ေရႊဝါေရာင္လႊမ္းျခံဳခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာမိုးလမ္းမမ်ား

Photo :

အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္ေတြကိုဆန္႔က်င္တဲ့ လမ္းမေပၚက အႀကီးဆံုးဆႏၵျပပြဲေတြဟာ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာလ ၂၃၊ တနဂၤေႏြေန႔မွာေတာ့ အရွိန္အဟုန္ရလာခဲ့ေတာ့တယ္။ လမ္းမေတြရဲ႕ တစ္ဘက္ဆီက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသူေတြရဲ႕ အားေပးေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ညံလာခဲ့ၾကတယ္။ စက္တင္ဘာမိုးစက္ေတြျဖန္႔က်ဲေနတဲ့ လမ္းမထက္က ေျခဖဝါးဗလာက်င္း ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္ေတြဟာ တည္ၾကည္ၿငိမ္သက္တဲ့မ်က္ႏွာအမူအရာနဲ႔အတူ ေလွ်ာက္လမ္းေနခဲ့ပါတယ္။ ၾကည့္ရႈသူေတြရဲ႕ ရင္ထဲမွာ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈေတြ တစ္ခုခ်င္းဆီမွတ္မိသိရွိရင္းကပဲ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ခံထားတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ပံ့အားေပးတဲ့အသံေတြနဲ႔ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ၆ ရက္ေလာက္ မိုး အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းခဲ့ေတာ့ လမ္းမေတြမွာ စက္တင္ဘာမိုးေရစက္ေတြဟာ ျပည့္လွ်ံလို႔ေနတယ္။ ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က သံဃာ ၁၀၀၀၀ ခန္႔ အထိ အင္အားမ်ားမ်ားပါဝင္လာခဲ့ၾကတယ္။ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြ ပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိးရိုက္ကူး၊ ၿပီးေတာ့ မွတ္တမ္းဗီဒီယိုေတြကို သတင္းဌာနေတြအထိ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ေအာင္ေပးပို႔ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဟိုးအရင္ႏွစ္ေတြမွာ သီးျခားရပ္တည္ေနခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြင္းကအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကမၻာကၾကည့္ရႈသြားႏိုင္ခဲ့ၾကပါၿပီ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အိမ္တံခါးဝဆီကို ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ သံဃာေတာ္ေတြသြားေရာက္ႏႈတ္ဆက္ၾကတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမေနအိမ္ျပင္ပက အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကိုယ္တိုင္ပဲမ်က္ဝါးထင္ထင္ေတြ႕ျမင္လိုက္ရေတာ့တယ္။ အိမ္တံခါးဝမွာ သူမကို ျမင္ေတြ႕လိုက္ရတာဟာ ၄ ႏွစ္ေက်ာ္ကာလမွာ အဲဒီတစ္ႀကိမ္က ပထမဆံုးပါပဲ။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေထာက္ခံအားေပးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးနဲ႔ ဗုဒၵဘာသာဝင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ ဆက္သြယ္မႈဟာ ျပည္သူလူထုပမာဏမ်ားမ်ားကို ခ်ီတက္လမ္းေလွ်ာက္မႈေတြထဲ ပါဝင္လာႏိုင္ေအာင္ အစပ်ဳိးခဲ့တာပါပဲ။ 

