလာက္ ပုံေအာရင္းခဲ့တယ္ဆိုတာ ကြ်န္မအေနနဲ့ နည္းနည္းကေလးမွ စဥ္းစားမရဘူး" တဲ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဂါနာေတြက အလုပ္လက္မဲ့ေတြမို႔လား။ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ ေလ်ာ့ခ်ေရးဆိုတာ အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး “တဲ့။

ဒါေပမဲ့ သေဘာတရားေရးရာေတြကေတာ့ မေျပာင္းလဲပါဘူး။ ဘာ့ေႀကာင့္ပါလဲ။

စက္မွဳလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြ ဓနရွင္ႀကီးေတြ နဲ႔ မီဂါ ကုမၸဏီႀကီးေတြက သက္စြန္႔ဆံဖ်ား  ေပးကမ္းတာနဲ႔ စာရင္ IFC အတြက္ အမ်ိဳးအစားအားလုံးကေန  ျပန္ရႏိုင္မယ္လို႔ အာမခံႏိုင္မလား။အျခားတေနရာမွာ ျပန္လည္ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံဖို႔ ဒီပေရာဂ်က္ထက္ လုပ္ခလစာရရွိဖို႔ အခြင့္ရႏိုင္မလား။အဆုံးမွာ ေဒသခံ အလုပ္သမားေတြႏွင့္ ေ၀စုခြဲျခင္းသာ အဖတ္တင္တယ္။ ေ၀ဖန္သူမ်ားနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၿပီးIFCရဲ႔ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံသူေတြ က ေဒသခံေတြရဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးမွဳ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ႏွင့္ ဆန့္က်င္တာမ်ိဳးမႀကာခဏ ေတြ႔ရတယ္။တကယ္ေတာ့ IFC ကိုယ္တိုင္က ျပႆနာရွိေနဟန္ပါ။လို႔ ဥေရာပရဲ႔ သတင္းကြန္ယက္အဖြဲ႔က “ဒါရိုက္တာဂ်က္ဆီဂရစ္ဖစ္သ္ “ကဆိုပါတယ္။ IFC ရဲ႔ ေအာက္ေျခက လွဳိက္စားေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ  တစစီ ေႀကြက် ၿပီးၿပိဳလဲႏိုင္ပါတယ္။ အယင္က်တ့ဲ ပရိုက္ဗိတ္ကုမၸဏီမ်ားေနာက္လိုက္ရႏိုင္ပါတယ္။

“ကြ်န္ေတာ္တို႔ကိုယ္ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတာ္တယ္ ျပည့္စုံတယ္ မေျပာခ်င္ပါဘူး “တဲ့။ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ကုန္ထုတ္လုပ္မွဳအသင္းႀကီးရဲ႔ နာယကႀကီးလည္းျဖစ္ IFC ရဲ႔ ဥကၠဌလည္းျဖစ္တဲ့ “ ရာရွက္ ကင္ဒနီ”က ကြ်န္ေတာ့္ကို ေျပာပါတယ္။ “လုပ္ငန္းတိုင္းဟာ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူး ကြ်န္ေတာ္  နားလည္ပါတယ္”တဲ့။ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမွဳကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုပဲ က်ားကန္ေပးေပး စိန္ေခၚမွဳေတြက ဒုနဲ့ေဒး ပါ။အခ်ိန္တိုင္းရွိေနပါတယ္ တဲ့။ Accra ၿမိဳ့ေတာ္အလယ္ေခါင္မွာေတာ့ Movenpick ဇိမ္ခံဟိုတယ္ႀကီးလို မ်ိဳး ဟိုတယ္ေတြ ဟိန္းေနတာပါ။ ဘယ္လိုရင္ႏွီး ၿမွဳပ္ႏွံမွဳမ်ိဳးကိုမဆို ပါ၀င္လာႀကဖို႔ IFC က  ကမ္းလွမ္းျခင္း အေရးဆိုျခင္းမၿပဳလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၁၂ ဇန္န၀ါရီလအစီရင္ခံစာအရ ကမၻာ့ဘဏ္က .. စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအတြက္ အေျခခံအုပ္ျမစ္ခ်ဖို႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္း တိုးၿမွင့္ ထူေထာင္ဖို႔ ဦးေဆာင္မည့္သူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္မည့္သူ စသည္ စံနစ္တက် ဖြဲံစည္းဖို႔ လိုအပ္ေႀကာင္းရွန္ဂရီလာ၊ ဟီလ္တန္၊မာရီေရာ့ထ္ တို႔လို ဇိမ္ခံဟိုတယ္မ်ားျဖစ္ဖို႔  လိုအပ္ေႀကာင္း  ကမၻာ့ဘဏ္က  Movenpick ဟိုတယ္ကို ေျပာဆိုခဲ့တယ္။

