သုညမရွိတဲ့ မီးဖိုေခ်ာင္ကမၻာ

Living Fashion Magazine, October, 2013

ကိုယ္တို႔ရဲ႕ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲမွာ အမႈိက္ပံုးထဲကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလႊင့္ျပစ္ေနရၿပီဆိုရင္ အေလအလြင့္ေတြမ်ားေနၿပီေပါ့။ အသံုးျပဳလို႔မရတဲ့သုညေလးေတြဟာ ေငြယိုေပါက္ကို ပိုၿပီးႀကီးမားေအာင္ဖ်က္ဆီးၾကလိမ့္မယ္။ အလဟသျဖဳန္းတီးမႈေတြနဲ႔ မီးဖိုေခ်ာင္ေလးကို မနစ္မြန္းေစသင့္ပါဘူး။ ေလွ်ာ့သံုး / ျပန္သံုး အေလ့အက်င့္ေလးေတြနဲ႔ မီးဖိုေခ်ာင္ကမၻာေလးကို ရွင္သန္သြားခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလိုနည္းလမ္းေလးေတြက ကူညီပါလိမ့္မယ္။

၁. ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ျပန္လည္ရွင္သန္ေအာင္

ဒီလိုေျပာရင္ ထူးဆန္းသလိုျဖစ္ေနမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ပါ။ ၾကက္သြန္မိတ္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အျဖဴသားအဆံုးေနရာကေန ျပန္လည္ႀကီးထြားလာတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ေရတစ္ဖန္ခြက္ထဲမွာထည့္ထားေပးပါ။ ၿပီးေတာ့ ေနေရာင္ျပထားေပးေပါ့။ အစိမ္းေရာင္အပိုင္းနားအထိ ရက္အနည္းငယ္ၾကာတိုင္းျဖတ္ၿပီး စားသံုးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ရာသီကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ ရွင္သန္လတ္ဆတ္စြာေနႏိုင္ၾကတယ္။

၂. Cheese လို႔ ေျပာၾကည့္ပါ။

ႏြားႏို႔တစ္ဂါလံဗူးကို ရက္မလြန္ခင္ အကုန္အစင္အသံုးျပဳဖို႔ ခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒိန္ခ်ဥ္/ ႏို႔ခ်ဥ္ေဖာက္ႏိုင္ပါတယ္။ cottage cheese ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ cottage cheese (ဒိန္ခဲေပ်ာ့)ကို ခ်ဥ္သြားခဲ့တဲ့ႏြားႏို႔ ၁ဂါလံ၊ white venegar ၃/ ၄ ဇြန္း၊ ဆား ၁ ဇြန္းခြဲ၊ ကရင္မ္ ဇြန္းတစ္ဝက္အသံုးျပဳၿပီး ျပဳလုပ္ႏိုင္တယ္။ ျပဳလုပ္ပံုကိုေတာ့ ဒီမွာ(http://www.foodnetwork.com/recipes/alton-brown/quick-cottage-cheese-recipe/index.html) ဖတ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ႕သြားေရစာ မုန္႔အခ်ဳိအျဖစ္လည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခ်ဥ္သြားခဲ့တဲ့ႏြားႏို႔ကို ဂ်ဳံမႈန္႔၊ ၾကက္ဥႏွစ္လံုး ဆားအနည္းငယ္နဲ႔ (သင့္ေတာ္သလိုခပ္ျပစ္ျပစ္အႏွစ္ရေအာင္) ေရာေမႊထားပါ။ မုန္႔ဖုတ္တဲ့လင္ဗန္းကို ခပ္ေႏြးေႏြးအပူေပးထားၿပီး ေထာပတ္ ဒါမွမဟုတ္ မာဂ်ရင္းကို ဗန္းထဲမွာအႏွံ႔သုတ္လိမ္းလိုက္ပါ။ အဲဒီဗန္းထဲကို ေရာေမႊထားတဲ့ဂ်ဳံ ႏို႔အႏွစ္ရည္ေတြကို ျဖန္႔ထည့္ၿပီး oven ထဲထည့္ကာ မုန္႔ဖုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေပၚသားေတြေရႊညိဳေရာင္သန္းလာၿပီဆိုရင္ အရသာရွိတဲ့သြားေရစာတမ်ဳိးရႏိုင္မွာေပါ့။