သံဃာေတာ္အမ်ားစုပါဝင္တဲ့ လမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပပြဲေတြအေပၚ ျပည္သူလူထုရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈေတြမွာေတာ့ ေၾကာက္ရြံ႕စိုးထိတ္မႈေတြရွိေနေသးတာ သိသိသာသာျမင္ေနခဲ့ရတယ္။ ဗုဒၵဘာသာတိုင္းျပည္မွာ သံဃာေတာ္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းတာေတြျဖစ္ေပၚလာခဲ့မလား အားလံုးပဲထိတ္လန္႔ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ သံဃာေတြဟာ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာလည္း ခ်ီတက္ဆႏၵျပပြဲေတြျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ သံဃာ ၄၀၀၀ ခန္႔ အပါအဝင္ လူေပါင္း ၁၀၀၀၀ ခန္႔လမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပပါတယ္။ ဆႏၵျပပြဲေတြဟာ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ပိုလို႔က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့တယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံထဲမွာ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္ေတြကိုကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့ေပမယ့္ အင္တာနက္ဆက္သြယ္ေရးေတြ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံက ျပည္ေျပးအစုအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းအဆက္အသြယ္ေတြကတဆင့္ ဆႏၵျပပြဲဓာတ္ပံု၊ ဗီဒီယို နဲ႔ အသံဖိုင္ေတြ ႏိုင္ငံျပင္ပကို လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္ပဲ စီးဆင္းသြားႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပခဲ့တဲ့ လူထုအံုၾကြမႈကို စစ္တပ္က ဖိႏွိပ္ေခ်မႈန္းလိုက္ၿပီးကတည္းက ဆႏၵျပပြဲေတြ၊ ျပည္သူဆႏၵေဖာ္ထုတ္ေရးဆိုတာေတြဟာ စံုးစံုးျမဳပ္ငုပ္လွ်ဳိးသြားခဲ့တာပါ။ အဲဒီ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္းမွာ ခန္႔မွန္းေျခ အရပ္သား ၃၀၀၀ ခန္႔ သတ္ျဖတ္ခံရပါတယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရရွိခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမရဲ႕အိမ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၈ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၂ႏွစ္က်ခံေနခဲ့ရတယ္။ အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။ ယူအက္စ္ နဲ႔ ဥေရာပက တင္းက်ပ္တဲ့စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေတြျဖစ္တဲ့ အဓိက တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယ နဲ႔ တခ်ဳိ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ နဲ႔ အေထာက္အပံ့ေတြေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ အားေလ်ာ့ခဲ့တယ္။ ယူႏိုက္တက္စတိတ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ သံတမန္ဆက္ဆံေရးရွိေနခဲ့ၿပီး သံအမတ္ေတာ့မထားရွိခဲ့ပါဘူး။ သမၼတဘုရွ္ နဲ႔ ဇနီး ေလာ္ရာဘုရွ္ နဲ႔ ေဟာလိဝုဒ္အေက်ာ္အေမာ္ေတြကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းအေရးယူေျပာဆိုလာခဲ့ၾကတယ္။ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ကာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာအၾကမ္းဖက္ကိုင္တြယ္မႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ္းစစ္ဘက္အရာရွိေတြကို ပိုၿပီးသတိထားမိေစဖို႔၊ အေရးတႀကီးကိစၥအျဖစ္ ယူအန္အစည္းေတြေခၚယူႏိုင္ေအာင္တိုက္တြန္းလႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ယူအက္စ္ အတြင္းေရးမွဴး ကြန္ဒိုလီဇာရိုက္စ္ဟာ ကုလသမဂၢကိုေရာက္ရွိခဲ့စဥ္မွာ “ျမန္မာအစိုးရဟာ ဆႏၵျပပြဲေတြကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္စီမံမလဲ။ အေသအခ်ာေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္” ဆိုတဲ့ ဘုရွ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕သေဘာထားအတိုင္း သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာလိုက္ပါတယ္။ “ျမန္မာျပည္သူလူထုဟာ ပိုေကာင္းတဲ့အေနအထားနဲ႔ ထိုက္တန္ပါတယ္” “လြတ္လပ္မႈအျပည့္နဲ႔ ရွင္သန္ေနထိုင္ႏိုင္မယ့္ ဘဝတစ္ခုနဲ႔ ထုိက္တန္တယ္” လို႔ ရိုက္စ္က ထပ္ၿပီးေျပာပါတယ္။ ပုန္းလွ်ဴိးကြယ္လွ်ဳိးရိုက္ကူးခဲ့ၾကတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြနဲ႔ ဗီဒီယိုမွတ္တမ္းေတြမွာ အရပ္သားေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာပါ ပူးေပါင္းခ်ီတက္လာၾကတာကိုပါ ေတြ႔ျမင္ရပါၿပီ။ သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ အားဟာ အေၾကာက္တရားနဲ႔ အသားက်ယဥ္ပါးေနၾကတဲ့ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြကို ရဲေဆးတင္ေပးလိုက္သလိုပါ။ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တဲ့ လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲဟာ အင္မတန္ေတြ႕ျမင္ရခဲတဲ့ အာခံဖီဆန္မႈျပပြဲတစ္ခုပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ဓာတ္ပံုေတြမွာ လူေတြဟာ ေရႊဝါေရာင္ဝတ္ဆင္ထားတဲ့သံဃာေတာ္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးလိုတဲ့သေဘာ ေဘးတစ္ဘက္တစ္ခ်က္မွာ လက္ခ်င္းခ်ိတ္လို႔ လမ္းေလွ်ာက္လိုက္ပါခဲ့ၾကတာျမင္ေတြ႔ၾကရတယ္။ တျခားျမင္ေတြ႕ရေသးတာက ဗုဒၶဘာသာဝင္သီလရွင္ေတြလည္း ပါဝင္လာၾကတာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့သူေတြက လက္ခုပ္ၾသဘာေပးခ်ီးမြမ္းေနၾကတာပါ။ အသံဖိုင္မွတ္တမ္းေတြမွာဆိုရင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က လမ္းမေတြေပၚမွာၾကားခဲ့ဖူးၾကတဲ့ “တို႔အေရး” ေၾကြးေၾကာ္သံကို ၾကားလိုက္ၾကရတယ္။ 

