ကြ်န္မတို ့ရဲ ့ ဟန္ပန္မူရာေတြ

ေခတ္တေခတ္ဟာ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် တဘက္ကႀကည့္ရင္လည္း ကြ်န္မ တို႔ရဲ႕ ဟန္ပန္အမူအရာေတြ တျဖည္းျဖည္းမယဥ္မေက်း ႀကမ္းတမ္း ရုိင္းစိုင္းလာေနတာ ေတြ ့ေနရပါတယ္။ ဒါဟာ ေခတ္ႏွင့္အညီ ေျပးလႊားလွဳပ္ရွားေနရလို႔ စသည္ အေႀကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပၿပီး ဆင္ေျခ ဆင္လက္ ေပးမယ္ မႀကံပါႏွင့္။ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕တဲ့ လူလိမ္မာ ကေလးေတြ လူေကာင္းေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္သာ  ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ။ စဥ္းစားႀကရေအာင္လား။

လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၅၀ သို ့မဟုတ္ အဲဒီေလာက္ အခ်ိန္တံုးကတည္းက လူေတြ ပိုပို ရိုင္းစိုင္းလာေနတာပါ။ "The Little Book of Etiquette “ စာအုပ္ကို ေရးသားသူ စာေရးဆရာ “Patsy Rowe”  ေျပာတာက “တိတိက်က် တိုတိုတုတ္တုတ္ေျပာရရင္ ဒါဟာ ေခတ္လူေတြ အဖို ့ အခ်ိန္မလုံေလာက္မွဳ အခ်ိန္ရွားပါးမွဳ ေႀကာင့္ ပါပဲ" တဲ့။

ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္မတို႔ဟာနည္းပညာေပါင္းစုံ အတတ္ပညာေပါင္းစံု တိုးတက္ ဖြံ႔ ၿဖိဳးထြန္းကားလာေနတဲ့ ဤေခတ္ႀကီးႏွင့္အမွီ အံ့ဖြယ္ ကမၻာႀကီးႏွင့္ အမွီ လိုက္ႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာအခ်ိန္မ်ားစြာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ အခ်ိန္အမ်ားႀကီးေပးဆပ္ရပါတယ္။ မနက္ မိုးလင္းလာရင္ က်ီက်ီက်ာက်ာ ေအာ္မည္ေနတဲ့ ငွက္ကေလးေတြေတးဆိုသံကို ကြ်န္မတို႔  နားမေထာင္အားပါဘူး။ လုပ္ငန္း၀င္စရာ အလုပ္ေတြက ေတာင္ပံုရာပံု ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ခုဆို မိုးလင္းတာႏွင့့္ ကြ်န္မတို ့ လုပ္ခ်င္တာက အင္တာနက္ပဲ။ ဒါမွ မဟုတ္ မိုဘိုင္းလ္ ဖုန္းေပါ့။ လကုန္ရင္ မိမိသုံးစဲြထားတဲ ့အခေႀကးေငြ ဘီလ္ စာရင္းလဲ ရွင္းရအုံးမယ္။ လုပ္ရမွာက အခ်ိန္ ၃၀စကၠန္႔ ေလာက္ပါ ကလစ္ တစ္ခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ ႏွိပ္လိုက္ရံုႏွင့္ အားလုံး ၿပီးေျမာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို ကိစၥကေလးေတြ က ေထာင္ေသာင္းခ်ီ ရွိေနတာကလား။