၃. အသံုးျပဳၿပီးသားေကာ္ဖီမႈန္႔ေလးေတြကို တစ္ေနရာမွာအသံုးျပဳမယ္

ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ႏွပ္ၿပီး က်န္ေနရစ္တဲ့ ေကာ္ဖီမႈန္႔အနည္အႏွစ္ေတြဟာ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ေပးတတ္တဲ့ ပုရြက္ဆိတ္ေလးေတြကို ေဝးေဝးေျပးေစပါသတဲ့။ အနံ႔ဆိုးတာေတြဖယ္ရွားျပစ္ႏိုင္တယ္။ အိမ္တြင္းအလွဆင္ပန္းအိုးငယ္ေလးေတြထဲကို ေျမၾသဇာအျဖစ္ထည့္သံုးေပးရင္လည္း အပင္ေလးေတြ တက္ၾကြရွင္သန္ေစသတဲ့။ 

၄. ပိုးမႊားၿဂိဳဟ္ေကာင္ေလးေတြကို ေမာင္းထုတ္တယ္

လိေမၼာ္သီးတစ္လံုးစားရင္ ခြာထားတဲ့အခြံေလးေတြဟာ အေသအခ်ာအသံုးဝင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေႏြရာသီအခ်ိန္ေတြမွာပါ။ ျခင္နဲ႔ ပုရြက္ဆိတ္လို အင္းဆက္ပိုးမႊားေလးေတြ ေျခာက္လွန္႔ႏိုင္တယ္။ ေအာက္သိုးသိုးမႈိနံ႔မ်ဳိးေတြလည္း ကင္းစင္ေစပါတယ္။

၅. အတြင္းေၾကေနတဲ့အသီးအႏွံကို မုန္႔ဖုတ္မယ္

နီညိဳညိုအေရာင္ေျပာင္းေနတဲ့ အမွည့္လြန္ငွက္ေပ်ာသီးကို အမႈိက္ပံုးထဲ လႊင့္ျပစ္တာထက္ oven ထဲထည့္ၿပီး ကိတ္မုန္႔ဖုတ္သလိုျပင္ဆင္လုိက္မယ္ဆိုရင္ အနံ႔အရသာေကာင္းမြန္တဲ့ မုန္႔အခ်ဳိအျဖစ္စားႏိုင္မွာပါ။

၆. Snacks အပိုင္းအစေတြ

အာလူးေၾကာ္လို snack အက်ဳိးအေၾကခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေတြကို လႊင့္မပစ္လည္းရပါတယ္။ အဲဒီ snack ေလးေတြကို မိုက္ကရိုေဝ့ဖ္သံုး ပန္းကန္ျပားထဲထည့္ၿပီး ၁၀ စကၠန္႔ေလာက္ အပူေပးထားလိုက္ရင္ ၾကြပ္ရြေနတဲ့ snack ေလးေတြျဖစ္သြားမွာပါ။ စားခ်င္စဖြယ္ျဖစ္ေနမွာပါပဲ။

၇. ပီဇာလက္က်န္ကို ျပန္ၿပီးၾကြပ္ရြေအာင္

မကုန္ေသးဘဲက်န္ေနတဲ့ ေပ်ာ့အိအိ လက္က်န္ပီဇာမုန္႔ကို ျပန္ၿပီးၾကြပ္ရြေစခ်င္ရင္ေတာ့ မိုက္ကရိုေဝ့ဖ္ကို မသံုးပါနဲ႔တဲ့။ အဲဒီအစား ႏူးအိေနတဲ့အဲဒီ ပီဇာအခ်ပ္ေတြကို ဒယ္အိုး(frying pan)ထဲမွာ အပူသင့္ရုံေလာက္နဲ႔ ၅ မိနစ္ေလာက္ေႏႊးေပးပါ။ ေႏႊးတဲ့အခါ အလူမီနီယံျပားကို ဖံုးကာၿပီးေႏႊးရမွာပါ။ ၅ မိနစ္ေလာက္ေနရင္ေတာ့ အလူမီနီယံစကၠဴကိုခြာၿပီး ၾကည့္ရင္ ပီဇာအေပၚသားေတြပါ ၾကြပ္ရြရြေလးျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