ၿမိဳ႔ေတာ္ Accra မွာေတာ့ IFC ရဲ႕ ဂါနာၿမီဳ႔ခံ မန္ေနဂ်ာ” မာရီဂ်င္းန္ မိုယို “ကကြ်န္ေတာ့္ကို ခုလို ေျပာျပပါတယ္။ ”ဆင္းရဲမြဲေတမွဳကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔က လူတိုင္းကိုယ္စီ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရပါမယ္။ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေပးရပါမယ္။ကြ်န္မ မွတ္မိေနတယ္။လူငယ္ေလးေတြ ရိုလာ စကိတ္စီးခ်င္ႀကတယ္။သူတို႔ ေရကန္မွာ အလုပ္ရရွိႏိုင္တယ္။ သူတို႔ကို ၆ေဒၚလာေပး ငွားရမ္းႏိုင္ဖို႔ ကြ်န္မ  တာ၀န္ယူမယ္ “တဲ့ ေျပာဆိုလိုက္တယ္။ ဟိုတယ္တခု ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ျခင္းအေပၚမွာ ေဒသခံ ဂါနာလူငယ္ေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း အမ်ားႀကီးရလာႏိုင္တာကိုး။ ေကာင္းပါၿပီ။ Movenpick ဟိုတယ္သစ္က “မန္ေနဂ်ာ စတူးအပ္ထ္ခ်ိစ္ “နဲ႔ ကြဳ်န္ေတာ္ စပ္မိလို႔ စကားေျပာႀကေတာ့ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွုေတြ အမ်းအျပားလိုအပ္ေနပါေသးတယ္" တဲ့။ ဂါနာ စီးပြားဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳအတြက္ ပညာေပး လွဳံ႔ေဆာ္ေရး ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ ေလ်ာ့ခ်ေရး လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရး ေက်ာင္းစာသင္ႀကားေရး အစာေရစာျဖန့္ေ၀ေရး အလုပ္အကိုင္အတြက္ သင္တန္းပို႔ခ်ေပးေရးစသည္ လိုအပ္ေနဆဲပါ။” တဲ့။” ႏိုင္ငံျခားကေခၚယူထားတဲ့ ဟိုတယ္အလုပ္သမားအစား ေဒသခံမ်ား အလုပ္ရဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ “တဲ့။

ဒါ့အျပင္ ဒီ "မိုဗင္ပစ္ခ္ဟိုတယ္” အသစ္ မဖြင့္မီ က အက္ကာရာ (Accra)မွာ  ဒါဇင္နဲ့ခ်ီတဲ့ ဇိမ္ခံ ဟိုတယ္ေတြ ပိတ္သိမ္းခဲ့ရတယ္။ဒီတုံးက မန္ေနဂ်ာ” ခ်ိစ္ “ကအနီးအနားက  တျခားၾကယ္ငါးပြင့္ ဟိုတယ္တခုကိုစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရတယ္။ဒါ့ေႀကာင့္ မင္းသားAlwaleed ရဲ႔ဟိုတယ္မွာ အျပိဳင္အဆိုင္ေငြေႀကးထည့္၀င္မယ္လို႔ IFC က ဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမဳွကို မၿပဳခင္ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာရဲ႔လားဆိုတာ မန္ေနဂ်ာ” မိုယို “က ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့တယ္။ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွဳဟာ ေအာင္ျမင္ရပါမယ္။ ဘယ္လိုေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ကိုလည္း ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္သိထားသင့္တယ္ တဲ့။ အဲဒီ ေအာင္ျမင္တဲ့ ရင္းႏွီးမွဳက ဘယ္လိုလဲ။ ေဒၚလာသန္း၂၀ လား။ ၂၀၁၀ခုႏွစ္က ကင္ညာႏိုင္ငံက ရင္းႏွီးမွဳမ်ိဳးျဖစ္မလား။ ကင္ညာမွာက ေရကူးကန္ပါတယ္။ ေဂါ့ဖ္ကြင္းပါတယ္။ အမဲလိုက္ခရီးစဥ္စပါယ္ရွယ္ ရွိတယ္။

ကမၻာအဆင့္မွီဇိမ္ခံဟိုတယ္ တို႔ အပန္းေျဖစခန္းတို႔ကိုတည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္အဘက္ဘက္က ျပည့္စုံဖို႔ ခက္ခက္ခဲခဲအားထုတ္ေဆာင္ရြက္ရတာမ်ိဳးပါ။

အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ “ပက္ထရစ္ ေလ့ပ္ “က “၀ါရွင္တန္ တိုင္းမ္ “ကို “ဂါနာအစိုးရဟာ ကမၻာ့ဘဏ္ကေန ေငြေခ်းငွားသင့္တယ္”လို ေျပာခဲ့တယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္မွာ အေမရိကန္ရဲ့ အခန္းက႑ကလည္း တေထာင့္တေနရာကေန ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတာပါ။

ကမၻာ့ဘဏ္ကိုယ္တိုင္လည္း ႏွစ္ေတြ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီႀကာလာမွအေတြ႔အႀကံဳေပါင္းစုံ ရခဲ့တယ္။

