ဂါဇာမွ ေနာက္ဆုတ္လွည့္ေျပးသြားခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး

ဒီမိုကရက္ေတြဟာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အစၥေရးဆီကေနေနာက္ဆုတ္လွည့္ေျပးရၿပီတဲ့။ ဒီတစ္ႀကိမ္ဟာ သူတို႔စြမ္းေဆာင္ခဲ့သမွ်ရဲ႕ အျပင္းထန္ဆံုးအခ်ိန္ပါ။ အစၥေရး-ပါလက္စတိုင္းေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး ယူအက္စ္ အထူးသံတမန္ မာတင္ အင္ဒိုက္ခ္ ဟာ ႏႈတ္ထြက္ရၿပီ၊ သူ႔ရဲ႕ think-tank အဖြဲ႕အစည္းဆီ အိပ္တန္းျပန္ဖို႔ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ Brookings Institutions အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြကလည္း သေဘာတူလက္ခံလိုက္ၾကတယ္။ အာရပ္-အစၥေရးၿငိမ္းခ်မ္းမွာ တက္တက္ၾကြၾကြရွိေနခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ပါဝင္ပတ္သက္မႈဟာ အဆံုးသတ္သြားရပါၿပီ။  ယူႏိုက္တက္စတိတ္အတြင္းေရးမွဴး ဂၽြန္ကယ္ရီရဲ႕ အတိအလင္းထုတ္ျပန္တဲ့ေၾကညာခ်က္ေတြမွာ "ယူႏိုက္တက္စတိတ္ဟာ ပါတီေတြက ေလးေလးနက္နက္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရးလမ္းေၾကာင္းျပန္ရွာေတြ႔ၿပီဆိုရင္ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ျပန္စတင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားဆဲပါ" လို႔ ပါရွိေနေပမဲ့ ေနာက္ဘာျဖစ္လာမလဲ ဘယ္သူမွ မမွန္းဆႏိုင္ၾကဘူး။ အဲဒီရည္ညႊန္းခ်က္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကိုပဲ ဦးတည္တာမဟုတ္ဘဲ ယူႏိုက္တက္စတိတ္နဲ႔ အစၥေရးၾကားက ကာလရွည္အေႏွာင္အဖြဲ႕ဆက္ဆံေရးကိုပါ ေျပာခ်င္တာပါ။ 

အစၥေရးနဲ႔ ပါလက္စတိုင္းဆက္ဆံေရးဟာ တရားဝင္ကြာရွင္းဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့စံုတြဲလိုပဲ ခါးခါးသီးသီးျဖစ္ေနၾကတယ္။ ကိစၥေသးေသးေလးေတြမွာကိုပဲ ျငင္းခံုၾကလိမ့္မယ္။ သူတို႔ရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္ကို မေလွ်ာ့တဲ့ဇြဲနဲ႔ပဲ ဆုပ္ကိုင္ထားၾကတယ္။ ယူအက္စ္-အစၥေရးႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးကလည္း အဲဒီလိုအိမ္ေထာင္ေရးကာလလိုပဲ သတ္မွတ္ရမလိုျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးဟာ ခ်င့္ခ်ိန္စရာေတြေၾကာင့္အတူတူရွိေနၾကေသးေပမဲ့ ခ်စ္ေမတၱာကုန္ခမ္းကုန္ၾကတဲ့ လက္ထပ္စံုတြဲနဲ႔ ပိုၿပီး တူလာၾကတယ္။ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္စရာေတြဆိုတာက အင္နားရွားအေရြ႕သေဘာလို ေလးကန္ဖင့္ႏြဲ႕ေနတာရယ္၊ သားသမီးေတြ (ဥပမာ အေမရိကန္ဂ်ဴးေတြ နဲ႔ ဧဝံေဂလိအသင္းေတာ္ဝင္ခရစ္ယာန္ေတြ) ေၾကာင့္ပါ။