၈. အိမ္လုပ္ဆိုဒါေရခဲေခ်ာင္း

ဆိုဒါေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ဒီအတိုင္းပဲေသာက္ရတာ ရိုးရိုးရွင္းရွင္းႀကီးပ်င္းရိစရာျဖစ္ေနမွာပါ။ အရသာရွိရွိဧည့္ခံႏိုင္ဖို႔ နည္းနည္းေလးေလာက္စိတ္ရွည္ေပးရင္ပဲရပါၿပီ။ ဆိုဒါေဖ်ာ္ရည္တခ်ဳိ႕ကို ေရခဲတဲ့ခြက္(ice cube tray) ထဲထည့္ပါ။ သစ္သားေခ်ာင္း/ သြားၾကားထိုးတံေလးေတြျဖစ္ျဖစ္ ထိုးစိုက္ထားပါ။ သူတို႔ခဲသြားၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဆိုဒါေရခဲေခ်ာင္းစားႏိုင္ၿပီေပါ့။

၉. မေန႔ကက်န္တဲ့ေပါင္မုန္႔တုံး

မေန႔ကအက်န္ဆိုၿပီး မျဖဳန္းတီးျပစ္လိုက္ပါနဲ႔။ အဲဒီေပါင္မုန္႔ကို အေျခာက္ခံထားပါ။ ကိုယ္တို႔ရဲ႕ သြားကို ပဲ့ထြက္သြားေအာင္မလုပ္ႏိုင္ေသးသေရြ႕ အဲဒီေပါင္မုန္႔အိုတစ္လံုးဟာ အသံုးဝင္ပါတယ္။ အတံုးေလးေတြျပဳလုပ္ၿပီး ဒယ္ထဲမွာဆီပူထိုးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေပါင္မုန္႔ေျခာက္ေၾကာ္တုန္းေလးေတြကို ဆလတ္နဲ႔တြဲစားစရာ ဒါမွမဟုတ္ စြပ္ျပဳတ္တစ္ခြက္မွာ ျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေျခာက္သြားတဲ့ေပါင္မုန္႔ကို ႀကိတ္စက္နဲ႔ႀကိတ္ေျခ၊ ေပါင္မုန္႔ေျခာက္အမႈန္႔အျဖစ္သိမ္းထားၿပီး အသားေၾကာ္ရာမွာ သံုးတဲ့အမႈန္႔အျဖစ္အသံုးျပဳႏိုင္ေသးတယ္။

၁၀. အရင္ကအရက္ေသစာ အခုေတာ့ ေတြးေခၚသူပါ

ပုံမွန္water filter မွာ ေစ်းမႀကီးတဲ့ေဗာဒ့္ကာအရက္ကို ထည့္ၿပီးစစ္သံုးလိုက္တာနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့အရည္အေသြးကိုရႏိုင္သတဲ့။ ၅. ၉၉ ေဒၚလာေလာက္ပဲရွိတဲ့ ေဗာဒ့္ကာ ႏွစ္ပုလင္းကို water filter နဲ႔ ေျခာက္ႀကိမ္ေလာက္စစ္ၿပီးေသာက္ၾကည့္တဲ့အခါ အရသာဟာ အေကာင္းစားေဗာ့ဒ္ကာအရသာအတိုင္းပါပဲ။ water filter ဟာ ကာဘြန္အေျခခံၿပီး မသန္႔စင္တာေတြကို စစ္ထုတ္လိုက္တာပါ။ ေစ်းေပါတဲ့ေဗာဒ့္ကာမွာ အရည္အေသြးညံ့တဲ့ပါဝင္ပစၥည္းသံုးထားတတ္ၾကတယ္။ water filter နဲ႔အသံုးျပဳၿပီးေသာက္ၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ကိုယ္တို႔ဟာ ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္း အားႀကီးသူေတြျဖစ္သြားၿပီေပါ့။