Would It Kill You To Stop Doing That ? A Modern Guide to Manners စာအုပ္ကို ေရးသားသူ စာေရးဆရာ “Henry Alford “ က ေၿပာရာမွာ “လူေတြရဲ ့ ဟန္ပန္မူရာဟာ ေအးးေဆးရွိေနရာက  ဆင့္ကဲ ေျပာင္းလဲျဖစ္စဥ္မ်ားအရ ေနာက္သို႔ တဖန္ဆုတ္သြားတတ္တာမို႔ စိတ္ရွည္ သည္းခံႏိုင္စြမ္းမရွိဘဲ ၀န္ခ်ီစက္ႏွင့္ ပင့္တင္လိုက္ႀကတယ္။ ဘာ့ေႀကာင့္လဲဆိုရင္ လူေတြက 4G speed ႏွဳံးႏွင့္ အလုပ္မလုပ္ႏိုွင္ပါဘူး။ သင္သိပါလိမ့္မယ္။ လူေတြဟာ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္လို ေနရာမ်ိဳးမွာ တန္းစီ ေစာင့္မေနအားပါဘူး။ သူတို႔ ရဲ႕ အိုင္ဖုန္းကေန  ေနာက္ကြယ္က ေကာ္ဖီေရာင္းသူထံ  ဆက္သြယ္ႀကပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ေခတ္ေပၚ ဆန္းျပားတဲ့ အတၱဆန္မွဳ  ရိုင္းစိုင္းမွဳလို႔ ဆိုမလား။  ဒါကို  လူတိုင္းသိပါတယ္။ စကၤာာပူ ယဥ္ေက်းမွဳ သင္တန္းညႊန္ႀကားေရးမွဴး  “ဗိုနီ အိန္ဂ်ယ္လီနာ" က “ကြ်န္မတို႔ ဒီေခတ္ေပၚ နညး္ပညာေတြကို အျပစ္ေျပာလို႔ မရပါဘူး ။ ဒါေတြက ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ ရွင္သန္မွဳကို ကူညီျဖည့္ဆီးေပးေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း အရာအားလုံး ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ ဘ၀တစ္ခုလုံးကို ၀ါးမ်ိဳ ဖုံးလႊမ္းျပစ္မွာကိုေတာ့ မလိုလားအပ္ဘူး “လို ့ေျပာပါတယ္။

     

အီးေမးလ္ အ၀င္အထြက္ စစ္ေဆးပါ။ အၿမဲ တပ္လွန္ ့ထားပါ
“ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ ေမးလ္ေဘာက္စ္ေတြကို အၿမဲ တပ္လွန္႔စစ္ေဆးႀကရပါမယ္။ အေရးတႀကီး လူေတြႏွင့္ ဆက္သြယ္စရာ ကိစၥမ်ားေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔အားလုံး တစ္နည္းနည္းႏွင့္ ဆက္သြယ္မွဳ ရွိေနတယ္ဆိုတာ ကြ်န္မတို႔သူတို႔ႏွင့္အတူရွိေနတယ္ဆိုတာ   လူေတြ သိထားသင့္တယ္” တဲ့။ မလိုလားအပ္တဲ့ အၿပဳအမူေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ပါ တဲ့။ “အိန္ဂ်ယ္လီနာ “က ရိုးရိုးေလးေျပာပါတယ္။

“အခ်ိန္ပို တခု သီးသန့္ ထားရွိပါ။ သင့္ဖုန္းမွာေရာက္ေနတဲ့မက္ေဆ့(ခ်္)ေတြကို အၿမဲ ခ်က္ကင္လုပ္ စစ္ေဆးပါ။ ဒီနည္းဟာ ကမၻာႀကီးႏွင့္လည္း အၿမဲ ထိေတြ႕ခြင့္ရွိၿပီး မိသားစုႏွင့္လည္းမခြဲမခြာ အတူရွိေနမွာပါ။ မိတ္ေဆြေတြ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ႏွင့္ေရာေပါ့” တဲ့။ “တခ်ိဳ ့က သင္ဆက္သြယ္လို ့ မရေအာင္ သင္မမွတ္မိေအာင္  အမည္ကို ၀ွက္ထားတတ္ႀကတယ္။ဒါ သိပ္ရိုင္းပါတယ္။ ဘယ္သူပို႔မွန္းမသိတဲ့ ေနရပ္လိပ္စာ မပါတဲ့  အမည္မသိ အီးေမးလ္ေတြ  ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို သင္ မေႀကာက္ပါႏွင့္ တခုခု ေျပာခ်င္ရင္ ေျပာပါ။ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းပါ။  အီးေမးလ္မွာျဖစ္ေစ စာပို႔ပါ။လက္မွတ္ထိုးျခင္းမရွိတဲ့ စာေတြကို သင္ သိပ္အေလးမထားပါႏွင့္ သူရဲေဘာေႀကာင္စြာ ေပးပို႔သူထံ သင္  စာျပန္ႀကားႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ေမ့ျပစ္လိုက္ပါ။ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ပါႏွင့္။”တဲ့။