ယူႏိုက္တက္စတိတ္နဲ႔ အစၥေရးဆက္ၿပီးေရွ႕တိုးေနၾကတုန္းက အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးအၾကံေပး စူစန္ရိုက္ဆ္ ေျပာတဲ့စကားေတြမွာ "ကၽြႏု္ပ္တို႔ရဲ႕မွ်ေဝထားတဲ့သမိုင္း၊ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ရဲ႕ မွ်ေဝထားတဲ့ စံတန္ဖိုးေတြနဲ႔ ဦးတည္သြားေနတယ္" လို႔ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ဝါဒဆန္႔က်င္ေရးေျခလွမ္းေတြမွာ နီးနီးစပ္စပ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနဆဲပါ။ ေမးစရာေမးခြန္းနည္းနည္းရွိလာတာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အီရန္နဲ႔ အာရပ္ေႏြဦးကိစၥေတြမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူရပ္တည္ခ်က္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသထက္နည္းနည္းလာတာကိုပါ။ အဲဒီႏွစ္ႏိုင္ငံမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈ မရွိခဲ့ရင္ ယူအက္စ္-အစၥေရးအနာဂတ္ဆက္ဆံေရးဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနည္းပါး၊ သေဘာကြဲလြမႈပိုမ်ား၊ တင္းမာမႈေတြခပ္မ်ားမ်ားျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ရွိေနပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံဟာ လူလူသူသူအျမင္မွာ သိမ္ေမြ႕ခ်ဳိသာတဲ့ဆက္ဆံေရးပံုစံဖမ္းေနစဥ္မွာပဲ ဘားရက္အိုဘားမား အစိုးရနဲ႔ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘန္ဂ်မင္ နက္တန္ယာဟုတို႔ဟာ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး အႀကိဳက္မေတြ႕ေတာ့တာ ေသခ်ာေနပါၿပီ။ ေစ့ေစပ္ေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ဆိုင္ရာႀကိဳးပမ္းမႈေတြဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းမွာပဲ ၾကမ္းတမ္းတဲ့လမ္းခရီးနဲ႔ စတင္ခဲ့တာပါ။ West Bank အေျခခ်ေနထိုင္မႈရပ္တန္႔ေပးေရး ယူနက္တိတ္စတိတ္ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ 

၂၀၁၂ အစၥေရးေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာ ဘီဘီ(နက္တန္ယာဟု)ရဲ႕ Likud(ေပါင္းစည္းေရး)လက္ယာပါတီ နဲ႔ အဓိက အတိုက္အခံ Yisrael Beiteinu(အစၥေရးကၽြႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ အိမ္)အမ်ဳိးသားေရးအတိုက္အခံပါတီ အပါအဝင္ အာလံုးသေဘာကြဲလြဲမႈေတြျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ အဲဒီလံုျခံဳေရးစိန္ေခၚမႈေတြ အစၥေရးရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္မွာ နက္တန္ယာဟုဟာ အိုဘားမားရဲ႕ ဘဲဥပံုသမၼတရုံးအတြက္ "သမိုင္းသင္ခန္းစာ" ေပးဖို႔ ရွာေဖြေနခဲ့တာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးမွာေတာ့ နက္တန္ယာဟုဟာ Yesh Atid ပါတီ၊ the Jewish Home - ဘာသာေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ဇီယြန္နစ္ႏိုင္ငံေရးပါတီ နဲ႔ Hatnuah လစ္ဘရယ္ႏိုင္ငံေရးပါတီတို႔နဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႕လိုက္တယ္။ ၂၀၁၃ Knesset အစၥေရးပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြၿပီးတဲ့အခါ ၃၃ ႀကိမ္ေျမာက္အစၥေရးအစိုးရအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းလိုက္ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕အျမင့္ဆံုးရာထူးကို နက္တန္ယာဟု ရယူခဲ့ပါတယ္။ နက္တန္ယာဟု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ဝန္ႀကီး၊ အေမရိကန္ဆိုင္ရာ အစၥေရးသံအမတ္အပါအဝင္ ရာထူးအာဏာအမ်ဳိးမ်ဳိးရယူခဲ့စဥ္သက္တမ္းအတြင္းမွာ အေမရိကန္နဲ႔ သံတမန္ဆက္ဆံေရး အပ်က္ျပားဆံုးပါပဲ။ အေမရိကန္သမၼတရဲ႕ ရီပတ္ပလီကန္ၿပိဳင္ဘက္ မစ္ထ္ရြမ္းေနကိုေတာ့ လက္ခံေတြ႕ဆံုပါတယ္။ (ရြမ္းေန နဲ႔ နက္တန္ယာဟုတို႔ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္ခင္မင္ခဲ့ၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေဟာင္းေတြပါ။  အဲဒီႏွစ္ေတြတုန္းက နက္တန္ယာဟု ယူအက္စ္မွာေနထိုင္ခဲ့တယ္။ ေဘာ္စတြန္အၾကံေပးကုမၸဏီတစ္ခုမွာ စီးပြားေရးအၾကံေပးေတြအျဖစ္ လုပ္ငန္းခြင္မွာေတြ႕ဆံုခင္မင္ခဲ့ၾကတာပါ။ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ နက္တန္ယာဟု အစၥေရးကို ျပန္ခဲ့ပါတယ္။) အစၥေရးကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး မိုေရွးယာလြန္က ဂၽြန္ကယ္ရီကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ခ်ဳိးဖဲ့ေဝဖန္လိုက္တဲ့အခါ ငယ္ငယ္က သူငယ္ခ်င္းေတြဟာလည္း ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္ၾကေတာ့တယ္။