Photo :

“သံဃာေတာ္ေတြဟာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမွာေတာ့ လူ႔က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ၾသဇာအရွိဆံုးအာဏာပိုင္ေတြပါပဲ” လုိ႔ ျပည္ပညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုးေအာင္ကေျပာပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြမွာသာတစ္ခုခုျဖစ္ခဲ့ရင္၊ အေျခအေနေတြဟာ ၁၉၈၈ က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အစျပဳခဲ့တဲ့အေရးအခင္းထက္ပိုၿပီး ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပ်ံ႕ႏွံသြားႏိုင္မွာပဲ လို႔ ဆိုတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕မဝံ့မရဲခ်ဥ္းကပ္မႈ၊ ျဖစ္တည္လာတဲ့စိန္ေခၚမႈေတြဟာ စေနေန႔မွာ ထင္ရွားလာခဲ့တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေနထိုင္ရာအိမ္ေရွ႕ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းက သံဆူးႀကိဳးကာအတားအဆီးေတြကို အေစာင့္ေတြကဖယ္ရွားေပးလိုက္တယ္။ သူမဟာ သံတံခါးဝကေန လမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပေနခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြကို ေတြ႔ဆံုပါတယ္။ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြေျပာၾကတဲ့မွတ္တမ္းေတြမွာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သံဃာေတြကို ႏႈတ္ဆက္ခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မ်က္ရည္ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္က်ေနခဲ့ပါတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဆႏၵျပ သံဃာတခ်ဳိ႕ကလည္း “စုၾကည္ လႊတ္ေျမာက္ပါေစ” လို႔  ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မိုးေရစက္ေတြၾကားက ဆႏၵျပပြဲေတြ တစ္လခန္႔ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနခဲ့စဥ္တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ယူနီေဖာင္းဝတ္ရဲအရာရွိေတြနဲ႔ စစ္သားေတြဟာ ဆႏၵျပပြဲေတြဆီဝင္မလာဘဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သက္ေသေတြေျပာတာက အရပ္သားဝတ္စံုနဲ႔ ရဲအရာရွိေတြဟာ ခ်ီတက္ဆႏၵျပသူေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ အရိပ္လိုေနာက္ေယာင္ခံလိုက္ေနခဲ့ၾကတာပါတဲ့။ လက္နက္တပ္ဆင္ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ရဲေတြကို လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေနရာခ်ထားခဲ့တယ္။ ဒုတိယေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေတြ႕ဆုံဖို႔သြားခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္အုပ္စုငယ္တစ္စုကို အဲဒီရဲအရာရွိေတြက ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေတြ႕ဆံုႏႈတ္ဆက္ခြင့္မေပးေတာ့ပါဘူး။ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေနရစဥ္အတြင္း အသက္ ၆၂ ႏွစ္ရွိေနခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပည္သူေတြျမင္ကြင္းထဲက မႈန္ဝါးေပ်ာက္ကြယ္သြားဖို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ အာဇာနည္တစ္ဦးအျဖစ္ကေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ရင္မွာ အျမဲတည္ရွိေနခဲ့တာပါပဲ။ “သူမ လူတိုင္းရဲ႕ျမင္ကြင္းထဲကေန ကြယ္ေပ်ာက္ေနခဲ့ေပမယ့္ သူမရဲ႕ အေရးပါမႈသရုပ္သကန္ကေတာ့ ေလွ်ာ့တြက္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး” လို႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဒါရိုက္တာ ဘာေဆးလ္ဖာနန္ဒိုက ေျပာခဲ့တယ္။ 