မႀကာခင္ ႏွစ္အနည္းငယ္က IFC ဟာျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာပါ.။ ခုဆိုရင္ႏိုင္ငံေပါင္း  103 ႏိုင္ငံ မွာ  စတပ္ဖ္၀န္ထမ္း ေပါင္း3,400ရွီတယ္။ ေခ်းေငြက ေဒၚလာ 15 ဘီလီယံ ။ပေရာဂ်က္ လုပ္ငန္းေပါင္းက 580 ပါ။ေရွ႔လာမဲ့ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ေဒၚလာဘီလီယံ  20 ျဖစ္္လာမွာေပါ့။ ကမၻာ့ဘဏ္ကေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆီ တိုက္ရိုက္ ေခ်းငွားလိုတာပါ။IFC က ပရိုက္ဖိတ္လုပ္ငန္းေတြဆီ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႕ လွဳံေဆာ္ရာမွာ ကမၻာ့ေငြေႀကးေစ်းကြက္မွာလည္းအတက္အက်ဆိုတာ ရွိတတ္တာမို႔  စီးပြားေရးလုပ္တယ္ဆိုရင္  စြန္႔၀ံ့သူျဖစ္ဖို႔လည္းလိုတယ္  တဲ့။ တခိ်ဳ႔ေသာ တူညီတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေငြေႀကးေခ်းငွားျခင္းဆိုတာ အက်ိဳးအျမတ္ကို ေမွ်ာ္ကိုးထားေႀကာင္း ရွင္းရွင္း သိရွိႀကရမွာပါ။တဲ့။ေလ့လာသူမ်ားအဆိုအရ အစားအစာႏွင့္အေထြေထြ အႀကီးအကဲမစၥတာ ေရာဘတ္၈ါနာ က ေျပာရာမွာ  “ေငြပင္ေငြရင္းစိုက္ထူဖို႔ ျပည့္စုံေနေသာ္လည္း  သင့္ျမတ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလ မဟုတ္ရင္ မလုပ္သင့္ပါဘူး” တဲ့။ ဆိုျပန္တယ္။ 

ဒီအယူအဆဟာ ႏွစ္အေတာ္ႀကာ ညစ္ေပစြန္းထင္းလာခဲ့တယ္။ကမၻာမွာ ခ်မ္းသာႀကြယ္၀လို႔ ေငြတိုးေခ်းစားသူမ်ားဟာ အေကာင္းဆံုး ယုံႀကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ဘဏ္ေခ်းေငြ (ခရက္ဒစ္)အသုံးၿပဳၿပီး အလုပ္ႀကီး အကိုင္ႀကီးလုပ္ႀကတယ္။၁၉၈၀ခုႏွစ္ အေစာပိုင္း ေလာက္က  IFC ကို ကမၻာ့ေငြေႀကးေစ်းကြက္ကေန ပထမအႀကိမ္ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပး ခဲ့တယ္။ကိုယ္ပိုင္တံဆိပ္အစစ္အမွန္နဲ႔ ဆက္သြယ္ ႏိုးထဖို႔ ကမၻာ့ဘဏ္ႀကီးက ေထာက္ခံေပးလိုက္တယ္။လုပ္ငန္းးသစ္မ်ားႏွင့္အရွိန္တိုးျမွင့္ေစခဲ့တယ္။

ယေန႔ IFC ဟာ အဖူးအပြင့္ေတြ ေ၀ေနပါတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္ လက္တြဲေဖၚေတြ ဧရာမ အေသြးစုံ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြ Dow Chemical, Dupont, Mitsubishi, Vodafone  စတာအျပင္ အမ်ားအျပားရွိေသးတယ္။ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္္ႏွံမွဳေတြ တိုးပြားလာေနတာပါ။ ေတာင္အာဖရိက က ဒိုမီႏိုပီဇာ။ဂ်ေမကာက ကင္တပ္ကီႀကက္ေႀကာ္။

အီဂ်စ္ ဂါနာ က ေရွာ့ပင္းေမာေတြ၊ ရပ္ရွား ၊အေရွ႔ဥေရာပ၊အာရွတိုက္အလယ္ပိုင္း၊အာဂ်င္တီးနားနဲ ့ဘန္းဂလားေဒ့ရွ္ က ခ်ိဳခ်ဥ္လုပ္ငန္း ။လာအို။ရိုေမးနီးယား၊ရပ္ရွား ။ခ်က္သမတႏိုင္ငံ ၊တန္ဇန္းနီးယား၊ႏိုင္ငံတို႔က   SABMiller  လို အားျဖည့္ ဘီယာစက္ရံုမ်ား၊ ကေမၻာဒီးယား၊အီသီရိုးပီးယား။ မာလီ။ရပ္ရွား။ ေတာင္ဆူဒန္။ ဥစဘက္ကစၥတန္၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ာက ကိုကာကိုလာ  ပက္ပ္စီကို  လို  အေျပာ့စား အခ်ိဳရည္မ်ား။စသည္ အမ်ိဳးစုံ ရွိေနတာပါ။ ေစာင့္ႀကည့္ေလ့လာသူမ်ားကေတာ့အၿမဲပဲ  ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနႀကတာပါ။IFC ရဲ႔ေငြေႀကးအေထာက္အပံ့မရွိပဲ လုပ္ငန္းမတြင္က်ယ္ႏိုင္ဘူး။ ပိုမို ဆင္းရဲတြင္းနက္ေစႏိုင္တယ္ တဲ့။

ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႔ ဥကၠဌေနရာအတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး အေခ်အတင္ ေျပာလိုက္ႀကေသးတယ္။ဇူလိုင္လထဲမွာေတာ့” ဒပ္ေမာက္သ္ “ေကာလိပ္ေက်ာင္းရဲ႔ (Dartmouth College ) နာယက ေဟာင္း “ဂ်င္ယြန္မ္ကင္”  ကို ေျပာင္းလဲ ခန့္အပ္လိုက္တယ္။ဥကၠဌသစ္ဟာ ဇြန္လထဲမွာပဲရံုးလုပ္ငန္းမ်ား ရယူလက္ခံၿပီး ဂါနာနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း အိုင္ဗိုရီ ကို႔စ္ ကို စတင္ ခရီးထြက္ခဲ့တယ္။ဥကၠဌဟာ IFC ရဲ႔ အေရးႀကီးအေႀကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ား အေသးစိတ္ မွတ္တမ္းၿပဳပါတယ္။ကမၻာ့ဘဏ္ႀကီးနဲဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္သစ္မ်ားဖန္တီးဖို႔ ကိစၥေဆာ္ၾသခဲ့တယ္။ IFC ဟာလည္း မႀကာခင္ ေခါင္းေဆာင္ ရာထူးသက္တမ္းကုန္ဆုံးတဲ့အတြက္ အ ေျပာင္းအလဲ တခုၿပဳလုပ္လိုက္တယ။္အဲဒီအခ်ိန္မွာ IFC ရဲ႔ CEO “ ကယ္လ္ဒဲနီ”ဟာ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာစက္မွဳ လုပ္ငန္းႀကီး၏ဒုဥကၠဌေနရာကို ျပန္လည္ရယူလိုက္တယ္။ ျပင္ပမွာ IFC ရဲ႔ ၿပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ့ စပ္လ်င္းၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာဆိုေနႀကတယ္။ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ျပည္တြင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ အစီရင္ခံစာမွာလည္း  ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႔ ရွဳျမင္ သုံးသပ္ခ်က္နဲ ့  အလားတူပါပဲ။ ဘဏ္ရဲ႔ သက္ဆိုင္ရာမွ စစ္ေဆးႀကည့္ရွဳရာမွာ IFC ရဲ့လုပ္ေဆာက္ေတြမွာ ဆယ္စုႏွစ္ တခုစာေလာက္ေနာက္က်ေနတဲ့ ေရွးက်က် ပုံေဖၚရုပ္လုံးတခုလိုပဲ တဲ့။ေမာင္းႏွင္အားေကာင္းေပမဲ့ တကယ္လိုအပ္တဲ့ ဆင္းရဲသားေတြဆီ မေရာက္ဘူး။ ေႏွာင့္ေႏွးႀကန့္ႀကာေနတယ္လို႔္ ဆိုပါတယ္။ ဆင္းရဲသားေတြက အခ်ိန္တိုင္း ယစ္ေကာင္ေတြပါပဲ တဲ့။ IFC ရဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ အလင္းတန္းဆုံခ်က္က ပိုၿပီး ထင္သာ ျမင္သာ ျဖစ္ေနတာမို႔ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖၚေပးရန္ကေတာ့ အလွမ္းေ၀းေနပါေသးတယ္ တဲ့။ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားရအုံးမွာပါ။

ဒါေပမ့ဲ အနည္းဆုံး တခုေလာက္ေတာ့ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းပါတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုရင္ အဲဒီမွာပဲ လူေတြကို အလုပ္လုပ္ေစရမွာပါ။IFC က ေငြကို ပိုသုံးရပါမယ္။ ပိုရင္းႏွီးရပါမယ္။ ပိုမက္လုံးေပးႏိုင္မွအလုံးအရင္းနဲ႔  ေငြက ျပန္၀င္လာႏိုင္မွာပါ တဲ့။ Eurodad ၏ဓါရိုက္တာ ဂရစ္ဖစ္သ္ ကေျပာပါတယ္။ IFC ရဲ႔ ယခင္က အလုပ္သမား ယခု ၿမိဳ႔ေတာ့ အက္ကာ က မန္ေနဂ်ာ ဖရန္စစ္ကယ္လစ္စီ  က ..သူ႔အျမင္ကို ခုလို ရိုးရိုးစင္းစင္းခုလို  ေျပာျပခဲ့တယ္။ "သင့္မွာ အေတြ႔အႀကံဳ ေတြ အမ်ားႀကီးသိုသိပ္ေရးထည့္ထားတဲ့ စာအုပ္ႀကီးႀကီးရွိပါတယ္။အဲဒါကို အသုံးခ်ၿပီး ေရွ႔ဆက္သြားပါ" တဲ့။ 'IFC ဟာ သင့္အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံး ဆုံမွတ္တခုပါ။IFC ရဲ႔ အဓိပၸါယ္ဟာ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း မဟုတ္ဘူး။ဆင္းရဲမြဲေတသူကို အက်ိဳးၿပဳမဲ့အဖြဲ႔အစည္းပါ" တဲ့။ IFC   ဟာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း အလုပ္အကိုင္ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္သူကို ထိုက္သင့္သလိုဆုမ်ားခ်ီးၿမွင့္ပါတယ္။ေဘာနပ္စ္ ေပးပါတယ္။