Mitt Romney and Netanyarhu 

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းဦးတုန္းက အီရန္နဲ႔ ယူအန္လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အျမဲတမ္းအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ P5+1(Permanent 5 or Big 5) - (ယူအက္စ္၊ ၿဗိတိန္၊ တရုတ္၊ ျပင္သစ္၊ ရုရွား နဲ႔ ဂ်ာမနီ) တို႔ဟာ ဂ်နီဗာၾကားျဖတ္ႏ်ဴကလီးယားသေဘာတူစာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထိုးလိုက္ၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ ဆက္ဆံေရးေတြဟာ တကယ့္ကိုပဲ ေအာက္ေျခကေက်ာက္သားေက်ာက္စိုင္လိုမ်ဳိး မာေၾကာခက္ထန္ကုန္ၾကတယ္။ အဲဒါဟာ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ဖို႔ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ပါ။ ေနာက္ထပ္အားတက္သေရာဖ်က္လိုဖ်က္ဆီးလုပ္လိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိေနပါေသးတယ္။ အစၥေရးေတြဟာ ဂ်နီဗာက ယူအက္စ္ရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို ေဝဖန္အျပစ္ရွာၿပီး ဖ်က္ဆီးေစလိုတာတင္မဟုတ္ေသးဘဲ  သေဘာတူညီခ်က္အရဆိုရင္ အီရန္ကို စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔တာေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေပးသြားမယ့္အခ်က္လည္းပါဝင္ေနေတာ့ အေမရိကန္-အစၥေရးျပည္သူ႔ေရးရာေကာ္မတီကတဆင့္ အီရန္ႏ်ဴကလီးယားကင္းစင္ေရးဥပေဒအတည္ျပဳခ်က္ ပ်က္ျပယ္ေလ်ာ့ပါးေစႏိုင္မယ့္အခ်က္ေတြ ကြန္ဂရက္မွာ ရွာၾကံပါတယ္။ အဲဒီလိုၿငိဳးမာန္ဖြဲ႔တာဟာ ပိုဆိုးလာဖို႔ပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ ဒီႏွစ္ေႏြရာသီမွာျပဳလုပ္မယ့္ အၿပီးသတ္သေဘာတူညီခ်က္ကိုဦးတည္တဲ့ ဝါရွင္တန္ နဲ႔ အီရန္ၿမိဳ႕ေတာ္ ထဲရန္တို႔ရဲ႕ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး ေရွ႕ဆက္ဖို႔အခက္ေတြ႕ေစခ်င္တယ္။ အီရတ္မွာ ISIS(Islamic State of Iraq and Syria) အုပ္စုေပၚထြက္လာတဲ့အေပၚ အာရုံစိုက္မယ့္ ဝါရွင္တန္နဲ႔ ထဲရန္တို႔ရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအသစ္ေတြကိုလည္း အဟန္႔အတားျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့တယ္။ 