Photo :

၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္းၿပီးစီးသြားခဲ့တဲ့ေနာက္ပိုင္း Saffron Revolution - ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးလို႔ အမည္တပ္ခဲ့ၾကတဲ့ အႀကီးမားဆံုးဆႏၵျပပြဲေတြျဖစ္လာေအာင္ စနက္မီးပ်ဳိးေပးလိုက္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္အရာေတြကမ်ား မီးပြင့္သြားေစခဲ့တာလဲဆိုရင္

ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေနမွာ အစိုးရက ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္းေတြတိုးျမွင့္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာနဲ႔စရမွာပါ။ ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ ၂ မ်ဳိးလံုး ေစ်းႏႈန္းက ၂ ဆျမင့္တက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဘတ္စ္ကားေတြမွာသံုးတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေစ်းႏႈန္းကေတာ့ ၅ ဆျမင့္တက္သြားပါတယ္။ အဲဒီလိုေစ်းႏႈန္းေတြ ထိုးတက္သြားတာဟာ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ ျပင္းထန္တဲ့ရိုက္ခ်က္ပါပဲ။ ေန႔စဥ္သြားလာအသံုးျပဳေနရတဲ့ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလမ္းစရိတ္၊ အဓိက ဆန္ေစ်း၊ ဟင္းခ်က္ဆီေစ်းႏႈန္းေတြမွာလည္း အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမီးပြားေတြလြင့္စင္က်ကုန္တာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီေထာက္ခံအားေပးတဲ့ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ ကနဦးဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္မွာ ဦးေဆာင္စတင္ခဲ့ၾကတာပါ။ လူေပါင္း ၄၀၀ ေလာက္ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒါဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း စစ္အာဏာသိမ္းႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုး လႈပ္ရားမႈတစ္ခုပါပဲ။ အာဏာပိုင္ေတြက ဆႏၵျပသူေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ဖိႏွိပ္ေခ်မႈန္းလိုက္ပါတယ္။ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ  ဒါဇင္မ်ားစြာ အလွ်င္အျမန္ဖမ္းဆီးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ဆႏၵျပပြဲေတြဆက္ၿပီးျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အေရအတြက္ကေတာ့နည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရွိေနၾကတယ္။ ရန္ကုန္၊ စစ္ေတြ နဲ႔ တျခား ၿမိဳ႕ေလးေတြမွာ ဆႏၵျပေနခဲ့ၾကတယ္။

သံဃာေတာ္ေတြဘာေၾကာင့္ ပါဝင္ခဲ့ၾကတာလဲဆိုေတာ့ ...