တီဗြီရွဳိးေတြမွာ သင္ဘာေတြ ႀကည့္ေနသလဲ

 “တီဗြီရွိုဳး ေတြမွာက  စိတ္လွဳပ္ရွားဖြယ္ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္ဆန္ ဇတ္လမ္းေတြႏွင့္ မိန္းမခ်င္း မသင့္မတင့္ စကားၿပိဳင္ ရန္လို တိုက္ခိုက္မွဳ ဟန္ေဆာင္မိတ္ေဆြဖြဲ႔ ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္မွုဳေတြကို ဘာ့ေႀကာင့္ ေတြ႕ေနရသလဲ။ ရုပ္ျမင္သံႀကားဇတ္လမ္းေတြကို ဘာ့ေႀကာင့္  အားေပးေနႀကတာလဲ လို႔ မေလးရွား (MABIC)အတိုင္ပင္ခံ အရာရွိ “၀င္ဒီလီး“ က ဆို့ပါတယ္။ ”ဒီလိုအဆုံးစြန္ ရန္လိုတိုက္ခိုက္မွဳေတြႏွင့္ စိတ္ကူးပုံေဖၚပြဲေတြဟာ သာမန္ႀကည့္လိုက္တာနဲ႔ သိသာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လူသိကၡာ လူ႔က်င့္၀တ္ေတြ ခ်ိဳးေဖါက္ေနျခင္းကို ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ ျပသေနျခင္းပါဘဲ။  ဒါဟာ  ပြဲ ႀကည့္ ပရိသတ္ကို ဆြဲေဆာင္ျခင္းတမ်ိဳးပါ။ အလြန္ရိုင္းပ်ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး” တဲ့။ အခိုင္အမာ ဆိုပါတယ္။

ဒါဟာ TV ဖန္သားျပင္ေပၚက သူတို႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ဘ၀ေတြႏွင့္ အလြန္ျခားနားစြာ စိတ္လွဳပ္ရွားရင္ခုန္ႀကရတဲ့  ျဖတ္ကနဲ လွပ္ကနဲ ျပကြက္ ေတြပဲ" လို ့ “၀င္ဒီလီး” က ဆိုပါတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ စတားေတြကေတာ့ သရုပ္ေဆာင္သြားၿပီ။ ကြ်န္မ တို႔တေတြလည္း ရင္မွာသိမ့္သိမ့္ ႀကည္ႏူးႀကရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႀကည့္ခဲ့ ဖူးတဲ့  “Kimara: Life in the Fab Jane “ ဇာတ္လမ္းတြဲ တခု ကြ်န္မမွတ္မိေနတယ္။ လို႔ “၀င္ဒီလီး”က အတိတ္ကို ေဖၚက်ဴးလိုက္တယ္။သူမဟာ ကမၻာေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးေအာ္ပရာ အဆိုေတာ္ ရဲ ့ ဟန္ကို ေဒါသထြက္ထြက္နဲ႔ အငမ္းမရ  ႀကည့္ေနခဲ့တယ္။ ဟိုတုံးက သူမရဲ႕ ႏွိမ့္ခ်တဲ့ အမူအရာေတြ ခုဘယ္မွာလဲ။ ေတြ႔ ေနရတာက သူမရဲ႕ မထီတထီ ဟန္ပန္အမူအရာေတြ ရိုင္းပ်တဲ့ ေစာ္ကားေမာ္ကား  အေနအထား။ ေနာက္ သူ႔ဇာတ္လမ္းေတြကို ေမွ်ာ္တလင့္လင့္ ေစာင့္မႀကည့္ေတာ့ ပါဘူး တဲ့။ လူေတြအားလုံးကေတာ့ ဒီလို မဟုတ္ႀကဘူးဆိုတာ ကြ်န္မတို႔ နားလည္ႀကရပါမယ္ တဲ့။ 

ကြ်န္မတို႔ တေယာက္ကို တေယာက္ အျပန္ အလွန္ တံု႔လွယ္ခ်စ္ခင္မွဳု ထားရွိေႀကာင္း ဟန္ပန္မူရာမ်ားျဖင့္ ေဖၚျပႏိုင္ပါတယ္။ အနည္းဆုံး သင့္မွာ  ေကာင္းက်ိဳးဆိုးျပစ္ကို သိျမင္ႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးရလဒ္ကို သိျမင္ႏိုင္တဲ့ စိတ္ခြန္အားရွိရပါမယ္။ လူအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ေလးစားမွဳ မရွိရင္ လူယဥ္ေက်း မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ သင္က ပထမတႀကိမ္ တံခါးဖြင့္ထားရင္သို ့မဟုတ္ သင္က တႀကိမ္ေက်းဇူးၿပဳထားရင္ ေနာင္အခါ သင့္ ကို တံခါးဖြင့္ ႀကိဳဆိုႀကမွာ  ေက်းဇူးၿပဳလာႀကမွာ အမွန္ပါဘဲ။ တကယ္လို႔ သင္ အေႀကာင္းတခုခုေႀကာင့္ ယမ္းပံုမီးက်ျဖစ္ေနရင္ အေျဖရွာဖို႔ မလြယ္ဘူးဆိုတာ သင္သိထားပါ။ ဒါဟာ လူ႔က်င့္၀တ္ကို စည္းမေစာင့္ၿခင္းျဖစ္တယ္။