ဆင္းရဲမြဲေတရျခင္းရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ကို IFC က ျမင္ေအာင္ႀကည့္ရမွာျဖစ္တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာႀကီးကို ေစ့ေစ့ငွငွ ႀကည့္တတ္ရပါမယ္။ဘယ္သူေတြ ဆင္းရဲမြဲေတေနသလဲ။ဘာ့ေႀကာင့္လဲ။ သူတို႔ ဘယ္မွာေနသလဲ။ဘယ္နည္းနဲ႔ သူတို႔ခ်မ္းသာလာႏိုင္မလဲ။ ေမးခြန္းထုတ္ရတာလြယ္ပါတယ္။ ေျဖဖို႔က်ေတာ့ ခက္မယ္။ ပေရာဂ်က္တိုင္းက ထြက္လာတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ အစီရင္ခံစာေတြကိုလည္း ကိုးကားရမွာပါ။ဘယ္လိုေ၀ဖန္မွဳမ်ိဳးကိုမွ IFC က ျငင္းခ်က္ထုတ္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး တဲ့။ အျကမ္းအားျဖင့္ အစီရင္ခံစာေတြက သင္ခန္းစာ ရယူရလိမ့္မယ္။ အေလ်ာ့ေပးျခင္းသာ အေလ်ာ္ကန္ဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ပေရာဂ်က္ လုပ္ငန္းတခုရဲ႔ ဂရက္ရိုက္ခတ္မွဳက ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ ပဲဆိုတာႀကိဳတင္ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီးျဖစ္တယ္။

Development Outcome Tracking System(DOTS) အရ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက IFC ဟာ   ဂရက္ရိုက္ခတ္မွဳေတြကို ေဖၚျပ သိမွတ္ထားခဲ့တာပါ။

ေႏွးေကြးေနတဲ့ စီးပြားေရးကို အရွိန္အဟုန္ေကာင္းစြာ ကဆုန္စိုင္းေမာင္းႏွင္ႏိုင္ရမယ္။ ဒီလိုနဲ့ပဲ ျမင္သာ ထင္သာရွိလာတာက ေျပာင္းလဲမွဳေတြပဲ။ ေနရာတိုင္းကို ကြ်န္ေတာ္ ႀကည့္လိုက္တယ္။ ဂါနာ၊ အေနာက္အာဖရိက၊ ၿပီးေတာ့ အားလုံး ကမၻာေပၚက ေနရာေတြ အားလုံး။ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳကို မလႊဲမေသြ တိုက္ဖ်က္ပါမယ္လို႔  IFC  က ေတာ့ အာမဘေႏၶခံေနဆဲပါ။ ဂါနာႏိုင္ငံရဲ႔ အႀကီးဆုံး ဘဏ္ေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ Databank  ရဲ႔ အႀကီးအကဲ R. Yofi Grant က ကြ်န္ေတာ့္ကို ေျပာရာမွာ IFC ဟာ ေခ်းေငြေတြ ထုတ္ေပးၿပီး အဆင္အေသြးစုံ ကုမၸဏီေပါင္းစုံ သိမ္းသြင္းဆြဲေဆာင္ထားတယ္ တဲ့။ Grant ေျပာတာမွန္ပါတယ္။ IFC  ဟာ မႀကာခင္ကေလးကမွ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ တယ္လီကြန္မ္ဂ်ားယဲ႔န္ ဗိုဒါဖုန္း ကုမၸဏီ (  Global telecom giant Vodafone company)ကို ေဒၚလာ ၁၁၅သန္း အထုပ္အထည္ႀကီး ေခ်းငွားလိုက္တယ္။၂ႏွစ္အတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ပါ။IFC က ေျပာပါတယ္။  ”အရာအားလုံး  မွန္ခ်င္မွန္ပါလိမ့္မယ္။ မွားခ်င္လဲ မွားသြားႏိုင္တယ္” တဲ့။ ဂါနာကေန ေထာင္ခ်ီေ၀းတဲ့ ကင္မရြန္ နဲ႔ ခ်ာ့ဒ္ ႏိုင္ငံ မွာဆိုရင္ IFC ရဲ႔ပိုင္ဆိုင္မွဳ ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံမွဳေတြက အျငင္းပြားဖြယ္ျဖစ္ေနဆဲမို႔ နမူနာယူစရာပါ။