၁၁. ႏွစ္ေခါက္ေလာက္ေတာ့ျပန္ၾကည့္ပါ

ဆန္ေတြကသိမ္းထားတာၾကာေနၿပီ ပိုးကိုက္ေနၿပီဆိုၿပီးလႊင့္ျပစ္မယ္ဆိုရင္ မျပစ္ခင္ျပန္စဥ္းစားပါဦး။ ဆန္ဗီရို/ ဆန္ပံုးထဲမွာ လအနည္းၾကာထည့္ထားတဲ့ဆန္ဆိုရင္ ပိုလို႔ ေတာင္ စဥ္းစားရဦးမွာပါ။ အဲဒီဆန္ေတြဟာ မေတာ္တဆေရစိုသြားတဲ့ အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္းေတြကို ေျခာက္ေသြ႕ေစလို႔ပါပဲ။ ေရစိုသြားခဲ့တဲ့ပစၥည္းကို ဆန္ပံုး၊ ဆန္အိုးထဲမွာ ၂၄ နာရီၾကာ ထည့္ထားေပးရုံပါ။ iPod/ iPhone ျဖစ္ျဖစ္ ေရထဲျပဳတ္က်ခဲ့ရင္လည္း power ကို ပိတ္ၿပီး ဆန္ပံုးထဲမွာ ႏွစ္ျမဳပ္ထည့္ထားေပးပါ။ အစိုဓာတ္ကို စုပ္ယူေပးႏိုင္မႈမွာဆိုရင္ အကုန္အစင္ေျခာက္ေသြ႔သြားတဲ့အထိပါ။ ၂၄ နာရီ အနည္းဆံုးထည့္ထားရပါမယ္။ ေနရာေျပာင္းလႈပ္ရွားတာလည္းမလုပ္ပါနဲ႔တဲ့။ အဲဒီေနာက္မွာ ဖုန္းဟာ ေျခာက္ေသြ႕ၿပီး ပံုမွန္အတိုင္း အသံုးျပဳလို႔ရေနတာေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ 

၁၂. ေရျမွဳပ္ေတြမွာရွိတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြကို ေမာင္းထုတ္မယ္

ပန္းကန္ေဆးေရျမဳွပ္ေဟာင္းတစ္တံုးဟာ အမႈိက္ပံုးထဲလႊင့္ျပစ္လိုက္ရေတာ့မလိုပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ မိုက္ကရိုေဝ့ဖ္ထဲကို ၂ မိနစ္ေလာက္ထည့္ထားလိုက္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ေရျမွဳပ္မွာရွိေနတဲ့ ဗက္တီးရီးယား ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သန္႔စင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေရျမွဳပ္အသစ္တစ္တံုးလိုပဲ အသံုးျပဳႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ မိုက္ကရိုေဝ့ဖ္ထဲ မထည့္ခင္မွာေတာ့ စိုစြတ္ေအာင္အရင္ျပဳလုပ္ထားဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔။

၁၃. တရုတ္နံနံကို ဂရုစိုက္နည္းက

တရုတ္နံနံဟာ လတ္ဆတ္ၾကြတ္ရြေနမွ စားလို႔ေကာင္းတယ္။ နည္းနည္းေလးေပ်ာ့လာတာနဲ႔ လႊင့္ျပစ္ရေတာ့မွာပါ။ ေပ်ာ့ေနတဲ့တရုတ္နံနံရိုးတံကို ေရေအးတစ္ခြက္ထဲမွာ လွီးထားတဲ့အာလူးတံုးအနည္းငယ္နဲ႔ စိမ္ထားပါ။ တစ္နာရီေလာက္ၾကာရင္ ရိုးတံေလးေတြဟာ ခပ္ၾကြပ္ၾကြပ္ လတ္ဆတ္ေနပါလိမ့္မယ္။ တရုတ္နံနံအရြက္ေလးေတြ ညိဳဝါဝါအေရာင္ေျပာင္းလာၿပီဆိုရင္ အဲဒါကိုလည္းရပ္တန္႔ႏိုင္ပါတယ္။ ေရခဲေသတၱာထဲကိုမသိမ္းခင္ ေရေအး ၂ ပိုင့္ထဲမွာ လီမြန္သံပုရာ တစ္ဇြန္းထည့္ၿပီး မိနစ္ ၃၀ ခန္႔ စိမ္ထားပါ။ ၿပီးမွ သိမ္းပါ။ ဆိုင္ကဝယ္လာခါစအေနအထားအတိုင္း စိမ္းစိမ္းစိုစိုရွိေနတာေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။

၁၄. သံပုရာသီး မျဖဳုန္းတီးဖို႔

သံပုရာရည္၊ ေရွာက္သီးအစက္အနည္းငယ္ေလး အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ လွီးျဖတ္၊ ဖ်စ္ညစ္စရာမလိုပါဘူး။ ရိုးရိုးရွင္းရွင္း သြားၾကားထိုးတံေလးနဲ႔ပဲ အပ္စိုက္သလို ထိုးစိုက္လိုက္ၿပီး အသာအယာညွစ္ကာ လိုအပ္သေလာက္ယူပါ။ ၿပီးရင္ေတာ့ အဲဒီအေပါက္ေလးကို တိတ္ပ္ နဲ႔ ဖုံးကားၿပီး ေရခဲေသတၱာထဲ သိမ္းပါ။ ေနာက္တစ္ခါသံုးဖို႔အတြက္ မျဖဳန္းတီးမိဖို႔ပါပဲ။