စက္တင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔မွာ ပခုကၠဴၿမိဳ႕လယ္က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုရုံးလွည့္လည္ဆႏၵုုျပခဲ့တဲ့တာကို စစ္သားေတြက အင္အားသံုးၿဖိဳကြဲလိုက္တဲ့အခါ သံဃာေတာ္ေတြက အေရအတြက္မ်ားျပားစြာပါဝင္လာခဲ့တာပါ။ သံဃာသံုးပါး အနည္းဆံုး ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြကို စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႔ေနာက္ဆံုး၊ တရားဝင္ေတာင္းပန္စကားဆိုေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းျပန္ၾကားလႊာ၊ ေတာင္းပန္တာတစ္စံုတစ္ခုမွ ရမလာခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ေက်ာ္လြန္သြားခဲ့တဲ့အခါ သံဃာေတာ္ေတြဟာ အေရအတြက္ပိုမ်ားမ်ားနဲ႔ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပႏိုင္ဖို႔ စတင္လာခဲ့တယ္။ စစ္အာဏာပိုင္နဲ႔ မိသားစုေတြလွဴဒါန္းဆက္ကပ္တဲ့လႈဖြယ္ပစၥည္းေတြကိုလည္း လက္မခံေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီရက္ေတြေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာပါ ေန႔စဥ္ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြရွိလာခဲ့တာပါ။ သံဃာအပါး တစ္ေသာင္းခန္႔ပါဝင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ သံဃာေတြပါဝင္လာမႈဟာ အေရးပါလွတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြကို ျပည္သူျပည္သားေတြဟာ ထူးထူးျခားျခားၾကည္ညိဳၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းအရလည္း ႏိုင္ငံေရးဆႏၵျပပြဲေတြမွာ သံဃာေတြပါဝင္ခဲ့မႈဟာ ထင္ရွားခဲ့တာပါ။ အစိုးရဟာ ဝါေတာ္ရေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ႀကီးေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရေထာက္ခံပါဝင္လာေအာင္ ခက္ခက္ခဲခဲႀကိဳးစား ဆြဲေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းအားျဖင့္ပဲ ျပည္သူအမ်ားဘက္က ရပ္တည္ေပးတဲ့လကၡဏာျပသလိုက္ပါတယ္။ သံဃာေတြရဲ႕ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲေတြကို ခြင့္လႊတ္လ်စ္လ်ဴရႈတယ္။ တနည္းအားျဖင့္လည္း ေထာက္ခံအားေပးလိုက္သလိုပါ။

ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈဟာ ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္း တစ္ခုတည္းအတြက္လား။ ေနာက္ထပ္ဘာေတြမ်ားရွိဦးမလဲ။

တခ်ဳိ႕သံဃာေတြအတြက္ေတာ့ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခားသံဃာေတြအတြက္ေတာ့ အဲဒီထက္ခပ္ေဝးေဝးေက်ာ္လြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္/ ေတာင္းဆိုမႈေတြရွိခ်င္ပါတယ္။ ေလ့လာဆန္းစစ္သူေတြေျပာတာက ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္သြားတာဟာ သံဃာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံုးေကာက္ရိုးတစ္မွ်င္ပါတဲ့။ သံဃာေတြဟာ ႏိုင္ငံမွာ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ၿငီးေငြ႕ညည္းတြားဖြယ္ေကာင္းလွတဲ့ ဆင္းရဲငတ္မြတ္မႈကို မ်က္ျမင္ေတြ႕ေနၾကသူမ်ားပါ။ Alliance of All Burmese Buddhist Monks လို႔ေခၚတဲ့ သံဃာအုပ္စုတစ္စုဟာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ဖို႔ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ ၂၁ စက္တင္ဘာမွာ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေၾကညာခ်က္မွာ အစိုးရကို “ျပည္သူ႕ ရန္သူ” လို႔ ေဖၚျပထားခဲ့တယ္။ အဲဒီအုပ္စုက ကတိကဝတ္ျပဳလိုက္တာက “စစ္အာဏာရွင္စနစ္ျမန္မာ့ေျမေပၚက ျပဳတ္က်သြားတဲ့အထိ” ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္သြားမယ္တဲ့။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးက ျပည္သူေတြကိုလည္း အတူပူးေပါင္းပါဝင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ 

တျခားသူေတြ ပူေပါင္းခဲ့ၾကလားဆိုေတာ့ ...