၂၀၁၁ အကုန္မွာ IFC က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာမွာႏိုင္ငံေပါင္း၂၃ႏိုင္ငံက ကုမၼဏီေပါင္း၃၀ႏွင့္ေဒၚလာ ၂ဘီလီယံဖိုး ေရနံနဲ႔ ဓါတ္ေငြ႕ရင္းႏွီးၿမွဳပ္ႏွံခဲ့တယ္။ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ အေအာင္ျမင္ဆုံးအျဖစ္ အသိအမွတ္ၿပဳဆုရရွိခဲ့ေႀကာင္း  အမႊန္းတင္ ေျပာဆိုခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ကိုရွာေဖြေထာက္ျပသူေတြနဲ႔လည္းမကင္းခဲ့ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိမ္းကာကြယ္သူမ်ားရဲ႔ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မွဳေတြက အနႏၱပါ။ Bretton Woods Project  နဲ႔ Christian Aid တို႔လို အက်ိဳးအျမတ္မရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကလည္းေျပာခ်င္ဆိုခ်င္ႀကတယ္။ သူတို႔ေျပာတာက ခ်စားမွဳ အဂတိလိုက္စားမွဳ နဲ႔ ေဒသတြင္းပဋိပကၡမ်ား အရွိန္ျမင့္လာတယ္။ စက္ရံုမီးခိုးေငြ႔မ်ား ။ဖန္လုံအိမ္ ဓါတ္ေငြ႔ေမာင္းစက္ အႏၱရယ္မ်ားရွိေနတယ္ လူမွဳ၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ဖရိုဖရဲ ျဖစ္ေစတယ္ စသည္  တို႔ကိုပါ။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေရနံ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔။ေက်ာက္မီးေသြး မိုင္းလုပ္ငန္း စသည္တို႔ကို  အက်ိဳးမျဖစ္ထြန္းဘူး ေငြေခ်းငွားရၿပီး  လုပ္ငန္းမေအာင္ျမင္ဘူး ဆိုၿပီး ႏွဳတ္သိမ္းလိုက္တယ္။ဒါေပမဲ့ ကမၻာ့ဘဏ္ကေတာ့ဒါကို လက္မခံပါဘူး။ ပယ္ခ်ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာ “စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလုပ္တယ္ဆိုတာ ဒါမ်ိဳးေတြ ႀကံဳေတြ႔စၿမဲပဲလို႔" သေဘာတူညီမွဳရသြားတယ္။ ဘဏ္အႀကီးအကဲ အင္ဒိုနီးရွားလူမ်ိဳး Emil Salim က Bloomberg သတင္း႒ာနကို ေျပာႀကားခဲ့တာပါ။IFC  ရဲ႔ အႀကီးအကဲ Kaldany ကလည္း “ဒီလုပ္ငန္းေတြဟာ အလြန္က်ယ္၀န္းပါတယ္။အမ်ားဆႏၵနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သိကၡာရွိရွိ လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ”  တဲ့။၂၀၀၀ ခုႏွစ္က IFC  ဟာ ExxonMobil,Chevron  တို႔နဲ့အတူအျခားကုမၸဏီေတြပါ  ေဒၚလာ သန္း ေပါင္း200 အခ်ီႀကီး ရင္းႏွီး ၿမွဳပ္ႏွံခဲ့တာပါ။ နမူနာအေနနဲ႔ ကင္မရြန္ႏိုင္ငံ။ ခ်ာ့ဒ္ႏိုင္ငံ တို႔ကို ခ်ျပပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြဟာ  ဂါနာႏိုင္ငံထက္ေတာင္ ပိုလို႔ ဆင္းရဲတြင္းနက္ပါတယ္။ ခ်ာ့ဒ္ႏိုင္ငံဆိုရင္ ကမၻာမွာ ႏိုင္ငံ့၀င္ေငြကအနည္းဆုံး  ဟို ေအာက္အဆင့္ ၁၉၃မွာရွိေနတာပါ။ကင္မရႊန္ႏိုင္ငံက ၁၈၅ မွာရွိေနၿပီး ဂါနာႏိုင္ငံက ေတာ့၁၇၂ မွာ ရွိေနပါသတဲ့။ 

