ဟဲလိုး၀င္း သရဲညတစ္ညမွာ

ဟဲလိုး၀င္းေဘဘီ

 ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ဟာ ဟဲလိုး၀င္းႏိုက္(Halloween Night)တဲ့။ သရဲေတြရဲ႕ညလို႔ဆိုၾကသတဲ့။ အဲဒီ သရဲည ယဥ္ေက်းမႈဟာ အခုဆိုရင္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕လာခဲ့ပါၿပီ။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမဟုတ္ေပမယ့္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေနရာတစ္ေနရာကေန စိမ့္၀င္စီးေျမာလာခဲ့တဲ့ ဒီယဥ္ေက်းမႈကိုပဲ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ဆင္ႏႊဲေပ်ာ္ရႊင္ၾကတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ေလးေတြရွိလာၾကပါၿပီ။ ဟဲလိုး၀င္းဆိုတာကေတာ့ တကယ္ေတာ့ ကမၻာ့ ေရွးအက်ဆံုးအားလပ္ရက္ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲပါ။ ဒီေန႔ထိလည္း ကမၻာအႏွံ႔အျပားမွာ ဆင္ႏႊဲၾကတဲ့တိုင္းျပည္အမ်ားအျပားရွိေနပါတယ္။ မကၠဆီကို နဲ႔ တျခား လက္တင္အေမရိကန္တိုင္းျပည္ေတြမွာ ေသလြန္သူမ်ားေန႔ Dead of the Day (Dia di los Muertos) ကို ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ ကိုယ္ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္သူေတြနဲ႔ ဘိုးဘြားေတြကိုရည္မွန္းၿပီး ဆုေတာင္းပြဲလုပ္ၾကတဲ့သေဘာပါ။

Dead of the Day ကို အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ဟဲလိုး၀င္းေဒးေနာက္တစ္ရက္ ႏို၀ဘၤာ ၁ ရက္ နဲ႔ ၂ ရက္ေန႔ ေတြမွာျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ အိုင္ယာလန္၊ ကေနဒါနဲ႔ ယူႏိုက္တက္စတိတ္မွာေတာ့ လူႀကီးေတြနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြပါ ေအာက္တိုဘာ၃၁ရက္မွာ ဟဲလိုး၀င္းေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲရက္ေတြအျဖစ္ ဆင္ႏႊဲေပ်ာ္ျမဴးၾကပါတယ္။ အစဥ္အလာလိုျဖစ္ေနတဲ့ ေပ်ာ္ပႊဲဆင္ႏႊဲမႈပံုစံကေတာ့ သရဲအ၀တ္အစားေတြ၀တ္ဆင္ၿပီး ေပ်ာ္ျမဴးၾကတဲ့ပါတီပြဲေတြျပဳလုပ္တာ၊ ရုပ္ေျပာင္းရုပ္လႊဲလုပ္တာ(trick-or-treating)၊ ေနာက္ေျပာင္က်ီစယ္တာ၊ ကစားနည္းေတြေဆာ့ကစားၾကတာေတြပါ။

၁၆ရာစုႏွစ္ေလာက္မွာ ဟဲလိုး၀င္း(Halloween)စကားလံုးကို စၿပီးအသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္တဲ့။ All-Hallows'-Even ("evening") ဆိုတဲ့ ဟဲလိုး၀င္းႏိုက္ဟာ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ သူေတာ္စင္ေတြကိုဂါရ၀ျပဳတဲ့ All Hallows’ Day (All Saints’ Day) မတိုင္ခင္တစ္ရက္မွာ ႏွစ္စဥ္က်င္းပလာခဲ့ၾကတဲ့ အစဥ္အလာရွိပါတယ္။ ဟဲလိုး၀င္းႏိုက္ဟာလည္း သူေတာ္စင္ေတြဂါရ၀ျပဳတဲ့ေန႔နဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အဲဒီထက္ ပိုၿပီးေရွးက်တဲ့သမိုင္းမွာေတာ့ ဟဲလိုး၀င္းဓေလ့ထံုးစံေတြဟာ ေရွးက်တဲ့အင္ဒိုဥေရာပသားေတြျပဳလုပ္တဲ့ ေႏြရာသီအကုန္ Samhain ေကာက္ရိတ္သိမ္းပြဲေတြမွာက်င္းပတဲ့ အစဥ္အလာမ်ဳိးကေန ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ေအးျမတဲ့ေဆာင္းရာသီရဲ႕ေန႔ရက္ေတြအတြက္  ႀကိဳဆိုျပင္ဆင္ၾကတဲ့ ေဆာင္းဦးအခ်ိန္ကာလ၊ အဲဒီအခ်ိန္မ်ဳိးဟာ စိတ္နယ္လြန္ကမၻာေလာကသားေတြ ေပၚထြက္လာတတ္တဲ့အခ်ိန္၊ ပဥၥလက္ဆန္တဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခ်ိန္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ လူ႔ေလာကကေနလြင့္စင္ခဲ့ၾကတဲ့ ၀ိညာဥ္ေတြဟာ ကမၻာေျမႀကီးေပၚမွာ All Saints’ Day ေန႔တိုင္ေအာင္ လွည့္လည္သြားလာၾကတယ္လို႔လည္း ရိုးရာအစဥ္အလာအားျဖင့္ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