ပိုႀကီးမားတဲ့မဟာဗ်ဴဟာက်က်အေၾကာင္းအရာလည္းရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒါဟာ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားပရိုဂရမ္ ေျဖရွင္းေရးဟာ ယူအက္စ္အတြက္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းလံုျခံဳေရးစိန္ေခၚမႈေတြထဲက ဖိအားအႀကီးမားဆံုးတစ္ခုျဖစ္ေနတာပါ။ အေမရိကဟာ အဲဒီေဒသေတြကေနဆုတ္ခြာေရး ခပ္ျမန္ျမန္လႈပ္ရွားႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အာရွဆီကို ဦးတည္ႏိုင္တယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးသတင္းေထာက္ အာမို႔စ္ဟာရဲလ္ အစၥေရးသတင္းစာ Haaretz မွာ ေရးသားထားတဲ့အတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလုပ္ငန္းစဥ္က စေတာင္စတင္ေနၿပီတဲ့။ "အစၥေရးလံုျခံေရးလူစုထဲမွာ လူသိရွင္ၾကားျဖစ္ျဖစ္၊ သိုသိုဝွက္ဝွက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လူတိုင္းဆီက ၾကားႏိုင္တာက အေမရိကန္ေတြဟာ ဒီေဒသမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနၿပီလည္းဆိုတာ အာရုံစိုက္မႈေလ်ာ့နည္းလာတယ္ဆိုတာကိုပါ"လို႔ ေရးထားတယ္။ အစၥေရးအေပၚယူအက္စ္ေထာက္ခံမႈ ေသေသခ်ာခ်ာအားနည္းလာတာဟာ ရလာဒ္အျဖစ္ ျမင္ေနရတယ္။ သမၼတအိုဘားမားဟာ ဆီးရီးယားဓာတုလက္နက္ ဆန္႔က်င္ဖ်က္သိမ္းေရး-သူ႔ရဲ႕ red line အတင္းအက်ပ္မျပဳလုပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ထားလိုက္ေသးတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာအေၾကာင္းကိစၥေပၚမူတည္ၿပီး မဟာဗ်ဴဟာခ်၊ ဦးစားေပးကိစၥသတ္မွတ္ၾကတာေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရးတင္းမာမႈေတြပိုမ်ားလာၾကတာပါ။ 