ဆႏၵျပပြဲေတြ အစပိုင္းမွာေတာ့ ျပည္သူေတြ ထဲထဲဝင္ဝင္ပါဝင္လႈပ္ရွားတာမရွိၾကဘဲ သံဃာေတြကိုသာ ေရခ်မ္းကပ္လွဴ၊ လမ္းမေတြမွာ ေဘးကရပ္ၾကည့္ခ်ီးက်ဴးအားေပးခဲ့ၾကတာပါ။ ျပည္သူေတြက အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လက္တံု႔ျပန္အေရးယူမႈေတြကို အင္မတန္ေၾကာက္ရြံ႕ေနခဲ့ၾကပံုပါလို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေဝဖန္သူသတင္းသမားေတြက ဆိုတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေနအိမ္တံခါးဝမွာ အေစာင့္အၾကပ္ေတြထူထပ္စြာခ်ထားဆဲအေျခအေနမွာ သံဃာေတာ္ေတြသြားေရာက္ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ၾကတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ သံဃာေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေတြ႕ဆံုခြင့္ရခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေနာက္ပိုင္း ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူေတြရဲ႕ အေရအတြက္ပိုပိုမ်ားလာခဲ့ၿပီး အေျခအေနေတြေျပာင္းလဲလာခဲ့တယ္။ စစ္သားေတြရဲ႕ၿဖိဳကြဲတိုက္ခိုက္မႈမခံရေအာင္ သံဃာေတြကို လက္ခ်င္းခ်ိတ္ထားတဲ့ ျပည္သူေတြက ေဘးဘက္ ဝဲယာကေန ကာကြယ္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျပည္သူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာဟာ သံဃာေတြနဲ႔ အတူ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔စြာပူးေပါင္းပါဝင္လာခဲ့ၾကတာပါ။ အတုိက္အခံပါတီ National League for Democracy (NLD) ရဲ႕ အဓိကအဖြဲ႔ဝင္ေတြကလည္း ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အစပိုင္းမွာေတာ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကေန ခပ္ေဝးေဝးကေနခဲ့ၾကတယ္။