“အေျခအေနကေတာ့ ေႀကာက္ခမန္းလိလိပါပဲဗ်ာ" လို႔    ကိုလန္ဘီယာ တကၠသိုလ္ အင္စတီက်ဴ႔ဒ္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ က ေဒါက္တာ  ပီတာ ရိုဇာဘလမ္ (Peter Rosenblum )  က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၿမိဳံ႕ေနလူထုက ေရနံပိုက္လိုင္းေတြကို လက္မခံခ်င္ပါဘူး။ ျငင္းဆိုေနပါတယ္။ သူတို႔မသိလို႔ပါ။ မသိေတာ့ လုပ္ဖို႔ သိပ္ခက္သြားၿပီ တဲ့။  ေရနံက အျမတ္အစြန္းမ်ားမ်ားႀကီးရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အဲဒါရရင္ အစားအစာ၊ ေဆး၀ါးနဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳ ပညာေရး၀န္ေဆာင္မွဳ အေျခခံ အေဆာက္အဦမ်ားစြာ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္လာႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းဆူဒန္ႏိုင္ငံက သူပုန္အုပ္စုက ေတာ့ ေထာက္ခံလိုက္တယ္ ။မိုင္းတြင္းလုပ္ငန္းေတြမွာ ပိုက္လိုင္းေတြကို ကာကြယ္သြားမယ္ လို႔ အခိုင္အမာေျပာဆိုလာတယ္။ စြမ္းအင္နဲ႔ မိုင္းလုပ္ငန္းေတြမွာ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမွဳမ်ားက  ရပ္္စဲတယ္မရွိဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔သားေတြရဲ ႔ ဖိအားက အရွိန္အဟုန္္ျပင္းလွတယ္။အာဏာပိုင္အဖြဲ႔ကို သူတို႔က ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ IFC က အေလ်ာ့မေပးပါဘူး။ ဆက္လက္ ခ်ီတက္ၿမဲ ခ်ီတက္လွ်က္ပါ။ေငြပင္ေငြရင္းအေတာ့္ကို မ်ားမ်ားစား စား  စိုက္ထုတ္အကုန္အက်ခံလိုက္တယ္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္မွာ IFC ဟာ   မြန္ဂိုလီယာ၊ လိုက္ေဘးရီးယား၊ ေတာင္အဖရိက တို႔မွာ  ေရႊ၊ ေႀကးနီ၊စိန္၊  ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ကို ကိုလန္ဘီယာ၊ အိုင္ဗရီကို႔စ္၊ အေရွ႔အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံ ႏွင့္ ေျမာက္အဖရိက ႏိုင္ငံမ်ားကေန ရယူမယ္လို႔  ေႀကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္တယ္။ ဆက္လက္ၿပီး အလြန္လက္ခက္တဲ့ ဘာရွားအာဆတ္ရဲ႔ ဆီးရီးယားလို ႏိုင္ငံ၊ ဟူဂိုခ်ာ့ဗက္ရဲ႔ ဗီြနီဇြဲလားႏိုင္ငံ၊တို႔မွာ ေငြစိုက္ထုတ္ျပန္တယ္။ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ တေသြးတသံတမိန္႔တည္း အာဏာရွင္ေတြပါ။ IFC ကေတာ့ ရိုးရိုးကေလးပါပဲ။လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြစစ္စစ္  မဟုတ္ေသာ္လည္း အဆင့္ ၂ ေလာက္ရွိတာပါ။ စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါသတဲ့။ဒါဟာ ကုန္ပစၥည္းလဲလွယ္တဲ့သေဘာပါ။ “ကြ်န္ေတာ္တို႔ အမွန္တကယ္ လုပ္ႏိုင္ရပါမယ္"  တဲ့။ ဆီးရီးယားဟာ ယခု စစ္ပြဲအတြင္းမွာရွိေနပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေငြက မမ်ားလွပါဘူး။ အာဏာရွင္ေတြကေတာ့ သူတို႔ပါ၀ါကို ဆုတ္ကိုင္ထားမွာပဲ။ လႊတ္မွာမဟုတ္ဘူး။ 

ကြ်န္ေတာ္တို႔ရည္ရြယ္ထားတာကလည္း အာဏာရွင္ေတြကို ေထာက္ပံ့ တည္ၿမဲဖို႔ထက္ ဆင္းရဲတြင္းနက္သူမ်ားကို တိုက္ရိုက္ ပံ့ပိုးေပးလိုတာပါ လို႔ IFC က ကာကြယ္ေျပာဆိုပါတယ္။ ေငြနည္းနည္းနဲ႔ ေဒၚလာ၅သန္းေလာက္ၿမွဳပ္ႏွံရမဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားက ပိုၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတတဲ့ ႏိုင္ငံ ဆင္းရဲတြင္းနက္သူေတြထံ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ဒါဟာ စိတ္ကူးယဥ္မဟုတ္ပါဘူး။ဆင္းရဲမြဲေတမွဳတိုက္ဖ်က္ေရး မစ္ရွင္ ကကမၻာ့ဘဏ္နဲ့ပူးေပါင္း ေလ်ာ့ခ်သြားမွာပါ လို႔ ဆိုတယ္။ မႀကာမီက အခြန္ဘ႑ာေတာ္ႏွစ္ မွာ အေသးစားလုပ္ငန္း ေပါင္း ၁၀၅ ခု စုစုေပါင္းသုံးစြဲသည့္ေငြ ၂၀ရာခိုင္ႏွဳံး ပါ။ အေသးစားဆိုေသာ္လည္းမ်ားျပားလာေတာ့ စုလိုက္ရင္  အျမတ္မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီေလာက္အေရအတြက္မ်ားရင္  IFCအေနနဲ႔  ေရးႀကီးသုတ္ျပာ တရား၀င္ လုပ္ခြင့္ မရွိပါဘူး။IFC  ရဲ႔ အႀကီးအကဲ အသစ္ “ကိုင္ “ (Cai)က  ေျပာႀကားရာမွာ “အလုပ္လုပ္တယ္ဆိုတာ မဟာဗ်ဴဟာက်က် တြက္ခ်က္ၿပီး စူးစူးစိုက္စိုက္ကေလး လုပ္တတ္္ဖို႔ လိုပါတယ္ “   တဲ့။