အက်ိဳးမရွိတဲ့ သံသယေတြ ဖယ္ရွားပါ

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လတုံးက သားႏွင့္ ေစ့စပ္ထားသူ မိန္းခေလးတေယာက္ သူ ့မိခင္ ျဖစ္လာမယ့္သူ ထံ မေခ်မငံ  ရိုင္းပ်စြာသံသယစကား  စြပ္စြဲ ေျပာဆို တဲ့ အီးေမးလ္ တေစာင္ ပို ့ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူမကိုယ္ သူမေတာ့ မွန္တယ္  ဟုတ္တယ္ ထင္ေနတယ္။ တျခားသူတေယာက္က ရွင္းလင္း ေျပာျပ ရတာမ်ိဳး ေတြ႔ေနရတယ္။ တခ်ိဳ ့လူေတြဟာ ေလ့လာသင္ႀကားမွဳ ု မရွိခဲ့တဲ့ အတြက္ အသိဥာဏ္ ပညာ မရွိတဲ့အတြက္ အမွား ကို အမွားမွန္းမသိႀကပါဘူး။ ရိုင္းတာကို ရိုင္းမွန္းမသိႀကပါဘူး။ အမွား မလုပ္ဖူးဘူး ရိုင္းပ်ျခင္း မရွိဖူးလို႔ဆိုေနတဲ့သူေတြက သူ တို႔ မွားေနတာကိုမွားမွန္းမသိဘဲ  သူတို႔ ရိုင္းေနတာ ကို ရိုင္းမွန္းမသိဘဲ စိတ္ထင္ရာ မွန္တယ္  ဇြတ္ေျပာေနႀကျခင္းျဖစ္တယ္။

ရည္မြန္လာေအာင္ နည္းေပးပါ

လူေတြဟာ သိမ္ေမြ႔ျခင္းကင္းစြာ ယဥ္ေက်းမွဳ ကင္းစြာ အခ်ိန္ကို ၿဖံဳးတီး အသက္ရွင္ေနႀကတယ္။ဒီလူေတြကို သင္ေတြ႔ရင္ လူေတြႀကားမွာ ယဥ္ေက်းလိမၼာစြာ ေနထိုင္တတ္ေအာင္ရည္မြန္လာေအာင္  နည္းေပးလမ္းျပေပးပါ။ အကူအညီေပးပါ" တဲ့။ ယဥ္ေက်းမွဳ ဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္ “ေအမီ အယ္လ္ကြန္" ႏွင့္ “အယ္လ္ဖို ့ဒ္" တို ့က ဆိုပါတယ္။ လူ ့သိကၡာ လူ ့က်င့္၀တ္ေတြ ႏွင့္ ဆန္းႀကယ္စြာ ဖြဲ ့စည္း တည္ရွိေနတဲ့ ကမၻာႀကီးမွာ အားလုံးဟာ တဦးကို တဦး ေလးစားခ်စ္ႀကည္စြာ တံုလွယ္ ေမတၱာမွ်ေ၀ ေနထိုင္သြားဖို႔ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ေလာက၀တ္သိတတ္စြာ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ ေနထိုင္သြားဖို႔ အထူးႀကိဳးစား ေနထိုင္ႀကေစလိုပါ သတဲ့။

အယ္လ္ကြန္က ေနာက္ဆံုးအေနႏွင့္ လိုရင္း တိုရွင္း ေျပာလိုက္တာကေတာ့ “သင္ ယခု လမ္းဆုံမွာရွိေနတယ္။ ဒီမွ် ေျပာဆိုထားၿပီမို႔  တစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႔ သင္ မေျပမလည္ တာရွည္ မျဖစ္မိပါေစႏွင့္။ လူရည္မြန္ကေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနထိုင္ႀကပါ တဲ့။  ဒီ့ ထက္ပိုၿပီး သင့္ကို ဂရုစုိက္မေနအားပါဘူး" တဲ့။

Florist

Where are Our manners?

By :Rory Evans & Siti Rohani