ယူအက္စ္သံတမန္ေတြယံုၾကည္သြားတာက ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အစၥေရး-ပါလက္စတိုင္းရွိရင္းစြဲ အေျခအေနအတိုင္းကိုပဲ ထိန္းမထားႏိုင္ေတာ့ဘူး တဲ့။ အစၥေရးကို ေထာက္ခံမႈဟာ ပိုၿပီးေတာ့ အထီးက်န္ျဖစ္ေစတယ္။ တရားမဝင္ျဖစ္ေစတယ္။ ဝါရွင္တန္ဟာ အစၥေရးရဲ႕အျပဴအမူေတြကို ဒီထက္ပိုၿပီး အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အေနအထားေရာက္ေနသလို ဂ်ဴးအေျခခ်ေနထိုင္မႈေတြကို ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေျဖရွင္းေပးေနတာဟာ ယူႏိုက္တက္စတိတ္အတြက္ ကိုယ့္အတတ္ကိုယ္ျပန္စူးဖို႔ ေနာက္မက်ရုံအခ်ိန္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ အိုဘားမားကလည္းအရိပ္အျမြက္ေျပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ယူႏိုက္တက္စတိတ္ဟာ အရင္တုန္းကလို အစၥေရးအတြက္ သံတမန္တရားေရေအး သယ္ပိုးေပးဖို႔ ၾကာရွည္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး တဲ့။ လက္ရွိအစၥေရးအစိုးရကေတာ့ အေရးတႀကီး သေဘာမထားပါဘူး။ အဲဒီျခားနားခ်က္ဟာ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈပ်က္ျပားေစတဲ့ ယူအက္စ္ရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈအျဖစ္ ျမင္သာခဲ့ပါတယ္။ လူမ်ားမ်ားသတိထားမိခဲ့ၾကတာက အစၥေရးရဲ႕လုပ္ရပ္ကို ကယ္ရီက "လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးအသံုးျပဳၿပီး ရည္ညႊန္းေျပာဆိုခဲ့တာကိုပါ။ တရားဝင္ေျပာၾကားခဲ့တာမဟုတ္တဲ့မွတ္ခ်က္ေတြ ေပါက္ၾကားခဲ့ၿပီးေနာက္ ကယ္ရီကေတာ့ အဲဒီမွတ္ခ်က္ေတြကို ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ တျခားအံဝင္ဂြင္က်စကားလံုးေျပာခဲ့ေသးတာက အစၥေရးဟာ ဒီမိုကေရစီကိုဆန္႔က်င္တဲ့ခပ္ေမွာင္ေမွာင္အနာဂတ္ဆီ ဦတည္ေနပါၿပီ ဆိုတဲ့ အယူအဆစကားလံုးမ်ဳိးပါ။ ေဆာင္းပါးရွင္ နာဟူးမ္ေဘရ္နီရာ ထုတ္ေဝတဲ့ အစၥေရး၊ တဲလ္အဗိ ေန႔စဥ္သတင္းစာ Tedioth Ahronoth မွာ ႏိုင္ငံထိပ္တန္းအရာရွိေတြေျဖၾကားတဲ့ (နာမည္အတိအက်ေဖာ္ျပမထား) တုန္လႈပ္အံ့ၾသစရာအေမးအေျဖမွာ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး မေအာင္ျမင္မႈအေပၚအမ်ားအားျဖင့္ အစၥေရးကိုအျပစ္ဖို႔ထားပါတယ္။ " အေျခခ်ေနထိုင္မႈေတြကေန အရင္းခံလာတဲ့ အဖ်က္လုပ္ငန္း- အဲဒီခါးသက္တဲ့အမွန္တရားကို အစၥေရးကလူေတြ မသိက်ဳိးကၽြံျပဳမေနသင့္ဘူး"လို႔ေျဖထားတယ္။ ေျဖၾကားတဲ့အရာရွိေတြထဲမွာ တစ္ဦးကေတာ့ အင္ဒိုက္ခ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္ လို႔ ယူဆေနၾကတယ္။ ေမလအေစာပိုင္းက Near East Policy အတြက္ Washington Institute မွာျပဳလုပ္တဲ့ အင္ဒိုက္ခ္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲမိန္႔ခြန္းမွာ အျပစ္တင္စကားဆိုတာကိုေတာင္ ႏွစ္ဘက္လံုးမွ်မွ်တတျဖစ္ေစဖို႔ ႀကိဳးစားသြားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေနတဲ့အေတာအတြင္း အေျခခ်ေနထိုင္မႈအသစ္အတြက္ ေဆာက္လုပ္ေရးေတြဆက္ၿပီးလုပ္ေနတာကိုေတာ့ အစၥေရးရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့တာဝန္ရွိမႈလို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ Center for American Progress မွ မူဝါဒဆန္းစစ္ေလ့လာသူ မက္ထ္ဒါ့စ္ေျပာသလို "ဒါဟာ ပါးနပ္တဲ့အေရြ႔အေျပာင္းဆက္ဆံေရးလကၡဏာမ်ဳိး။ အစၥေရးက ယူအက္စ္ရဲ႕ ပန္းတိုင္ေတြကို ေလ်ာ့ပါးယိုင္နဲ႔ေစတဲ့ နည္းလမ္းေတြလုပ္ေဆာင္လာတဲ့အခါ ယူအက္စ္အရာရွိေတြဟာ ပိုၿပီးဘြင္းဘြင္းရွင္းရွင္းေျပာလိုၾကတယ္"  လို႔ဆိုတယ္။