အဲဒီအတြက္ အစိုးရက ဘာေတြလိုက္ေလ်ာခဲ့ပါသလဲ။

အစပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံကအာဏာပိုင္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲေတြကို ဆက္လက္ျပဳလုပ္ခြင့္ေပးထားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ထပ္ရက္သတၱတစ္ပတ္အၾကာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူေတြႀကီးမားမ်ားျပားလာတဲ့ အခါမွာေတာ့ သူတို႔ “အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔” အသင့္ျဖစ္ေနပါၿပီလုိ႔ သတိေပးလာပါတယ္။ ညမထြက္ရ(curfew) အမိန္႔ထုတ္လိုက္ပါၿပီ။ စစ္သားရာေပါင္းမ်ားစြာ၊ အဓိကရုဏ္ႏွိမ္နင္းေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားစြာရဲ႕အားနဲ႔ ပိုမ်ားလာတာတဲ့ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ စတင္ခဲ့တယ္။ အဓိကရုဏ္ႏွိမ္နင္းမႈေတြကို အင္တာနက္၊ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းအဆက္အသြယ္ေတြကတဆင့္ ျပင္ပကမၻာက သိရွိသြားႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ရဲေတြဟာ အဓိကရုဏ္ႏွိမ္နင္းတဲ့တုတ္ေတြ၊ မ်က္ရည္ယိုဗံုးေတြအသံုးျပဳၿပီး သံဃာေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူေတြကို ၿဖိဳခြဲတိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပံုေတြ ႏိုင္ငံျခားရုပ္သံလိုင္းေတြမွာ ထိတ္လန္႔စရာ ခ်က္ခ်င္းျမင္ေတြခဲ့ၾကရတယ္။ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈအဆိုးဆံုးေန႔ကေတာ့ စက္တင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔ပါပဲ စစ္အာဏာပိုင္ေတြကက လူကိုးဦးေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈဟာ အဲဒီထက္ပိုျမင့္မားႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ယူဆၾကတယ္။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာအဖမ္းအဆီးခံရတဲ့ မွတ္တမ္းေတြရရွိခဲ့ၾကတယ္။ သံဃာေတြကို အတင္းအက်ပ္လူဝတ္လဲခိုင္းခဲ့တာေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို အဓမၼဝင္ေရာက္စီးနင္း ဖမ္းဆီးတာေတြျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာပဲ ဆူးေလဘုရားေရွ႕က ဆႏၵျပသူေတြၾကားထဲက ဂ်ပန္သတင္းေထာက္ ကန္ဂ်ိနာဂါအိ ေသနတ္မွန္ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ ေသဆံုးၿပီးေနာက္ သံရုံး၊ ကုလသမဂၢကားယဥ္ေတြေရာက္လာ၊ လူနာတင္ယာဥ္နဲ႔ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့သတင္းေထာက္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကို သယ္ေဆာင္သြားခဲ့ၿပီးတဲ့အခ်ိန္ထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ဆူးေလဘုရားေရွ႕မွာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူေတြျပည့္က်ပ္ေနဆဲပါပဲ။ ဆူးေလဘုရားဖက္ကို အာရုံစူးစိုက္ေနၾကတဲ့ လူအုပ္ႀကီးရဲ႕ေနာက္ဘက္ အလံျပဘုရားလမ္းဘက္ဆီက စစ္ကားေတြခ်ဥ္းနင္းဝင္ေရာက္လာ၊ အေနာက္ဘက္က အလစ္အငိုက္ဝင္ေရာက္ၿဖိဳခြဲမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။

အဲဒီအက်ပ္အတည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈကေရာ

US က ပိတ္ဆို႔မႈေတြနဲ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တင္းက်ပ္ခဲ့ပါတယ္။ EU ကလည္းပဲ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူေတြ ေတာင္းဆိုတာေတြကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ US ေရာ EU ပါ ျမန္မာႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ အေရးပါတဲ့ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္မႈမရွိၾကပါဘူး။ ျမန္မာရဲ႕ အနီးကပ္ဆံုးမဟာမိတ္ တရုတ္ႏိုင္ငံကသာ စစ္အာဏာရွင္ေတြကို အလႊမ္းမိုးႏိုင္ဆံုးလို႔ ထင္ျမင္ရပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြကို အၾကမ္းဖက္မႈေတြကေန ခ်ဳပ္ထိန္းဖို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္တြင္းေရးကို ၾကားဝင္စြက္ဖက္ဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေႏွးေကြးတဲ့ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိေနခဲ့ၾကတဲ့ အိႏိၵယ၊ ရုရွားတို႔ကလည္း ရပ္တည္ခ်က္ပံုစံအတူတူပါပဲ။ အေရွ႕ေတာင္အာရုႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕အစည္း (အာဆီယံ)ဟာ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဆန္႔က်င္ထုတ္ျပန္ခဲ့ဖူးတဲ့ေၾကညာခ်က္ေတြထက္ အျပင္းထန္ဆံုးေၾကညာခ်က္ကိုထုတ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြကို ဆန္႔က်င္အၾကမ္းဖက္ေနတာကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ရပ္တန္႔ေပးဖို႔ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။ UN ကေတာ့ အထူးသံတမန္ အီဗရာဟင္ ဂမ္ဘာရီကို ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။ မစၥတာဂမ္ဘာရီဟာ အစည္းအေဝးေတြတက္ေရာက္ၿပီး ထိပ္တန္းစစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတယ္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အျပန္ခရီးစဥ္မွာ ယူအန္လံုျခံဳေရးေကာင္စီကို ျပန္ၿပီးသတင္းပို႔ပါမယ္လို႔သာ ေျပာသြားခဲ့တယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီလို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲ ေနာက္ဆံုးဘယ္အခ်ိန္မွာျမင္ေတြ႕ခဲ့ရလဲ။