အဲဒီ့ေန႔ဟာ ေသလြန္ၿပီးတဲ့သူေတြအတြက္ ေနာက္တစ္ဘ၀ကိုမကူးေသးခင္ သူတို႔ရဲ႕ရန္သူေတြကို လက္စားေခ်ဖို႔ ေနာက္ဆံုးအခြင့္အေရးရႏိုင္တဲ့ေန႔ျဖစ္သတဲ့။ ဟဲလိုး၀င္းေန႔မွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြဟာ ၀ိညာဥ္တစ္ေကာင္ေကာင္က မမွတ္မိႏိုင္ေအာင္ မ်က္ႏွာဖံုးေတြ၊ ၀တ္စံုႀကီးေတြ၀တ္ဆင္ကာ အကာအကြယ္ယူၾကတယ္။ တျခားသူေတြထြန္းညိွထားတဲ့ ဖေယာင္းတိုင္မီးေရာင္အတိုင္းလိုက္ခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းပြဲအတြက္ သူတို႔ ခရီးဆန္႔ၾကသတဲ့။ အဲဒီအေလ့အက်င့္ဟာ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ကေလးေတြအၾကားေခတ္စားတဲ့ trick or treating ဆိုတဲ့ ရုပ္ေျပာင္းရုပ္လႊဲလုပ္ကာ တစ္အိမ္၀င္တစ္အိမ္ထြက္ လွည့္လည္ေဆာ့ကစားတဲ့နည္းမ်ဳိး ျဖစ္လာပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ေငြအေၾကြေစ့ေလးေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ ပန္းသီးနဲ႔ တျခား အေစ့အဆန္ေလးေတြထည့္ထားတဲ့ လက္ေဆာင္ေတြကို အိမ္ေတြကေနေပးၾကတဲ့ အေလ့အထအျဖစ္ ဟဲလိုး၀င္းပါတီပြဲေတြ က်င္းပၾကပါတယ္။

ဟဲလိုး၀င္းေန႔ရဲ႕ သေကၤတေတြထဲမွာ ဖရံုသီးကိုထြင္းၿပီး သရဲမ်က္ႏွာပံုစံျပဳလုပ္ထားတဲ့ မီးအိမ္ jack-o’-lantern ေတြက မပါမျဖစ္ပါ။ ဖရုံသီးရဲ႕ထိပ္ပိုင္းကို ျဖတ္ၿပီးအတြင္းကအသားေတြကို ထုတ္ယူပါတယ္။ ၿပီးမွ ေၾကာက္လန္႔စရာဘီလူးသရဲမ်က္ႏွာပံုစံမ်ဳိး ပံုေဖာ္ကာ အဖံုးျပန္ဖံုးထားလိုက္တယ္။ ေရွးက်တဲ့ခရစ္ယာန္ေတြဟာ ၀ိညာဥ္ေတြကို ေကာင္းကင္ဘံုကို မတက္ခင္ကာလေလးမွာ အျပစ္မွသန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ျခင္းျပဳလုပ္ဖို႔သတိရႏိုင္ေအာင္ turnip မုန္လာဥတစ္မ်ဳိးကိုထြင္းၿပီး မီးအိမ္ျပဳလုပ္ကာ အဲဒီမီးအိမ္ေတြနဲ႔ ထြန္းညွိၿပီး လမ္းျပၾကတယ္။ အိုင္ယာလန္နဲ႔ စေကာ့တလန္မွာ မုန္လာဥမီးအိမ္ေတြကို သံုးတဲ့အစဥ္အလာရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျမာက္အေမရိကကိုေရာက္ရွိလာတဲ့ အေျခခ်ေနထိုင္သူေတြက ေဒသထြက္ ဖရုံသီးေတြကို အသံုးျပဳလာၾကတယ္။ ပိုၿပီးႀကီးမားတယ္၊ ပိုၿပီးႏူးညံ့တယ္။ ထြင္းၿပီးပံုေဖာ္တဲ့အခါ ပိုမိုလြယ္ကူတာေၾကာင့္ turnip မုန္လာဥအစား ဖရုံသီးကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

ဟဲလိုး၀င္းနိမိတ္ပံုေတြမွာ ေသျခင္းတရား၊ သရဲတေစၥ၊ ေမွာ္အတတ္ေတြနဲ႔ ဒ႑ာရီထဲက ဘီလူးတေစၥေတြပါ၀င္ၾကတယ္။ အနက္ေရာင္ နဲ႔ လိေမၼာ္ေရာင္ေတြက အဲဒီဟယ္လို၀င္းႏိုက္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြမွာ အစဥ္အဆက္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတဲ့အေရာင္ေတြပါ။