စကားလံုးေတြထက္ပိုတဲ့လုပ္ေဆာင္မႈအျဖစ္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဂၽြန္လမွာ ယူအက္စ္အစိုးရဟာ အျငင္းပြားစရာ ဟားမာ့စ္အဖြဲ႕သားေတြပါဝင္ေနတဲ့ ပါလက္စတိုင္းစည္းလံုးညီညြတ္ေရးအစိုးရသစ္ကို အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီယူအက္စ္မူဝါဒေျပာင္းလဲမႈဟာ အစၥေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့အေနအထားပါ။ ပိုၿပီးထူးေနတာက ယူႏိုက္တက္စတိတ္မွ အစၥေရးအားေပးေထာက္ခံသူေတြေတာင္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားမျဖစ္ခဲ့ၾကပါဘူး။ တခ်ိန္တုန္းက ဒီလိုမူဝါဒမ်ဳိး ေတြးထင္မထားၾကေပမယ့္ အခုေတာ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခုလို ေအးေအးသက္သာ လက္ခံလာၾကတယ္။ ျမင္ေနရတာက ယူအက္စ္-အစၥေရး ဆက္ဆံေရးဟာ အံ့ၾသဖြယ္ရာအခ်ဳိးအေကြ႕တစ္ခုထက္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းျငင္းဆန္လာၾကပံုပါ။ အစၥေရးကေတာ့ ပါလက္စတိုင္းသံတမန္မူဝါဒ တြန္းအားေပးမႈ၊ အီးယူကတားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြၾကားမွာ အထီးက်န္သလိုျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဝါရွင္တန္ဟာ အဲဒီဖိအားေတြကို တြန္းဖယ္ေပးဖို႔ အားေလ်ာ့ေနတယ္ လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူအက္စ္ေလာ္ဘီအုပ္စု J Street ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး ဒုတိယဥကၠဌ အလန္အဲလ္စ္နာ က မွတ္ခ်က္ခ်တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီခံယူခ်က္နဲ႔သြားမယ့္ကာလဟာ လမ်ားစြာေက်ာ္လြန္လို႔ ႏွစ္ေတြအထိ အခ်ိန္ယူပါလိမ့္မယ္။ ယူအက္စ္ရဲ႕ ေနာက္ဆုတ္လွည့္ျပန္မူဝါဒဟာ အခ်ိန္မ်ားမ်ားယူေကာင္းယူႏိုင္တယ္ လို႔ အဲလ္စ္နာ က ေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၇ မွာ ဘယ္အစိုးရအဖြဲ႕က အာဏာရမလဲ၊ ဘယ္လိုမူဝါဒခ်မွတ္မလဲ ဆိုတဲ့အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ေနမွာပါ လို႔ဆိုတယ္။

အစၥေရးကိုေထာက္ခံအားေပးတာဟာ တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဒီမိုကရက္ေရာ၊ ရီပတ္ပလီကန္ပါ သေဘာထားခ်င္းကိုက္ညီၾကတဲ့ကိစၥနည္းနည္းေတြထဲက တစ္ခုပါ။ လက္ရွိႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ရီပတ္ပလီကန္ေတြက အစၥေရးကို တိုးတိုးတိတ္တိတ္အားေပးဖို႔ႀကိဳးစားတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ေဆာင္းဦးမွာ အီရန္တားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈ မေအာင္ျမင္ခဲ့တာက အမွတ္အသားျဖစ္ခဲ့ေတာ့ ကြန္ဂရက္မွာ ျငင္းခံုမႈေတြရွိလာတယ္။ ရီပတ္ပလီကန္ေတြဟာ အိုဘားမားရဲ႕ အဓိကႏိုင္ငံျခားေရးမႈဝါဒေတြထဲက ဒီကိစၥကို စိန္ေခၚႏိုင္မယ့္အခ်က္အျဖစ္ရွာလာၾကတယ္။ ဒီမိုကရက္ေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ သမၼတဘက္မွာရပ္တည္ဖို႔ကိုပဲ ေရြးခ်ယ္ပါတယ္။ ဒီမိုကရက္တစ္ဘက္ တညီတညာထဲဆက္ယိမ္းေနၾကတဲ့ အေမရိကန္ဂ်ဴးေတြဆီက မဲကိုဆြဲေဆာင္ယူမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအေရြ႕အေျပာင္းသေဘာမ်ုိးထက္ ရီပတ္ပလီကန္ေတြ ဂ်ဳးႏိုင္ငံတစ္ခုကို ေနာက္မဆုတ္တမ္း ေထာက္ခံတာဟာ အစၥေရးက အေမရိကန္ ဧဝံေဂလိအသင္းေတာ္ဝင္ခရစ္ယာန္ေတြေၾကာင့္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ဂ်ဴးေတြၾကားထဲမွာေတာ့ အက္ေၾကာင္းေတြျမင္လာရပါၿပီ။ ပါလက္စတိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့  အစၥေရးမူဝါဒေတြကို ေထာက္ခံတာ အင္မတန္နည္းပါးလာပါၿပီ။ အေမရိကန္ဂ်ဴး(တစ္ဝက္ထက္ပိုနည္းတဲ့ပမာဏ)ေလာက္ကပဲ အစၥေရးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႔အမွန္တကယ္ဆႏၵရွိေနတယ္လို႔ျမင္ၾကတာပါ။ လူငယ္ပိုင္း၊ ဘာသာေရးအယူဝါဒလႊမ္းမိုးမႈမရွိတဲ့ဂ်ဴးေတြဟာ သက္ႀကီးပိုင္းဂ်ဴးနဲ႔ ဘာသာေရးျပင္းထန္တဲ့ဂ်ဴးေတြစဲြကိုင္ထားတဲ့အယူအဆ(သူတို႔ရဲ႕ဂ်ဴးဝွစ္ရွ္ဂုဏ္လကၡဏာကို အဓိကက်တဲ့အခ်က္)အျဖစ္ သတ္မွတ္မႈေလ်ာ့ပါးလာၾကတယ္။ အဲဒါဟာဂ်ဴးအုပ္စုထဲမွာ မ်ဳိးဆက္ကြာဟမႈ ႀကီးထြား/ ပ်ံ႔ႏွံ႔မႈ အရ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနတယ္။