၁၉၈၈ ၾသဂုတ္လအတြင္းမွာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရတာက ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ပါပဲ။ ၁၉၈၇ မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေငြစကၠဴတခ်ဳိ႕တရားမဝင္ေတာ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ လူအမ်ား၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေငြေၾကးေတြသံုးစြဲမရႏိုင္ေတာ့တဲ့ျပႆနာျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ ေၾကညာခ်က္ဟာ ၁၉၈၈ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲေတြ စတင္ျဖစ္ပြား၊ ေလာင္ကၽြမ္းေစခဲ့တဲ့ မီးပြားတစ္စပါ။ ဆႏၵျပပြဲေတြဟာ ေက်ာင္းသားေတြၾကားမွာ စတင္လာခဲ့ၿပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ သံဃာ နဲ႔ ျပည္သူၾကား ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့တာပါ။ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္ကေတာ့ ၁၉၈၈ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔မွာပါ။ လူေပါင္းသိန္းေက်ာ္ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီး အစိုးရတစ္ရပ္ေျပာင္းလဲဖို႔ ေတာင္းဆိုၾကတယ္။ ေတာင္းဆိုမႈအတြက္ ရရွိခဲ့တာက ၾကမ္းတမ္းရက္စက္စြာႏွိမ္နင္းမႈပါပဲ။ အဲဒီအေရးအခင္းမွာ လူေပါင္း ၃၀၀၀ အနည္းဆံုးေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

ေရႊဝါေရာင္သံဃာေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ တေသြးတည္းတသားတည္း ရည္မွန္းခ်က္တူညီစြာေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတဲ့ လမ္းေတြရဲ႕ ဦးတည္ရာကြဲျပားျခားနားသြားခဲ့ၿပီလား။ ပန္းတိုင္ေတြဟာ ယိမ္းယိုင္ေထြျပားကုန္ၿပီလား။ ေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တခဲ့ၾကတဲ့ ဒီမိုကေရႏိုင္ငံေတာ္သစ္ဆီခ်ဥ္းနင္းဝင္ေရာက္ ေလွ်ာက္လွမ္းေနၿပီလား။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးေတြ မေအးပါ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဟာလည္း မေအးႏိုင္လွေသးပါဘူး။ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး “ေလး” ေနတာမ်ားလား။ “ေလး” ေနရင္ “ေျပး” ဖို႔ လိုအပ္မလား။ စည္းခ်က္ညီ ေလွ်ာက္လမ္းခဲ့တဲ့လမ္းေတြဟာလည္း ထင္သေလာက္ ခရီးမေရာက္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က စက္တင္ဘာမိုးလမ္းမေတြကေတာ့ ေျခာက္ေသြ႕သြားခဲ့ပါၿပီ။ စက္တင္ဘာမိုးလမ္းမေတြဟာ ခရီးမေရာက္ခဲ့ေပမယ့္လည္း တကယ္ပဲ ေျခာက္ေသြ႔သြားခဲ့ၾကပါၿပီ။ ။

(Nweni Magazine, September, 2013)

ၿဖိဳးၿဖိဳး

Ref : Monks’ Protest Is Challenging Burmese Junta By SETH MYDANS (The New York Times)

Protests in Burma - BBC news