ဟဲလိုး၀င္းအ၀တ္အစားေတြရဲ႕ ဒီဇိုင္းကေတာ့ သရဲတေစၥေတြရဲ႕ပံု၊ အရိုးစု၊ စုန္းမေတြရဲ႕ ပံုစံမ်ဳိးဖန္တီးၾကတယ္။

ဟဲလိုး၀င္းကစားနည္းေတြမွာေတာ့ ပန္းသီးဖမ္းယူကစားနည္း(dooking) လို႔ေခၚတဲ့ ေရဇလံုႀကီးႀကီးထဲမွာ ပန္းသီးေတြကိုထည့္ထားၿပီး ျမဳပ္ခ်ည္ ေပၚခ်ည္ျဖစ္ေနတဲ့ ပန္းသီးေတြကို သြားနဲ႔ ကိုက္ယူရတဲ့ကစားနည္းကို ကစားေလ့ရွိၾကတယ္။ ေနာက္ကစားနည္းက ပန္းသီးကို အခြံခြာတဲ့အခါ မျပတ္သြားေအာင္ အစကအဆံုး တစ္ဆက္တည္းရေအာင္ခြာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီပန္းသီးအခြံကို ပုခံုးေပၚကေနေက်ာ္ၿပီး ေနာက္ျပန္ပစ္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ၾကမ္းေပၚမွာက်ေနတဲ့ ပန္းသီးအခြံရဲ႕ ပံုစံကိုၾကည့္ၾကတယ္။ အဲဒီပံုစံေလးဟာ ကိုယ္လက္ထပ္ရမယ့္သူရဲ႕ နာမည္အစ စာလံုးပံုသ႑ာန္မ်ဳိးေပၚေနလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တစ္နည္းကေတာ့ လက္မထပ္ရေသးတဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ဟဲလိုး၀င္းႏိုက္ မွာ ေမွာင္မည္းတဲ့အခန္းထဲမွာထိုင္ၿပီး မွန္ထဲကို စိုက္ၾကည့္ေနရပါမယ္တဲ့။ မွန္ထဲမွာ ကိုယ္လက္ထပ္ရမယ့္ခင္ပြန္းပံုစံေပၚလာလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးေလးေတြ လက္တည့္စမ္းၾကေလ့ရွိတဲ့ ကစားနည္းပါ။ ေၾကာက္လန္႔စရာေကာင္းတဲ့ျခြင္းခ်က္ကေတာ့ လက္မထပ္ရေသးခင္ ေသဆံုးခဲ့မယ္ဆိုရင္ အရိုးေျခာက္ဦးေခါင္းခြံႀကီးတစ္ခု မွန္ထဲမွာေပၚထြက္လာႏိုင္ေသးသတဲ့။

အဲဒီေန႔မွာပဲ သရဲတေစၥပံုျပင္ေတြလည္းေျပာၾက၊ နားေထာင္ၾကပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ သရဲတေစၥရုပ္ရွင္ကားေတြကို ၾကည့္ၾကတာကလည္း ဟဲလိုး၀င္းပါတီပြဲေတြရဲ႕ အစဥ္အလာျဖစ္ေနခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သရဲတေစၥရုပ္ရွင္ကားအသစ္အသစ္ေတြလည္း ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူေတြက အၿပိဳင္အဆိုင္ျပသၾကပါတယ္။

ဟဲလိုး၀င္းပါတီပြဲေတြမွာ ျပဳလုပ္ၾကတဲ့အစားအစာေတြကေတာ့ ေပါင္မုန္႔ခ်ဳိ၊ သၾကားေတာ္ဖီ၊ ပန္းသီးေတာ္ဖီ၊ ေျပာင္းဖူးေပါက္ေပါက္အခ်ဳိ၊ ေျပာင္းဖူး သၾကား ပ်ားရည္တို႔နဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ဖရုံသီးပံုခ်ဳိခ်ဥ္ေလးေတြ၊ ဦးေခါင္းခြံပံု လင္းႏို႔ပံု သၾကားလံုးေတြ နဲ႔ ၀ိညာဥ္ကိတ္မုန္႔လို႔ေခၚတဲ့ ကိတ္မုန္႔ေသးေသးေလးေတြပါ။

ဟဲလိုး၀င္းသရဲညတစ္ညမွာ ကေလးေတြႏွစ္သက္မယ့္ ကိတ္မုန္႔ခ်ဳိ႕၊ ဟဲလိုး၀င္းသၾကားလံုးေတြကို ျပဳလုပ္ၿပီး ကေလးေတြကိုလက္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြကို ဗဟုသုတအျဖစ္ ဟဲလိုး၀င္းႏိုက္အေၾကာင္းေလးေတြ ေျပာျပရင္း သရဲတေစၥပံုျပင္ေလးေတြ ေျပာျပရင္းနဲ႔လည္း အသည္းတထိတ္ထိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ရတဲ့ ဟဲလိုး၀င္းႏိုက္ေလးအျဖစ္ဖန္တီးႏိုင္ၾကပါတယ္။        ။

Living Fashion Magazine, October, 2012

ၿဖိဳးၿဖိဳး