အစၥေရးကိုအားေပးေထာက္ခံတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးအတြက္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀ ကလို ဒီမိုကရက္တစ္မဲဆႏၵရွင္ေတြဆီက မဲေတြသိမ္းက်ဳံးရႏိုင္ဖို႔ မေသခ်ာေတာ့ပါဘူး။ အစၥေရးဟာ အမ်ဳိးသားေရး/ ဘာသာေရးအယူဝါဒ ပိုၿပီးျပင္းထန္လာမယ္။ တိုက္ခိုက္လိုစိတ္ ပိုမ်ားလာမယ္။ အဲဒီလို သေဘာထားမ်ဳိးနဲ႔ေရွ႕ဆက္ေနမယ္ဆိုရင္ လစ္ဘရယ္ အေမရိကန္ဂ်ဴးအုပ္စုဟာ အေထာက္အပံ့ေပးေနမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒီမိုကရက္ေတြအတြက္ အစၥေရးကိုႏိုင္ငံေရးအရ မဟာမိတ္ျပဳေနဖို႔ အေရးတႀကီးမလိုအပ္ေတာ့ပါဘူး။ အိုဘားမားအစိုးရ နဲ႔ ဒီမိုကရက္တစ္အုပ္စုဟာ အာရွဘက္ကို ဦးတည္ဖို႔ အမွန္တကယ္ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ယူအက္စ္ေျခရာေတြကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းပါးလ်ားေအာင္ ႀကိဳးစားမွာပါ။ အစၥေရး-ပါလက္စတိုင္းပဋိပကၡထဲမွာ ၾကာရွည္အထစ္ထစ္အေငါ့ေငါ ့ပါဝင္မေနခ်င္ေတာ့ဘူး။ အစၥေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ရီပတ္ပလီကန္ပါတီနဲ႔အတူ တစ္စိတ္တစ္ဝမ္းတည္း ရွိေနလိမ့္မယ္။ အစၥေရးဟာ ေခါင္းမာမာနဲ႔ပဲ ေရွ႕ဆက္တိုးေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ယူအက္စ္-အစၥေရးဆက္ဆံေရးဟာ မေျပာင္းလဲႏိုင္ပါဘူး။ ဒီကြဲျပားျခားနားခ်က္ျဖစ္စဥ္ဟာ အခ်ိန္ေတာ့ယူပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီးသိသာထင္ရွားလာတာက ယူႏိုက္တက္စတိတ္နဲ႔ အစၥေရးဟာ ကြဲျပားတဲ့လမ္းေၾကာင္းႏွစ္ခုေပၚမွာရွိေနၾကၿပီ။ ကယ္ရီရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ရပ္တန္႔လိုက္တာမွန္မယ္ဆိုရင္ အစၥေရးႏိုင္ငံဟာ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားတဲ့ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာမယ္။ ကယ္ရီ မမွန္ဘူးဆိုရင္ေရာဆိုတဲ့ ေမးခြန္းအတြက္ "ယူအက္စ္-အစၥေရး ဆက္ဆံေရးဘယ္ေတာ့ျပန္စႏိုင္မလဲ" ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုပဲ ျပန္ေမးရေတာ့မွာပါ။ ။

John Kerry and Netanyarhu

ၿဖိဳးၿဖိဳး

Source :  The Democrats Are Finally Turning Away from Israel And it's high time they did by MICHAEL A. COHEN | the Foreign Policy
ပဲ့တင္သံဂ်ာနယ္၊ (ဇူလိုင္ ၂၄)

အီရန္နဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားအေၾကာင္းဖတ္ခ်င္ရင္ (အစၥေရးသေဘာထားနည္းနည္းပါးပါးပါဝင္)