၁၅.  ဆီဆြတ္ထားတဲ့ ၾကက္ဥေလးေတြ

လတ္ဆက္တဲ့ၾကက္ဥေတြရဲ႕ သက္တမ္းကို ၾကာရွည္ေစခ်င္ရင္ စကၠဴပုဝါစကို ဟင္းသီးဟင္းရြက္ဆီထဲႏွစ္ၿပီး ၾကက္ဥေတြကို ပြတ္တိုက္ေပးပါ။ ၿပီးမွ ေရခဲေသတၱာထဲသိမ္းေပးပါ။ ဆီဟာ ၾကက္ဥေတြကို ၾကာရွည္လက္ဆတ္ေနေစတယ္။ ၃ ပတ္ကေန ၄ ပတ္အထိ အထားခံပါတယ္တဲ့။

၁၆. အာလူးအတြက္ အလုပ္ပိုေနၿပီလား

အာလူးဆလတ္ ဒါမွမဟုတ္ အာလူးအသားဟင္းပြဲႀကီးႀကီးခ်က္ျပဳတ္ဖို႔ အာလူးေတြအမ်ားႀကီးပဲ အခြံခြာရေတာ့မယ္ဆိုရင္ စိတ္ညစ္မသြားပါနဲ႔။ အဲဒီအာလူးေတြအားလံုး အိုး/ ဇလံုထဲ ထည့္ပါ။ ၿပီးရင္ အားလံုးျမဳပ္တဲ့အထိ ေရေအးေလာင္းထည့္ၿပီး ရွာလကာရည္အစက္အနည္းငယ္ထည့္ပါ။ ေရခဲေသတၱာထဲ ၃ ရက္ ၄ ရက္ ထည့္သိမ္းထားပါ။ ကိုယ္လိုအပ္တဲ့ေန႔မတိုင္ခင္ ၃/ ၄ ရက္စာႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ဖို႔ေတာ့ လုိတာေပါ့။

၁၇. အညိဳေရာင္စကၠဴအိတ္နဲ႔ ဆလတ္

ဆလတ္ရြက္အထုပ္ေတြကိုေရခဲေသတၳာထဲသိမ္းမည္ဆိုရင္ ဆလတ္ထုပ္ဟာ ေလကို စုပ္ယူလိုတယ္။ ေလကို ႀကိဳက္တာေၾကာင့္ ပလပ္စတစ္အိတ္နဲ႔ သိမ္းတာထက္ စကၠဴအိတ္နဲ႔ သိမ္းတာက ပိုၿပီး ၾကာရွည္ခံေစတယ္။ ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့အျပင္လႊာေတြကို ခြာမျပစ္ပါနဲ႔။ အဲဒီအျပင္လႊာေတြဟာ အတြင္းလႊာေတြကို လတ္ဆတ္ေနေစဖို႔ ထိန္းသိမ္းကူညီေပးတာေၾကာင့္ပါ။

၁၈. ေနာက္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ ေျမၾသဇာအျဖစ္ေပါ့

နည္းလမ္းေတြအားလံုး ရႈံးနိမ့္သြားခဲ့ၿပီး သစ္သီးသစ္ရြက္ေတြ ပုပ္ဆိုးေဆြးေျမ႕ကုန္ၾကၿပီဆိုရင္ေတာ့ သစ္သီးပုပ္၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္အႏြမ္းေတြဟာ ကိုယ္တို႔ရဲ႕ ပန္းျခံအတြက္ အေကာင္းဆံုးေဆး ေျမၾသဇာ (compost) ပါပဲ။ သူတို႔ကို ဥေပကၡာမျပဳလိုက္ပါနဲ႔။ သူတို႔အတြက္ မီးဖိုေခ်ာင္အျပင္ဘက္မွာ အေကာင္းဆံုးတစ္ေနရာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ။

ၿဖိဳးၿဖိဳး

Source : 13+ Steps to a Zero-Waste Kitchen By Damon Beres (Reader’s Digest)