 Movenpick ဟိုတယ္အသစ္နဲ႔ ခပ္ေ၀းေ၀းက  ၿမိဳ႔ေတာ္ အက္ကရာ (Accra)မွာေတာ့ IFC ရဲ႔ ရံုးခန္းႀကီးက ဟိန္းလို႕။ေတာက္ပ၀င္းထိန္ေနပါတယ္။ ကစားကြင္းျမက္ခင္းျပင္ႀကီးက လွဲအိပ္ခ်င္စရာ။ စိမ္းစိမ္းစိုစို။ပန္းေရာင္စုံေတြ ဖူးပြင့္လွပေနတယ္။ ကားပတ္ကင္ထိုးဖို႔ သီးသန္႔ ေနရာေကာင္းေကာင္းအျပင္ ကြန္ကရစ္နံရံႀကီးက မားမားမတ္မတ္ နဲ့ ။ ထိပ္မွာ သံဆူးႀကိဳးေတြ လွလွပပ ရစ္ပတ္ေခြလိမ္ေနတယ္။လူသြားလမ္းကေလးကေန လမ္းမေပၚ ဆက္လိုက္ရင္ IFC ရဲ႔ ရံုးခန္းကို တန္းတန္း၀င္ေရာက္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အေစာင့္ေတြကိုေတာ့ေက်ာ္လႊားရအုံးမွာပါ။ သက္ေသခံကဒ္ျပားေတြ မလိုပါဘူး။ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ မလိုပါဘူး။ IFC သြားရာ လမ္းမႀကီးတေလွ်ာက္မွာေတာ့ လမ္းဟာ က်င္းေတြ ခ်ိဳင့္ေတြ ေက်ာက္စရစ္ခဲေတြ ဖုံေတြ .ညစ္ပတ္ေပေရေနတဲ့ တဲေတြ အိမ္ေတြ သင္  ျမင္ရမွာေပ့ါ။

ေျခဗလာနဲ႔ ေျပးလႊားေနတဲ့ ခေလးေတြ ကိုလည္း ဆိတ္ေတြ ဘဲေတြ ႀကက္ေတြနဲ့အတူ သင္ ျမင္ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။တိရိစၦာန္အညစ္အေႀကးေတြ စုၿပံဳေနတဲ့ ေနရာမ်ားမွာေပါ့။

ျဖတ္ျဖတ္လူးေနတဲ့ ငါးကေလးေတြကို ဒါးနဲ႔မႊန္း အေႀကးခြံခြ်တ္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ..။ မရွင့္တရွင္ မေသ့တေသ ငါးေပါက္စကို ဒုတ္ထိုးမီးၿမွိဳက္ေနတဲ့ မိန္းမေတြ ..။ ခင္ဗ်ားေတြ႔ရမွာပါ။

အပူရွိန္ ၁၀၀ဒီကရီ ရွိေနတာေတာင္ အမွဳမထားႀကတာလား။ မသိတာလား။ မျမင္ရဲစရာေတြပါ။

ဇူလိုင္လရဲ႔ ေန႔တေန႔မွာ ကြ်န္ေတာ္ေရာက္သြားတယ္။ သူတို႔အနားခ်ဥ္းကပ္လို႔ စုံစမ္းတဲ့အခါ သူတို႔က ဒီမွာေနလာတာ ၁၅ႏွစ္ ရွိပါၿပီတဲ့။ ကမၻာ့ဘဏ္ဆိုတာလည္း မသိပါဘူး တဲ့။ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုတာလည္း တခါမွ အသံမႀကားခ့ဲပါဘူး တဲ့။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔က ရယ္ေမာလိုက္ႀကတယ္။ေလွာင္ရယ္ ရယ္သလား။ ရင္နာနာနဲ႔ တမင္ ရယ္လိုက္သလားဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္ ခြဲျခားမသိခ်င္ေတာ့ဘူး။

“ကြ်န္မတို႔ အကူအညီလိုပါတယ္။ အကူအညီေပးတဲ့ ေနရာရွိတယ္ဆိုတာသိေပမဲ့ တကယ္တမ္းအဲဒါေတြ ကြ်န္မတို႔ ဆီ ေရာက္မလာပါဘူး" တဲ့ခင္ဗ်ာ့။        ။

Ref : Can You Fight Poverty With a Five-Star Hotel? BY CHERYL STRAUSS EINHORN | Foreign Policy

Florist

(Newni Magazine, August, 2013)